Αναζήτηση στην κοινότητα

Στήνοντας ένα ενυδρείο από το μηδέν Το άρθρο αυτό δεν στοχεύει στην επίλυση όλων των αποριών, και προβλημάτων που αφορούν το χόμπι μας. Ο στόχος του είναι να δώσει στον νέο χομπιστα μια ορθή βάση εκκίνησης και έναν σωστό μπούσουλα χωρίς να χρειάζεται να διαβάσει μεγάλα και επιστημονικά κείμενα που ίσως τον κουράσουν και τον αποτρέψουν από το χόμπι. Οποιαδήποτε απορία σας δημιουργηθεί και για περαιτέρω πληροφορίες θα χαρούμενα να σας απαντήσουμε μέσα στο φόρουμ, μην διαστίζεται να ρωτήσετε οτιδήποτε. Το άρθρο θα ενημερώνεται κατά διαστήματα εφόσον προκύψει ανάγκη Θα αναγράφεται η ημερομηνία ενημέρωσης στα επί μέρους τμήματα Επιλέξτε ένα απο τα παρακάτω θέματα που σας ενδιαφέρει και πατήστε πάνω ή διαβάστε τα όλα με την σειρά. Κριτήρια επιλογής ενυδρείου και τοποθέτηση. Ενημερώθηκε στις 1/3/2021 Βασικές αρχές αγοράς ενυδρείου, τοποθέτησης ενυδρείου, αγορά ψαριών, και άλλες χρήσιμες πληροφορίες. Στρώσιμο ενυδρείου (Ο κύκλος του αζώτου). Ενημερώθηκε στις 1/3/2021 1. Στρώσιμο με ειδικά σκευάσματα Ενημερώθηκε στις 1/3/2021 2. Στρώσιμο με μπόλι Ενημερώθηκε στις 3/3/2021 3. Στρώσιμο με αμμωνία Ενημερώθηκε στις 1/3/2021 4. Στρώσιμο με τροφή Ενημερώθηκε στις 3/3/2021 5. Ανορθόδοξοι τρόποι στρωσίματος Ο βυθός του ενυδρείου. Άμμος, Χαλίκι, soil (επεξεργασμένο χώμα). Ο φωτισμός του ενυδρείου. α) Ενυδρείο με φυτά β) Ενυδρείο χωρίς φυτά Διακόσμηση ενυδρείου. Ξύλα, πέτρες, φύλλα, και τεχνητά διακοσμητικά Λίγα λόγια για την λίπανση των φυτών. Ενημερώθηκε στις 3/3/2021 ΝΟ3, CO2, Μακροστοιχεία - Ιχνοστοιχεία Αλλαγές νερού. πόσο και κάθε πότε Παρελκόμενα του ενυδρείου Φίλτρο Ενημερώθηκε στις 8/3/2021 Θέρμανση/Ψύξη Ενημερώθηκε στις 3/3/2021 Αντίστροφή όσμωση Ενημερώθηκε στις 2/3/2021 Σύστημα διοξειδίου και Diy κατασκευές Ενημερώθηκε στις 2/3/2021 Αεραντλία. Ενημερώθηκε στις 2/3/2021 -------------------------------------------------------------------------------

Καλησπέρα, γράφω κι εδώ γιατί έχω ένα ανεξήγητο θέμα με την αμμωνία. Το θέμα το ξεκίνησα εδώ αλλά δεν είδα ανταπόκριση και δεν έχω αρκετή εμπειρία για να το χειριστώ μόνη μου . Εδώ τα περιγράφω όλα. Διάβασα πως βοηθάει το prime της seachem. Να το χρησιμοποιησω; μαζί με το αντιχλωριο που ήδη έχω η χωρις;

Μια από τις εταιρίες της οποίας τα τεστ χρησιμοποιουμε για μετρήσεις ειναι η Tropic marine. Eιναι αρκετά αξιόπιστα αλλά λίγο πιο πολύπλοκα σε σχέση με της salifert η' κάποιων άλλων εταιριών. Παρακάτω λοιπόν ακολουθεί ένας οδηγός 5 Test της tropic marine Αμμωνια(Nh3/Nh4) Προσθέτουμε 5 ml νερό απ το ενυδρείο μας... Ρίχνουμε μετά 5 σταγόνες απο το Test Reagent A-B-C και ανακατεύουμε ενδιάμεσα... Περιμένουμε 3 λεπτά να δημιουργηθεί το χρωμα.... Βαζουμε μετά κάτω την χρωματική παλέτα και βλέπουμε σε πιο χρώμα είμαστε πιο κοντά, κάτω απ το κάθε χρώμα αναγράφεται η αξία που έχουμε.....

οπως γραφει και στο θεμα στο 8ο σταδιο 'το ενυδρειο ειναι πλεον ετοιμο να αντιμετωπισει ρυπους αμμωνιας αντιστοιχης συγκεντρωσης με αυτους που χρησιμοποιηθηκαν κατα την διαρκεια του στρωσιματος' πανω σε αυτο ηθελα να ρωτησω..δηλαδη οσο πιο πολυ τροφη βαζουμε (σε αποχη για να μην μενει η σαπισμενη τροφη στον πυθμενα) στο ενυδρειο κατα την διαρκεια του στρωσιματος τοσο πιο καλη βιολογια αναπτυσσεται ? πρεπει δηλαδη κατα το στρωσιμο να ανεβασουμε πολυ αμμωνια ? μετα το στρωσιμο βαζουμε τροφη ωστε να μπορει να φαγωθει απο τα ψαρια σε 2' ετσι ? για τα βακτηρια τι μενει ? μονο ουσιες που εκκρινονται απο τα ψαρια ? ευχαριστω

Αξίζει να σημειωθεί πως ο πλήρης κύκλος του αζώτου συμπεριλαμβάνει και βακτήρια απονιτροποίησης, δηλαδή διάσπασης των νιτρικών αλάτων (ΝΟ3) με κατάληξη την απελευθέρωση του αζώτου (Ν2). Η απονιτροποίηση επιτυγχάνεται από τα αναερόβια βακτήρια όπου χρησιμοποιώντας οξυγόνο ανιόντων, οξειδώνουν οργανικές ύλες. Αναλυτικά, τα νιτρικά άλατα (ΝΟ3) διασπώνται σε διοξείδιο του αζώτου (ΝΟ2) και αυτά σε μονοξείδιο του αζώτου (ΝΟ), το οποίο με τη σειρά του διασπάται σε υποξείδιο του αζώτου (Ν2Ο) και στο τέλος απελευθερώνεται το άζωτο (Ν2). Αυτή η διαδικασία δεν μπορεί να επιτευχθεί εύκολα και με απλό εξοπλισμό σε ένα οικιακό ενυδρείο, οπότε υπάρχει συνεχή αύξηση της συγκέντρωσης των νιτρικών αλάτων (ΝΟ3). Τα νιτρικά άλατα (ΝΟ3) σε μικρές συγκεντρώσεις (μικρότερες των 10ppm) δεν επηρεάζουν αρνητικά τη διαβίωση των ζωντανών οργανισμών. Στα ενυδρεία μας τα νιτρικά άλατα (ΝΟ3) διατηρούνται σε χαμηλά επίπεδα με τις ποσοστιαίες αλλαγές νερού ανά χρονικά διαστήματα, καθώς και από τα φυτά και τις άλγες, που χρησιμοποιούν τα νιτρικά άλατα (ΝΟ3) ως τροφή. Ως γενικός κανόνας χαμηλών επιπέδων νιτρικών αλάτων (ΝΟ3) μπορεί να θεωρηθεί η συγκέντρωση κάτω των 20ppm, αλλά υπάρχουν ψάρια που αντέχουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και σε συγκεντρώσεις κοντά στα 50ppm. Οι πιθανές μηδενικές τιμές νιτρικών αλάτων (ΝΟ3) δεν επηρεάζουν αρνητικά τους ζωντανούς οργανισμούς του ενυδρείου μας (ψάρια και ασπόνδυλα), αλλά μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την χλωρίδα (φυτά και άλγες).

Αμμωνία και τρόποι αντιμετώπισής της Περιγραφή προβλήματος: Η δηλητηρίαση από ιονισμένη αμμωνία (ΝΗ3) είναι μία από τις κυριότερες αιτίες ασθενειών και θνησιμότητας των ψαριών σε ένα ενυδρείο. Η αμμωνία εμφανίζεται συχνά σε καινούρια ενυδρεία, όπου δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα η απαραίτητη βιολογία (αποικίες βακτηρίων). Παρουσιάζεται όμως και σε παλαιότερα ενυδρεία όταν γίνει απότομη προσθήκη πολλών ψαριών όπου η υπάρχουσα βιολογία είναι ανεπαρκής ή και από τον θάνατο των αποικιών βακτηρίων λόγο κάποιου φαρμάκου ή απότομης αλλαγής των συνθηκών του νερού. Συμπτώματα αμμωνίας μέσα στο ενυδρείο: - Τα ψάρια ανασαίνουν από την επιφάνεια του νερού - Μοβ ή έντονα κόκκινα βράγχια - Ληθαργική κίνηση των ψαριών - Απώλεια όρεξης των ψαριών - Τα ψάρια κάθονται στον πάτο του ενυδρείο και πιθανότατα ανασαίνουν γρήγορα - Κοκκινίλες σαν αιματώματα στο σώμα και τα πτερύγια των ψαριών Η δηλητηρίαση από αμμωνία μπορεί να παρουσιαστεί είτε ξαφνικά, είτε με την πάροδο μερικών ημερών. Αρχικά μπορεί να παρατηρηθεί ότι τα ψάρια λαχανιάζουν και να παίρνουν συχνές ανάσες από την επιφάνεια του νερού. Τα βράγχια τους θα αρχίσουν να αποκτούν έντονο χρώμα προς το μοβ ή κόκκινο και μπορεί να δείξουν πως αιμορραγούν. Τα ψάρια θα χάσουν την όρεξη τους για φαΐ και θα γίνονται όλο και πιο ληθαργικά στις κινήσεις τους. Σε αρκετές των περιπτώσεων θα κάθονται στον βυθό (συνήθως σε κάποια γωνία), θα είναι λαχανιασμένα και τα πτερύγιά τους να είναι κολλημένα στο σώμα τους. Δεδομένου πως δεν έχουμε παρατηρήσει το πρόβλημα της δηλητηρίασης από αμμωνία για να προβούμε σε ενέργειες αντιμετώπισής της, οι ιστοί των ψαριών σιγά σιγά θα καταστρέφονται και θα αρχίσουν να εμφανίζονται κοκκινίλες στο σώμα και τα πτερύγια. Ταυτόχρονα το ψάρι θα καταστρέφεται κι εσωτερικά, καθότι η αμμωνία θα αρχίσει να επηρεάζει το μυαλό, τα εσωτερικά όργανα και το νευρικό σύστημα. Το ψάρι θα αιμορραγεί εσωτερικά κι εξωτερικά ώσπου τελικά να πεθάνει. Τρόποι αντιμετώπισης της δηλητηρίασης από αμμωνία: - Σε ενυδρεία που τα ψάρια αντέχουν σε pH μικρότερο του 7 και χαμηλές θερμοκρασίες, η συγκέντρωση της αμμωνίας μπορεί να μην είναι βλαβερή κι επικίνδυνη (συμβουλευτείτε τους πίνακες που θα βρείτε εδώ) - Μερική αλλαγή προετοιμασμένου νερού (αποχλωριωμένο και στην ίδια περίπου θερμοκρασία) - Χρήση χημικών σκευασμάτων εμπορίου που διασπούν την αμμωνία και την κάνουν μη τοξική (ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε αυτή τη περίπτωση, παρ'όλο που η αμμωνία θα είναι μη τοξική, θα είναι ανιχνεύσιμη από τα τεστ) - Πλήρη διακοπή ή περιορισμός της διατροφής ΠΡΟΣΟΧΗ: Η πτώση του pH και της θερμοκρασίας, το ποσοστό αλλαγής νερού, η διακοπή ή ο περιορισμός διατροφής, έχουν άμεση σχέση με τη συγκέντρωση αμμωνίας βάση των αποτελεσμάτων των τεστ. Αν η μετρήσιμη συγκέντρωση αμμωνίας είναι μεγαλύτερη του 1 ppm, θα πρέπει να πραγματοποιηθούν άμεσα ενέργειες για τη μείωσή της. Η μείωση του pH και της θερμοκρασίας (σε ψάρια που το ανέχονται) καθώς και η μερική αλλαγή με προετοιμασμένο νερό, θα προσφέρουν άμεση ανακούφιση στα ψάρια. Οι συχνές αλλαγές μέσα σε διάρκεια λίγων ωρών με ταυτόχρονη διακοπή ή περιορισμό διατροφής και προσθήκη ζωντανών βακτηρίων εμπορίου, θα βοηθήσουν στο να μειωθούν τα επίπεδα αμμωνίας κάτω του 1 ppm. Αν υπάρχει μπόλι από δεύτερο δικό μας ενυδρείο ή ενυδρείο γνωστού μας, είναι το ιδανικότερο. Αν το πρόβλημα είναι σχετικά σε προχωρημένο επίπεδο και τα ψάρια δυσφορούν έντονα, συνίσταται η χρήση ειδικού χημικού διάσπασης αμμωνίας. Ο περιορισμός της διατροφής θα βοηθήσει στο να παράγονται λιγότεροι ρύποι από τα ψάρια. Σε περίπτωση που υπάρχουν υψηλές συγκεντρώσεις αμμωνίας (άνω των 2 ppm) θα πρέπει η διατροφή να διακοπεί εντελώς για κάποιες ημέρες. Εννοείται πως σε περίπτωση που παρουσιαστούν μετρήσιμες συγκεντρώσεις, δεν πρέπει να γίνει καμία εισαγωγή νέου οργανισμού στο ενυδρείο, έως ότου μηδενιστεί η αμμωνία. Η τοξικότητα της αμμωνίας έρχεται σε άμεση συσχέτιση με το pH και την θερμοκρασία. Τη πραγματική συγκέντρωση αμμωνίας και το πόσο τοξική μπορεί να είναι για τους οργανισμούς, μπορείτε να δείτε εδώ. Πρόληψη: - Σωστό στήσιμο ενυδρείου και υλικών του φίλτρου - Εισαγωγή ψαριών σε νέα ενυδρεία τμηματικά - Σωστή ποσότητα τροφής και χειροκίνητη αφαίρεση όσης δεν φαγωθεί μέσα σε 5 λεπτά - Σωστή συντήρηση ενυδρείου - Τακτικός έλεγχος με τεστ ώστε αν υπάρξει κάποιο πρόβλημα να διαπιστωθεί νωρίς, πριν αρχίσει να επηρεάζει τα ψάρια Για να αποφευχθούν οι απώλειες ψαριών από δηλητηρίαση αμμωνίας, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα από τη ρίζα του. Δηλαδή να προλαμβάνουμε την όποια πιθανότητα δημιουργίας υψηλών συγκεντρώσεων αμμωνίας στο ενυδρείο. Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, οπότε θα πρέπει εξαρχής να προσεχθεί αφενός το θέμα εισόδου κι εξόδου του φίλτρου του ενυδρείου, ώστε να υπάρχει σωστή κυκλοφορία μέσα στη δεξαμενή, αφετέρου, η επιλογή ποιοτικών υλικών (μηχανικών και βιολογικών) καθώς και η σωστή σειρά τοποθέτησής τους για να υπάρχει σωστή ροή του νερού μέσα από τα υλικά. Ο γενικός κανόνας τοποθέτησης υλικών μέσα σε ένα φίλτρο, από την είσοδο του νερού μέσα σε αυτό, μέχρι την έξοδο, είναι: 1) Είσοδος νερού στο φίλτρο 2) Μηχανικός καθαρισμός για κατακράτηση οργανικών στοιχείων όπως ακαθαρσίες, φύλλα και τροφές 3) Βιολογικός καθαρισμός δια μέσω βιολογικών υλικών που έχουν πάνω τους τις αποικίες των βακτηρίων και καθαρίζουν το νερό από αμμωνία και νιτρώδη άλατα 4) Ενυδρειακό βαμβάκι για κατακράτηση μικροστοιχείων που δεν κράτησε ο μηχανικός καθαρισμός, αλλά και τρίμματα του βιολογικού υλικού που προκαλούνται από τη ροή του νερού 5) Έξοδος νερού από το φίλτρο στη δεξαμενή Σημείωση: Η διάταξη υλικών του παραπάνω σχεδίου δεν αποτελεί κάποιον αυστηρό κανόνα. Ανάλογα με το είδος φίλτρανσης (εσωτερικό φίλτρο, εξωτερικό φίλτρο ή sump), τον όγκο του εκάστοτε κάδου, αλλά και τα πιθανά διαχωριστικά που έχει δημιουργήσει ο κάθε κατασκευαστής, αυτά τα υλικά μπορεί να τροποποιηθούν από θέμα σειράς, είδους ή ποσότητας. Σε νέα ενυδρεία, η εισαγωγή ψαριών θα πρέπει να γίνεται τμηματικά ώστε η πλήρη ιχθοφόρτωση που μπορεί να υποστηρίξει η εκάστοτε δεξαμενή να ολοκληρώνεται μετά από 3-4 μήνες. Επίσης η διατροφή θα πρέπει στην αρχή να είναι περιορισμένη, πιθανόν όχι καθημερινά, και σιγά σιγά να αυξηθεί ποσότητα μέχρι να φτάσει στην σωστή δοσολογία. Υπολείμματα τροφής που μένουν μέσα στο ενυδρείο χωρίς να φαγωθούν μέσα σε 5 λεπτά θα πρέπει να απομακρύνονται. Σε παλαιότερα ενυδρεία με χαμηλή ιχθοφόρτωση, δεν πρέπει να γίνεται απότομη εισαγωγή πολλών νέων ψαριών, καθότι οι ρύποι τους θα είναι πολύ περισσότεροι από τις ήδη υπάρχουσες αποικίες βακτηρίων. Ταυτόχρονα θα πρέπει να γίνεται και προσεχτικό τάισμα. Η φροντίδα του ενυδρείου και κυρίως του φίλτρου, είναι επίσης πάρα πολύ σημαντική. Θα πρέπει να γίνεται έλεγχος στη ροή του φίλτρου ώστε να μη μειώνεται ποτέ η κυκλοφορία κάτω από ένα ικανοποιητικό όριο. Στην περίπτωση που πέσει η ροή, θα πρέπει να ανοιχτεί το φίλτρο και να καθαριστούν τα υλικά που έχουν πιάσει βρωμιές μόνο με νερό ενυδρείου και ποτέ με νερό βρύσης, ενώ θα πρέπει να αντικατασταθούν υλικά όπως το ενυδρειακό βαμβάκι (filter wool) ή κάποια σφουγγάρια. Σε περίπτωση που υπάρχει κάποιος νεκρός οργανισμός μέσα στο ενυδρείο (ψάρι ή ασπόνδυλο) θα πρέπει να απομακρύνεται άμεσα. Στις αλλαγές νερού, θα πρέπει να προσεχθεί ώστε οι τιμές σκληρότητας, αλλά και της θερμοκρασίας του νερού, να είναι σε αντίστοιχα επίπεδα με αυτές που προϋπάρχουν μέσα στη δεξαμενή. Σε αντίθετη περίπτωση, εκτός του να πάθουν σοκ τα ψάρια, υπάρχει και ο κίνδυνος να νεκρωθούν τα βακτήρια που βρίσκονται στο βιολογικό υλικό του φίλτρου. Επίσης, καλό είναι να ελέγχεται δύο φορές τον μήνα το νερό με τα τεστ, ώστε να υπάρχει εικόνα της ποιότητάς του και αν τυχόν διαπιστωθεί αύξηση συγκέντρωσης της αμμωνίας να υπάρχει χρονικό περιθώριο δράσης, άμεσα και με σωστές κινήσεις. Γι'αυτή τη δουλειά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σταθερά τεστ που τοποθετούνται με βεντούζες στο εσωτερικό των τζαμιών του ενυδρείου και βρίσκονται σε μόνιμη έκθεση στο νερό. Αυτά ενημερώνουν άμεσα για το αν υπάρχει αύξηση στη συγκέντρωση αμμωνίας. ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι κλιμακωτές ενδείξεις αυτών των τεστ δεν είναι αξιόπιστες κι εφόσον υπάρξει αύξηση της αμμωνίας, έστω και λίγο, θα πρέπει να διασταυρωθεί και με υγρά τεστ. Σε καμία περίπτωση όμως, δεν θα υπάρξει αμμωνία στο νερό και δεν θα το δείξουν εφόσον δεν έχει λήξει η διάρκεια ζωής τους (συνήθως 2-3 μήνες). Τέλος, σε περίπτωση διακοπής ρεύματος για πάνω από 2 ώρες και κατόπιν επαναφοράς της τροφοδοσίας, θα πρέπει να ελεγχθεί το νερό με τεστ καθημερινά, για περίπου πέντε μέρες και σε περίπτωση που αυξηθούν οι τιμές συγκέντρωσης της αμμωνίας, θα πρέπει να πραγματοποιηθούν οι παραπάνω ενέργειες αντιμετώπισής της.

Τοξικότητα Αμμωνίας Σχεδόν καθημερινά, μιλώντας για ενυδρεία, αναφέρεται ο όρος "αμμωνία" που συμβολίζεται ως ΝΗ3/ΝΗ4. Οι δυο αυτοί συμβολισμοί χρησιμοποιούνται γιατί η αμμωνία υπάρχει στο ενυδρείο μας και με τις δύο αυτές μορφές, το ΝΗ3 το οποίο είναι η αμμωνία και είναι τοξικό στοιχείο, και το ΝΗ4+ το οποίο συμβολίζει το αμμώνιο και είναι μη τοξικό. Συνεχώς μέσα στο ενυδρείο μόρια αμμωνίας μετατρέπονται σε αμμώνιο και το αντίστροφο. Όμως η πραγματική τοξικότητα της αμμωνίας (ΝΗ3) εξαρτάται από άλλους δύο παράγοντες, πέραν της συγκέντρωσης που μετράνε τα τεστ. Αυτοί οι δύο παράγοντες είναι η θερμοκρασία και η οξύτητα (pH) του νερού. Όσο υψηλότερο είναι το pH και η θερμοκρασία, τόσο πιο τοξική είναι η αμμωνία, ενώ αντίθετα, με χαμηλό pH και χαμηλή θερμοκρασία, μπορούν να υπάρχουν υψηλότερα ποσοστά συγκέντρωσης αμμωνίας (ΝΗ3) χωρίς όμως αυτή να είναι τοξική κι επικίνδυνη για τους ζωντανούς οργανισμούς του ενυδρείου. Στους πίνακες που ακολουθούν, βάση της μέτρησης αμμωνίας που παρουσιάζεται στα τεστ, μπορεί να βρεθεί η πραγματική συγκέντρωση αμμωνίας και τα επίπεδα τοξικότητάς της. Πραγματική συγκέντρωση αμμωνίας από 0.020ppm έως 0.029ppm δεν θεωρούνται άμεσα τοξικά, αλλά η χρόνια έκθεση των υδρόβιων οργανισμών σε αυτή, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα έως και θανάτους. Πραγματικές συγκεντρώσεις αμμωνίας πάνω από 0.030ppm είναι άμεσα τοξικές κι επικίνδυνες για τους ζωντανούς οργανισμούς του ενυδρείου και θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα καταπολέμησής της. Για τα προβλήματα που δημιουργεί η αμμωνία, τους τρόπους αντιμετώπισης χαμηλών και υψηλών συγκεντρώσεων στο ενυδρείο, καθώς και προληπτικά μέτρα για να μειωθούν οι πιθανότητες συγκέντρωσής της, μπορείτε να δείτε εδώ. Υπόμνημα:

ΚΥΚΛΟΣ ΑΖΩΤΟΥ & ΑΖΩΤΟΥΧΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ του Ιωάννη Στέλλα Ο όρος "κύκλος του αζώτου" αναφέρεται στη διαδικασία που λαμβάνει χώρα σε κάθε ενυδρείο, από την αρχή κατά το στρώσιμό του, και συνεχίζεται καθ' όλη τη "διάρκεια της ζωής του". Είναι η διαδικασία κατά την οποία αναπτύσσονται τα απαραίτητα γένη βακτηριδίων, και τα οποία καταλύουν τα οργανικά απόβλητα σε αμμώνιο και αμμωνία, την αμμωνία σε νιτρώδη ιόντα και τα νιτρώδη ιόντα σε νιτρικά. Όπως όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, έτσι και τα ψάρια παράγουν απόβλητα. Αυτά τα αζωτούχα απόβλητα καταλύονται σε αμμωνία, η οποία είναι άκρως τοξική για τα ψάρια. Σε ένα νέο ενυδρείο δεν υπάρχει μεγάλος πληθυσμός από αυτά τα βακτήρια, ώστε να μπορέσουν να διασπάσουν την αμμωνία σε νιτρώδη ιόντα και αυτά σε νιτρικά. Το αποτέλεσμα είναι οι συγκεντρώσεις της αμμωνίας να φθάνουν σε άκρως τοξικά επίπεδα, που αποβαίνουν μοιραία για την υγεία των ψαριών. Τα γένη αυτών των βακτηριδίων βρίσκονται παντού (ακόμα και στην ατμόσφαιρα). Έτσι, με την ύπαρξη των οργανικών αποβλήτων των ψαριών, το σάπισμα τυχόν φύλλων των φυτών, καθώς και το περίσσευμα της τροφής που δεν καταναλώνεται, δημιουργούνται αποικίες τέτοιων βακτηριδίων. Μάλιστα είναι θέμα χρόνου σε ένα "νέο" ενυδρείο, να δημιουργηθούν οι πρώτες αυτές αποικίες που θα καταλύσουν όλα τα προαναφερθέντα κατάλοιπα σε αμμωνία (ΝΗ3) και αμμώνιο (ΝΗ+4). H αναλογία αυτών των δύο εξαρτάται βασικά από την τιμή του pH του νερού, ενώ κατά δεύτερο λόγο από την θερμοκρασία του νερού. Όσο πιο αλκαλική είναι η τιμή του pH στο νερό, τόσο περισσότερη αμμωνία θα υπάρχει σε αυτό, ενώ όσο πιο όξινη είναι η τιμή του, τόσο περισσότερο αμμώνιο θα υπάρχει. Αντίστοιχα όσο πιο υψηλή είναι η θερμοκρασία στο νερό του ενυδρείου, τόσο πιο τοξική είναι η αμμωνία. Ενώ και τα δύο είναι τοξικά, η αμμωνία είναι πιο τοξική από το αμμώνιο. Γι' αυτό και πολλές φορές η δηλητηρίαση από αμμωνία παρατηρείται σε ενυδρεία με αλκαλικό pH. Ακόμη και πολύ χαμηλές τιμές αμμωνίας (0.1 ppm), μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη ζημιά στα βράγχια των ψαριών, που κοκκινίζουν όταν υπάρχει πρόβλημα αμμωνίας, ενώ υψηλότερες συγκεντρώσεις της μπορεί να αποβούν μοιραίες για τα ψάρια. Οι λόγοι που μπορεί να ανέβει η αμμωνία ποικίλουν. Ενδεικτικά αναφέρω κάποιους από αυτούς: σταμάτημα λειτουργίας του βιολογικού φίλτρου, με αποτέλεσμα τα βακτήρια να πεθαίνουν και να μην υπάρχει ανάλογος πληθυσμός για την μετατροπή σε νιτρώδη ιόντα, χρήση κάποιων θεραπειών με φάρμακα, η προσθήκη πολλών ψαριών σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, υπερβολικό τάισμα των ψαριών, υπερβολικό καθάρισμα του βιολογικού φίλτρου, κ.α. Για πολλά χρόνια το γένος των βακτηριδίων που θεωρείτο υπεύθυνο για τη διάσπαση της αμμωνίας σε νιτρώδη ιόντα ήταν αυτό της οικογένειας Nitrasomonas. Τελευταίες όμως έρευνες έδειξαν ότι σε ενυδρεία γλυκού νερού υπεύθυνα κατά κύριο λόγο είναι τα βακτήρια της οικογένειας Nitrosococcus. Η χημική αντίδραση που υφίσταται στο νερό του ενυδρείου προκειμένου να γίνει η παραπάνω διάσπαση είναι η: ΝΗ+4(αμμώνιο) + 2 H2O (νερό) >>NO-2(νιτρώδη ιόντα)+8 H+ (ιόντα υδρογόνου) Όπως ισχύει για την αμμωνία, έτσι και για τα νιτρικά ιόντα, θα πρέπει να βρίσκονται σε μηδενική ποσότητα σε ένα στρωμένο ενυδρείο. Ακόμα και μικρές ποσότητες (0.1 ppm), μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στα ψάρια, ειδικά για μεγάλους χρόνους έκθεσης. Υψηλότερες τιμές μπορεί και σε αυτήν την περίπτωση να αποβούν μοιραίες για την υγεία και τη ζωή των ψαριών. Ο χρόνος που χρειάζεται για τα νιτρικά ιόντα να διασπαστούν σε νιτρικά, είναι σχετικά μεγαλύτερος απ' ότι στην περίπτωση της αμμωνίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ότι μια καθυστερημένη μέτρηση, μετά από πρόβλημα στον κύκλο του αζώτου, μπορεί να δείξει μηδενικές τιμές αμμωνίας, αλλά όχι και νιτρώδων ιόντων. Συμπτώματα από δηλητηρίαση λόγω υψηλών νιτρώδων ιόντων είναι η δυσκολία στην αναπνοή και το γρήγορο ανοιγόκλεισμα των βράγχιων των ψαριών (τα ψάρια συμπεριφέρονται σαν να λείπει οξυγόνο). Για πολλά χρόνια το γένος των βακτηριδίων που θεωρείτο υπεύθυνο για τη διάσπαση νιτρώδων ιόντων σε νιτρικά ήταν αυτό της οικογένειας Nitrobacter. Τελευταίες όμως έρευνες έδειξαν ότι σε ενυδρεία γλυκού νερού υπεύθυνα κατά κύριο λόγο είναι τα βακτήρια της οικογένειας Nitrospira. Η χημική αντίδραση που υφίσταται στο νερό του ενυδρείου προκειμένου να γίνει η παραπάνω διάσπαση είναι η: NO-2(νιτρώδη ιόντα)+ Η2O(νερό)>>NO-3(νιτρικά ιόντα) +2 H+(ιόντα υδρογόνου) Στο παρελθόν υπήρχε η αντίληψη ότι τα νιτρικά ιόντα ήταν ακίνδυνα για τα ψάρια (σίγουρα πάντως είναι πολύ λιγότερο τοξικά από την αμμωνία και τα νιτρώδη ιόντα). Έχει αποδειχτεί, ότι για να προκαλέσουν θάνατο στα ψάρια, η συγκέντρωσή τους πρέπει να φθάνει τα 1000 ppm. Όμως σε μικρότερες συγκεντρώσεις, η επίδρασή τους δεν έχει γίνει ακόμα απολύτως κατανοητή. Έχει παρατηρηθεί ότι η ευαισθησία που δείχνουν τα διάφορα είδη ψαριών στα νιτρικά ιόντα ποικίλει ανάλογα με το είδος των ψαριών. Έχει παρατηρηθεί ότι μεγάλοι χρόνοι έκθεσης σε νιτρικά ιόντα, βλάπτουν γενικώς την υγεία των ψαριών, την ανάπτυξή τους, καθώς και τη δυνατότητα αναπαραγωγής τους. Γενικώς, πολλοί χομπίστες συμφωνούν ότι προκειμένου να έχουν τα ψάρια μια υγιή ζωή πρέπει η συγκέντρωση των νιτρικών ιόντων σε ένα ενυδρείο να είναι της τάξης κάτω των 50 ppm ή ακόμη καλύτερα κάτω από 25 ppm. Κι αυτό, αν σκεφτούμε ότι στη φύση μπορεί τα νιτρικά ιόντα να είναι κατά πολύ λιγότερα απ' ότι στο ενυδρείο μας.

Ο κύκλος του αζώτου Του Νικολάου Καρβούνη Όσο σημαντικός είναι για εμάς ο αέρας τόσο σημαντικό είναι και το νερό για τα ψάρια. Ο κύκλος του αζώτου είναι μια αλυσίδα βιολογικών αντιδράσεων που μας δίνει χημικά αποτελέσματα. Το πρώτο στάδιο του κύκλου το αζώτου ξεκινά από τα απεκκρίματα των ψαριών και τα υπολείμματα των τροφών, τα οποία παράγουν αμμώνιο (ammonium – ΝΗ4) ή αμμωνία (ammonia – ΝΗ3).. To αμμώνιο δεν είναι βλαβερό για τα ψάρια, η συγκέντρωση όμως μεγάλης ποσότητας αμμωνίας μπορεί να αποβεί μοιραία. To πόση ποσότητα των υπολειμμάτων, θα μετατραπεί σε αμμώνιο ή αμμωνία, εξαρτάται από τα επίπεδα του pH. Αν το pH είναι όξινο (δηλαδή pH7.0), τότε θα έχουμε αμμωνία. Σύντομα βακτηρίδια τα οποία ονομάζονται nitrosomonas, αναλαμβάνουν να εξαλείψουν την αμμωνία οξειδώνοντας την. Το αποτέλεσμα αυτής της αντίδρασης θα μετατρέψει την αμμωνία σε νιτρώδη άλατα (nitrite - NO2). Τα νιτρώδη άλατα είναι το ίδιο τοξικά όσο και η αμμωνία. Στο τρίτο στάδιο του κύκλου βακτηρίδια τα οποία ονομάζονται nitrobacter αναλαμβάνουν να μετατρέψουν τα τοξικά νιτρώδη άλατα, σε αβλαβή για τα ψάρια, νιτρικά άλατα. (Nitrate - NO3) Σε μεγάλες ποσότητες τα νιτρικά άλατα μπορεί να βλάψουν το οικοσύστημα που έχουμε δημιουργήσει, για αυτό τον λόγο συχνές αλλαγές νερού και καλή φίλτρανση βοηθούν να κρατηθούν χαμηλά τα επίπεδα. Σε ένα ενυδρείο το οποίο ο κύκλος του αζώτου λειτουργεί κανονικά οι τιμές είναι οι εξής: • ΝΗ3/ΝΗ4 : 0.0 • ΝΟ2: • ΝΟ3

pH ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Ονομάζουμε pH τη συγκέντρωση ιόντων υδρογόνου (Η+) σε γραμμάρια ανά λίτρο διαλύματος. Με το pH μετράμε την οξύτητα του νερού. Με βάση το 7 όπου το pH ουδέτερο, δηλαδή ο αριθμός ιόντων υδρογόνου (Η+) είναι ίσος με τον αριθμό ιόντων υδροξυλίου (ΟΗ-),όσο ανεβαίνει η τιμή αυτή, το νερό γίνεται αλκαλικό, σε αντίθετη περίπτωση το νερό γίνεται όξινο. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ pH • Ενυδρεία γλυκού νερού : 6.5 – 7.5 • Ενυδρεία λιμνών Victoria, Malawi & Tanganyika : 7.5 – 8.5 • Ενυδρεία Θαλασσινού νερού : 8.0 – 8.5 ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ pH ΣΤΙΣ ΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΤΙΜΕΣ Άνοδος : • Προσθήκη χημικού ειδικού για άνοδο PH και Ανθρακικής σκληρότητας. • Προσθήκη χημικού. (Ανθρακικό νάτριο-Carbonate Soda / Διττανθρακικό νάτριο-Bicarbonate Soda) • Προσθήκη ασβεστολιθικών πετρωμάτων. • Μείωση της παροχής Διοξειδίου του Άνθρακα. ( CO 2 ) Μείωση : • Προσθήκη χημικού. (Φωσφορικό οξύ) • Αύξηση της παροχής Διοξειδίου του Άνθρακα. ( CO 2 ) • Φιλτράρισμα του νερού με τύρφη. • Χρήση Αντίστροφης Όσμωσης. ΠΡΟΣΟΧΗ Πριν από την μεταβολή του Ph, πρώτα θα πρέπει να ελεγχθούν τα επίπεδα της ανθρακικής σκληρότητας (kΗ). Η ανθρακική σκληρότητα έχει άμεση επίδραση στην σταθερότητα του pH, γι αυτόν το λόγο θα πρέπει να είναι μεταξύ 4 dkH και 10 dkH γερμανικών βαθμών. Σε άλλη περίπτωση αυξομείωση του Ph μπορεί να οδηγήσει σε απότομη πτώση της ανθρακικής σκληρότητας. Ανθρακική Σκληρότητα (kH) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Η ανθρακική σκληρότητα μας ενημερώνει για τα ποσοστά ασβεστίου και μαγνησίου που συνδέονται με ανθρακικά και διττανθρακικά άλατα. Η ανθρακική σκληρότητα είναι από τους πλέον σημαντικούς δείκτες αναφορικά με την διατήρηση της σταθερότητας του pH. Συνήθως στα ενυδρεία γλυκού νερού το kH είναι στους 4 odkH. Υπάρχει όμως περίπτωση να μειωθεί. Βασικοί παράγοντες που συντελούν σ’ αυτό είναι η ταχύτατη άνοδος των βακτηριδίων ή η έλλειψη διοξειδίου του άνθρακα (CO2) ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ kH ΣΤΙΣ ΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΤΙΜΕΣ Άνοδος : • Προσθήκη αλατιού για ενυδρειακή χρήση για άνοδο Ανθρακικής σκληρότητας. • Προσθήκη μαγειρικής σόδας. (Διττανθρακικό νάτριο-Bicarbonate Soda) • Προσθήκη σόδας πλυσίματος. (Ανθρακικό νάτριο-Carbonate Soda) • Ανάμιξη δυο διαφορετικής ανθρακικής σκληρότητας νερών Μείωση : • Προσθήκη χημικού. (pH/kH DOWN) • Χρήση Αντίστροφης Όσμωσης (Reverse Osmosis). • Φιλτράρισμα του νερού με τύρφη. • Ρητίνες. • Βράσιμο του νερού (Ενδεικτικό. Δεν συνίσταται αλλά με το βράσιμο, το νερό χάνει τελείως την ανθρακική σκληρότητα). Ολική Σκληρότητα (gH) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Ολική σκληρότητα είναι το σύνολο της προσωρινής (kH) και μόνιμης* (nkH) σκληρότητας. H ολική σκληρότητα μετράει την αναλογία ανθρακικού μαγνησίου, ασβεστίου και σιδήρου στο νερό. Στα ενυδρεία γλυκού νερού η ολική σκληρότητα κυμαίνεται μεταξύ 6 και 25 γερμανικών βαθμών. Σε αντίθεση με την ανθρακική σκληρότητα, η ολική δεν επηρεάζει το pH. Είθισται οι βαθμοί της ολικής σκληρότητας να είναι περισσότεροι από αυτούς της ανθρακικής, υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου συμβαίνει το αντίθετο όπως στις λίμνες Malawi & Tanganyika. * Μόνιμη σκληρότητα καλούμε τον συνδυασμό ασβεστίου και μαγνησίου με άλλα οξέα. Ο συνδυασμός αυτός έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία αλάτων που ευθύνονται για την μόνιμη σκληρότητα. ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ gH ΣΤΙΣ ΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΤΙΜΕΣ Άνοδος : • Προσθήκη ειδικού αλατιού για ενυδρειακή χρήση για άνοδο της σκληρότητας. • Προσθήκη αλατιού Epsom (Θειικό Μαγνήσιο). • Προσθήκη θαλασσινού αλατιού. • Προσθήκη ασβεστούχων πετρών. Μείωση : • Χρήση Αντίστροφης Όσμωσης (Reverse Osmosis). • Ανάμιξη δυο διαφορετικής σκληρότητας νερών. • Ρητίνες. Αμμώνιο / Αμμωνία (NH3/NH4) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Τα ψάρια εκκρίνουν ένα ποσοστό του σωματικού βάρους τους στο νερό κάθε ημέρα υπό μορφή αμμωνίου, το αμμώνιο θεωρείται και το πρώτο στάδιο αποσύνθεσης στον κύκλο του αζώτου. Το αμμώνιο είναι μη τοξικό, αλλά, η αύξηση του ph, μετατρέπει το μεγαλύτερο μέρος αυτού σε τοξική αμμωνία. Η οποία είναι βλαβερή για τα ψάρια. Σε μικρές ποσότητες μπορεί να οδηγήσει σε μερικό μόνιμο κάψιμο στα βράγχια των ψαριων ενώ σε μεγαλύτερες ποσότητες στο θάνατο τους. Σε ένα ισορροπημένο ενυδρείο τα επίπεδα αμμωνίας είναι 0 mg/l. ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΝΗ3/ΝΗ4 ΣΤΙΣ ΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΤΙΜΕΣ Μείωση : • Χρήση χημικού υλικού στο φίλτρο (Ζεόλιθος ή ειδικά σφουγγάρια). • Συχνές αλλαγές νερού. • Μείωση του ταΐσματος (ποσότητα & φορές ανά ημέρα). Νιτρώδες Οξύ (ΝΟ2) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Το νιτρώδες Οξύ(NO2) είναι ένα ισχυρό δηλητήριο που εμποδίζει τη μεταφορά του οξυγόνου από το αίμα και οδηγεί στην εσωτερική ασφυξία. Διαμορφώνεται από τη βακτηριδιακή αποσύνθεση του αμμώνιου και χωρίζεται περαιτέρω σε μη τοξικό σε κανονικες ποσοτητες νιτρικό άλας (NO3). Εάν τα επίπεδα νιτρώδους οξέως που υπερβαίνουν το 0.1 mg/l μετριούνται. Εάν τα επίπεδα του Νιτρώδους οξέως είναι μετρήσιμα τότε δεν έχουμε σωστή λειτουργία του κύκλου του αζώτου. Μέτρα κατά των υπερβολικών επιπέδων νιτρώδους οξέως: • Αλλαγή νερού 40-50% του συνολικού όγκου του ενυδρείου. • Προσθήκη υλικών στο φίλτρο για την δημιουργία ή αύξηση των βακτηριδιακών αποικιών. • Μείωση της καθημερινής ποσότητας ταΐσματος. • Έλεγχος του αριθμού των ψαριών. • Προσεκτική και ελάχιστη χρήση φαρμάκων. Νιτρικό Άλας (ΝΟ3) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Αν και το νιτρικό άλας (NO3) είναι μη τοξικό, σταματά την αύξηση των ψαριών και οδηγεί στην υπερβολική αύξηση των αλγών σε μεγαλες ποσοτητες. Το νιτρικό άλας διασπάται στις αποικίες βακτηριδίων που σχηματίζονται κάτω από τους αναερόβιους θύλακες (oxygen-free). Αυτοί εμφανίζονται, παραδείγματος χάριν, στο βυθό ανάμεσα στην άμμο και στο υπόστρωμα. Κάθε φίλτρο που λειτουργεί στις κανονικές βιολογικές αρχές παράγει νιτρικό άλας σαν τελικό προιόν του κύκλου του αζώτου. Η κατανάλωση νιτρικών αλάτων δεν είναι συχνά αρκετά μεγάλη, και το νερό σταδιακά εμπλουτίζεται με νιτρικό άλας το οποίο οδηγεί σε αύξηση της άλγης. Μέτρα κατά των υπερβολικών επιπέδων νιτρικών αλάτων: • Χρήση αντίστροφης όσμωσης ( η αντίστροφη όσμωση αφαιρεί περίπου το 95% των νιτρικών αλάτων από το νερό του δικτύου ύδρευσης. • Χρήση ρητινών. • Τακτικές μερικές αλλαγές νερού ανά εβδομάδα το 20%. • Αύξηση της ποσότητας των υδροχαρών φυτών στο ενυδρείο. Σίδηρος (Fe) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Ο σίδηρος είναι μια από τις κύριες θρεπτικές ουσίες των υδρόβιων φυτών και πρέπει να είναι διαθέσιμος στο νερό σε ποσοστά μεταξύ 0.5- 2.0 mg/l. Ο σίδηρος επιτρέπει την χλωροφυλλική λειτουργία και βοηθάει στην αναπνοή των φυτών. Όταν λείψει, τα φύλλα, χάνουν το χρώμα τους και εμφανίζουν μια κατάσταση χλώρωσης. Η ανάπτυξή τους καθυστερεί και τελικά σταματάει. Σε μεγάλες συγκεντρώσεις σιδήρου έχουμε αύξηση της άλγης και ποσοστό άνω των 2.0 mg/l μπορεί να επιφέρει των θάνατο στα ψάρια. ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ Fe ΣΤΙΣ ΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΤΙΜΕΣ • Προσθήκη σιδήρου για ενυδρειακή χρήση, είτε σε υγρή μορφή είτε σε μορφή κόκκων ή ταμπλέτων. • Χρήση υποστρώματος πλούσιου σε θρεπτικά συστατικά. Κάλιο (Κ) Το κάλιο είναι απαραίτητο για την αφομοίωση των θρεπτικών συστατικών. Όταν λείπει, τα φυτά δεν διαθέτουν αποθέματα. Χάνουν την σκληρότητά τους. Η ανάπτυξη δεν γίνεται κανονικά. Τα φύλλα αποκτούν κηλίδες και παρατηρούμε ελάχιστη αντίσταση των ιστών στις αρρώστιες. Ασβέστιο (Ca) Το ασβέστιο προστατεύει τα φυτά από εξωτερικές επιθέσεις και κρατά τα κύτταρά τους συνδεδεμένα μεταξύ τους. Η έλλειψη του προκαλεί μια καθυστέρηση της ανάπτυξης και καθιστά τα φυτά πιο ευάλωτα στις ασθένειες. Φωσφορικό Άλας (PO4) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Τα φωσφορικά άλατα και τα νιτρικά άλατα είναι οι κύριες θρεπτικές ουσίες των αλγών. Τα υπερβολικά επίπεδα φωσφορικών αλάτων προωθούν την ανεπιθύμητη αύξηση των αλγών. Οι κύριες πηγές φωσφορικών αλάτων είναι η τροφή ψαριών και ακατάλληλα ενυδρειακά προϊόντα που περιέχουν υψηλά επίπεδα φωσφορικού άλατος. ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ PO4 ΣΤΙΣ ΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΤΙΜΕΣ • Τακτικές μερικές αλλαγές νερού ανά εβδομάδα το 20%. • Αφαίρεση των νεκρών φυτών ή φύλλων από το ενυδρείο. • Χρήση χημικού υλικού στο φίλτρο • Αύξηση της ποσότητας των υδροχαρών φυτών στο ενυδρείο. • Προσθήκη ταχέως αναπτυσσόμενων υδροχαρών φυτών.