Αναζήτηση στην κοινότητα

Βιοτοπικά Ενυδρεία της Ελένης Φρουζάκη Αρχή σοφίας ονομάτων επίστασις, έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες. Με άλλα λόγια η απόκτηση καλής γνώσης ξεκινά από τη διερεύνηση και την επεξήγηση του ονόματος του. Πιστή σ' αυτήν την αρχή θα ξεκινήσω την αναφορά μου στα βιοτοπικά ενυδρεία από την ερμηνεία της λέξης βιότοπος. Αν λοιπόν ανατρέξει κανείς σε λεξικά, δίπλα στο λήμμα βιότοπος θα βρει την ακόλουθη επεξήγηση. Βιότοπος; το περιβάλλον που διαθέτει όλες τις απαραίτητες συνθήκες για την εκπλήρωση μέρους ή ολόκληρου του κύκλου της ζωής ορισμένων φυτικών ή ζωικών οργανισμών. Αν τώρα εστιάσουμε το ενδιαφέρον μας στα ενυδρεία, οφείλουμε να δούμε τη διάκριση-αντίθεση μεταξύ των κοινωνικών και των βιοτοπικών ενυδρείων. Στα πρώτα φιλοξενούνται ψάρια και φυτά διαφορετικής προέλευσης και καταγωγής που απλά συμβαίνει τα περιβάλλοντα διαβίωσης τους(όπως πχ η θερμοκρασία ή οι παράμετροι του νερού) να είναι παραπλήσια.Στα δεύτερα όμως ο στόχος του κατόχου είναι άλλος (και κατά τη γνώμη μου πιο ουσιαστικός). Να αναπαραστήσει τη φύση και να αναπλάσει στα λίτρα του ενυδρείου του ένα μικρό τμήμα του φυσικού περιβάλλοντος, στο οποίο διαβιούσαν τα ψάρια του -ή έστω οι πρόγονοι τους- όσο ακόμη ζούσαν ελεύθερα. Υπ' αυτή την έννοια η δημιουργία βιοτοπικού ενυδρείου είναι μια πιο φυσική ή καλύτερα πιο φυσιολατρική απασχόληση, αφού προυποθέτει τη μελέτη του οικοσυστήματος από το οποίο προέρχονται τα όντα που θα φιλοξενήσει κανείς και την προσπάθεια μίμησης του στον περιορισμένο κλειστό χώρο του ενυδρείου. Ας μη θεωρηθεί όμως ότι κάτι τέτοιο οδηγεί το χομπίστα σε λίγες επιλογές. Το αντίθετο μάλιστα. Το στήσιμο βιοτοπικών ενυδρείων περιορίζεται μόνο από την έρευνα και το βαλάντιο του ενυδρειόφιλου και μπορεί να ποικίλει εντυπωσιακά- από το να προσπαθήσει κανείς να μιμηθεί το περιβάλλον ενός μακρινού αυστραλιανού ποταμού ως το βιότοπο μιας σχετικά κοντινής του λίμνης. Στη συνέχεια θα δείτε να περιγράφονται αδρομερώς τα γενικά χαρακτηριστικά κάποιων τέτοιων βιοτοπικών ενυδρείων. Όμως προσέξτε. Τα βιοτοπικά ενυδρεία δεν εξαντλούνται εδώ και η περιγραφή που θα βρείτε είναι συνοπτική. Φιλοδοξία μου είναι να αποτελέσει έναυσμα, ώστε να διαδοθεί το στήσιμo τέτοιου είδους ενυδρείων και να κεντρίσει το ενδιαφέρον των αναγνωστών, ώστε να αποκτήσουν πληρέστερες πληροφορίες γι αυτά. 1.ΒΙΟΤΟΠΙΚΟ ΕΝΥΔΡΕΙΟ ΝΟΤΙΑΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ(ΡΙΖΕΣ ΜΟΝΟ) Θα πρέπει κατ αρχήν να φανταστούμε το χώρο. Βρισκόμαστε στη ζούγκλα της Ν. Αμερικής , τεράστια δέντρα μας περιστοιχίζουν και κάποια είναι μισοβυθισμένα ή εντελώς βουλιαγμένα στα νερά των ποταμών. Το ενυδρείο μας θα πρέπει να είναι μεγάλο και αρκετά ψηλό. Εδώ συνίσταται να στρώσει κανείς τον πυθμένα του ενυδρείου του με φίνα λεπτόκοκκη άμμο και να βάλει ξύλα ή ρίζες σε όλο το μήκος του αφήνοντας όμως και χώρο ελεύθερο, ώστε τα ψάρια να κολυμπούν, αλλά και δημιουργώντας αρκετές κρυψώνες, χωρίς καθόλου φυτά...Το νερό θα πρέπει να είναι ελαφρά χρωματισμένο από τις τανίνες των ξύλων, μαλακό και όξινο χωρίς μεγάλη ανατάραξη με λιγοστό φως, ώστε να μη στρεσάρει τα ψάρια, το ph χαμηλό και ανάλογη η kh και gh. Kατάλληλα ψάρια για εδώ είναι μια ομάδα αγγελόψαρα ή δίσκοι και κάποια γατόψαρα. Θεωρώ το παραπάνω στήσιμο πολύ αφαιρετικό και πιστεύω ότι αποτελεί μια θαυμάσια μινιμαλιστική επιλογή. 2.ΒΙΟΤΟΠΙΚΟ ΕΝΥΔΡΕΙΟ ΑΜΑΖΟΝΙΟΥ Ο Αμαζόνιος σε κάποα σημεία του αλλάζει όψη.Υπάρχουν μέρη όπου η απουσία δένδρων επιτρέπει στο ηλιακό φως να διεισδύσει ως τα βαθύτερα στρώματα του ποταμού και εκεί παρατηρεί κανείς μια έντονη ανάπτυξη αρκετών φυτών. Οι παράμετρoι του νερού είναι παρόμοιες με τις παραπάνω (χαμηλό ph,kh,gh). To νέο στοιχείο είναι τα φυτά. Κατάλληλα για την περίσταση είναι ο Echinodorus (amazonicus και tenellus) η Cabomba, το Myriophillum όπως και η Eleocharis. Και σε αυτό το setup είναι αναγκαία η παρουσία ξύλων που θα δώσουν το σωστό χρωματικό τόνο στο νερό, ενώ τα ψάρια που συναντά κανείς συνήθως, είναι όλα τα μικρά tetras, μεγαλύτερες χαρακίνες (όπως τα γνωστά μας δολλάρια), αγγελόψαρα (αλλά όχι με μικρά tetras), Corydoras και δίσκοι. Αυτό το setup είναι αρκετά συνηθισμένο-και όχι άδικα- αποτελεί την προσφιλή επιλογή πολλών ενυδρειόφιλων. 3.NOTIOANATOΛΙΚΗ ΑΣΙΑ Ενυδρείο κατάλληλο για gouramies, koolie Loaches, danios, μικρά barbs και φυσικά γατόψαρα. Στο βυθό καλό είναι να τοποθετηθεί σκούρο, λεπτόκοκκο χαλίκι (όχι αιχμηρό, ώστε να αποφεύγονται οι τραυματισμοί των γατόψαρων) και να ανακατευτεί με λατερίτη ή άλλο υπόστρωμα που ενισχύει την ανάπτυξη των φυτών, μια και ο τύπος αυτός θα γίνει πολύ φυτεμένος. Επίσης καλό είναι να βάλουμε ξύλα στο πίσω μέρος του ενυδρείου , ώστε να δημιουργηθούν κρυψώνες. Μερικά από τα πολλά φυτά που ενδείκνυται να χρησιμοποιήσουμε είναι Hydrofila, Nitelia, Java moss, κρυπτοκορίνες και κρίνοι. Η ανατάραξη του νερού πρέπει να είναι πολύ περιορισμένη και το νερό να σχηματίζει ένα ήπιο κύκλο, καθώς θα κινείται από τη μια άκρη του ενυδρείου ως την άλλη. Η παρουσία πολλών φυτών προυποθέτει και ισχυρό φωτισμό και προσθήκη CO2. Κατάλληλη τιμή PH γύρω στο 7 και γενική σκληρότητα περίπου στο 10. Αυτός ο τύπος ενυδρείου θεωρείται άριστη επιλογή για όσους καταπιάνονται με τη φροντίδα των φυτών και τους αφήνει πολλά περιθώρια να αναπτύξουν το κηπουρικό ταμπεραμέντο τους. 4.ΛΙΜΝΗ MALAWI H λίμνη Malawi στις ανατολικές κοιλάδες της Αφρικής φημίζεται για τις πολύχρωμες ενδημικές κιχλίδες της. Η έκταση της φτάνει τα 400 μίλια και το βάθος της τα 700 μέτρα. Στα νερά της ζουν περισσότερα από 600 είδη κιχλίδων και άλλα ψάρια. Η πλειοψηφία όμως των ψαριών που βάζουμε στο ενυδρείο μας προέρχεται από τις βραχώδεις ακτές αυτής της λίμνης και των νησιών που βρίσκονται μέσα της. Οι παράμετροι του νερού διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή και από εποχή σε εποχή. Γενικά όμως το PH είναι 8,2 ή και χαμηλότερο και η ανθρακική και η γενική σκληρότητα είναι κάπως υψηλές. Κατάλληλο για τη φιλοξενία τέτοιων ψαριών θεωρείται ένα μεγάλο ενυδρείο με άμμο που μπορεί κάλλιστα να προέρχεται και από ελληνικές παραλίες(μια και όπως ισχυρίζονται πεπειραμένοι χομπίστες συμβάλλει και στην αύξηση της σκληρότητας του νερού), αρκετές πέτρες και ισχυρή φίλτρανση. Τα περισσότερα από αυτά τα ψάρια ζουν σχεδόν όλη τους τη ζωή μέσα στις πέτρες και κολυμπούν μόνο λίγα μέτρα μακριά τους. Επίσης συνηθίζουν να σκάβουν την άμμο για αναζήτηση τροφής. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στο στήσιμο και την επιλογή των βράχων, ώστε και να δίνουν ένα φυσικό αποτέλεσμα, αλλά και να ικανοποιούν την ανάγκη των ψαριών για ανεύρεση ασφαλούς καταφυγίου. Καλό είναι τα διάφορα είδη να κρατούνται σε μορφή χαρεμιού (1 αρσενικός με 3 και πλέον θηλυκιές) και να μην αναμειγνύονται είδη από διαφορετικές λίμνες ή με διαφορετικές διατροφικές συνήθειες. Τέλος τα ψάρια αυτής της κατηγορίας ποικίλουν ως προς την επιθετικότητα τους πχ. τα Melanochromis θεωρούνται τα επιθετικότερα όλων, ενώ τα Labidochromis και τα Iodotropheus είναι τα πιο ήπια και γι αυτό καταλληλότερα και για μικρότερα ενυδρεία. Βρίσκετε ότι το παράκανα με τη Malawi; Βλέπετε οι παλιές αγάπες δεν ξεχνιούνται εύκολα. Εξ άλλου όλα τα παραπάνω ψάρια επιδεικνύουν μια ιδιαίτερη συμπεριφορά ικανή να προσελκύσει το ενδιαφέρον του ενυδρειόφιλου. Παράλληλα επειδή είναι σχετικά εύκολα και ανθεκτικά ψάρια προσφέρονται για τον αρχάριο. Αφήστε που το στήσιμο ενός τέτοιου ενυδρείου με κατάλληλα επιλεγμένες πέτρες είναι κορυφαίο..... 5.ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ Ο στόχος εδώ είναι να μιμηθεί κανείς τις συνθήκες που δημιουργούνται κοντά στους καταρράκτες του ποταμού Ζαίρ (το νέο όνομα για τον ποταμό Κόνγκο). Όλα τα ψάρια που ζουν εδώ έχουν αναπτύξει τεχνικές και σχήμα που να τους επιτρέπει να ζουν σε περιοχές με γρήγορη ροή νερού χωρίς να παρασύρονται από τα ρεύματα. Ακόμη όμως και αυτά τα ψάρια που ζουν συνεχώς σε ταραγμένα νερά κατά την αναπαραγωγή ή και για ξεκούραση αναζητούν καταφύγιο σε πιο ήρεμο περιβάλλον και αυτό πρέπει να το θυμάται κανείς όταν στήνει ένα τέτοιο ενυδρείο. Αυτό που βασικά χρειάζονται τα ψάρια εδώ είναι υψηλή περιεκτικότητα σε οξυγόνο και αυτό σημαίνει καθαρό νερό και ισχυρή φίλτρανση. Γι αυτό τα περισσότερα από αυτά τα είδη θα είναι και τα πιο ευάλωτα στην περίπτωση που η ποιότητα στο νερό του ενυδρείου μας αλλοιωθεί. Οι ιδανικές συνθήκες είναι PH 7-7,5 GH 8-12. Για να δώσει κανείς μια φυσική όψη στο ενυδρείο του πρέπει να χρησιμοποιήσει μεγάλα στρογγυλεμένα βότσαλα στα σημεία με τη μεγαλύτερη ανατάραξη του νερού και μικρότερα όσο απομακρύνεται από αυτήν. Κάτω από αυτές τις συνθήκες λίγα φυτά θα ευδοκιμήσουν, ίσως μόνο κάποιες Anubias και Bolbitis heudeloti. Kατάλληλα ψάρια είναι κάποια μεγάλα red eye tetra, τα african glass catfish και rapids cichlids(που όμως χρειάζονται κατάλληλες κρυψώνες). Σχεδόν όλα τα παραπάνω είδη θεωρούνται εύκολα και ειρηνικά. 6.ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ-ΝΕΑ ΓΟΥΙΝΕΑ Εδώ προσπαθούμε να μιμηθούμε τους βιότοπους της μακρινής αυτής ηπείρου, όπου δεσπόζουν τα ρηχά και αργά ποτάμια.Το ύψος του ενυδρείου δεν παίζει και τόσο σπουδαίο ρόλο. Αυτό που είναι πιο καθοριστικό είναι το μήκος του, μια και τα ψάρια που θα φιλοξενήσει δημιουργούν κοπάδια και είναι πολύ δραστήρια. Επειδή τα βρίσκουμε σε αμμουδερά ποτάμια, καλό είναι και εμείς να χρησιμοποιήσουμε ως υπόστρωμα φίνα άμμο. Επίσης να τοποθετήσουμε έτσι το φίλτρο μας ώστε να δώσουμε στο νερό μια ήπια ροή που να θυμίζει ποτάμι. Μπορούμε ακόμη επιλεκτικά να χρησιμοποιήσουμε πέτρες, αλλά όχι ξύλα. Τοποθετούμε αρκετά φυτά, μιας και τα ψάρια είναι απόλυτα εξοικειωμένα με αυτά, αλλά αφήνουμε και αρκετό ελεύθερο χώρο. Ο φωτισμός πρέπει να είναι δυνατός αλλά όχι εκτυφλωτικός, το νερό μεσαίας σκληρότητας με ph μεταξύ 6,5-7 και η θερμοκρασία στους 24 C. Κατάλληλα ψάρια γι αυτό το setup είναι τα Μelanotaenia (affinis, boesmani, goldiei, lacustris, splendida) και τα Glossolepis (incisus και wanamensis) Κάπου εδώ λέω να σταματήσω. Ελπίζω όμως να κεντρίστηκε κάπως το ενδιαφέρον σας και ίσως να δημιουργήθηκε σε κάποιους η επιθυμία να στήσουν ένα τέτοιου είδους ενυδρείο. Ακόμη, μια και το βιοτοπικό ενυδρείο αποτελεί ανεξάντλητο κεφάλαιο, θα ήμουν πραγματικά ευτυχής αν αυτή η μικρή λίστα που σας παρατέθηκε συμπληρωνόταν από τις δικές σας νέες προτάσεις.