Λιγότερη Τεχνολογία Περισσότερη Βιολογία

[Aquazone Team]

Λιγότερη Τεχνολογία Περισσότερη Βιολογία

του Νίκου Ψάλτη

Πριν από μερικές δεκαετίες οι φίλοι του τροπικού θαλασσινού ενυδρείου άρχισαν τις πρώτες προσπάθειες να αλλάξουν την εμφάνιση του ενυδρείου τους.

Από την καθιερωμένη εικόνα των νεκρών κοραλλιών όπου ανάμεσά τους κολυμπούσαν πολύχρωμα ψάρια συνήθως Αγγελόψαρα, Ακανθούροι, Βαλιστές και άλλα παρόμοια ανθεκτικά είδη σε μια εντελώς διαφορετική όπου μεγάλη ποικιλία πιο ευαίσθητων ψαριών, όπως Βλεννίδες, Γκοπίδες αλλά και ασπόνδυλα είδη, όπως γαρίδες, αστερίες, καρκινοειδή συμβιώνουν και επιβιώνουν στις συνθήκες της αιχμαλωσίας μαζί με ένα μεγάλο αριθμό, λιγότερο ή περισσότερο ανθεκτικών, ζωντανών κοραλλιών.

Διαπίστωσαν, όμως, σύντομα ότι ένα τέτοιου είδους ενυδρείο δεν μπορούσε να “επιβιώσει” με τις παραδοσιακές τεχνικές συντήρησης (εσωτερικά ή εξωτερικά φίλτρα, μηχανικά και βιολογικά) ενός ενυδρείου μόνο με ψάρια . Ετσι άρχισαν οι πρώτοι πειραματισμοί.

Μετά από μερικά χρόνια οι ερευνητές-χομπίστες-επιστήμονες κατέληξαν σε ένα κοινό συμπέρασμα ότι η επιβίωση των ευαίσθητων και πολύ απαιτητικών οργανισμών, σε ένα θαλασσινό ενυδρείο τροπικού υφάλου, μπορεί να επιτευχθεί μόνο όσο ο τρόπος λειτουργίας του προσομοιάζει περισσότερο με τη ζωή στο φυσικό τους περιβάλλον και λιγότερο με την τεχνική υποστήριξη.

Για την ιστορία αναφέρω ότι οι πιο γνωστοί πρωτοπόροι αυτής της αντίληψης ήταν την δεκαετία του 1950 ο Lee Eng στην Ινδονησία με λίγες δημόσιες αναφορές και στη συνέχεια το 1970 ο Peter Wilkens στη Γερμανία όπου καθιέρωσε το “Natural System” ¨η “Berlin System”.

Σήμερα το φυσικό αυτό σύστημα είναι η βασική και καθιερωμένη μέθοδος διατήρησης, συμβίωσης και ανάπτυξης ζωντανών κοραλλιών αλλά και ψαριών και ασπόνδυλων. Μέθοδος η οποία τελειοποιήθηκε με τις παρατηρήσεις και τις προσθήκες των συνεχιστών τουWilkens, όπως είναι οι A.J.Nilsen, J.Sprung, C.Delbeek κ.α

Οι βασικοί άξονες της λειτουργίας του Natural System αναφέρονται πιο κάτω

- Η βιολογική επεξεργασία του νερού πραγματοποιείται από την ύπαρξη ζωντανού ασβεστολιθικού βράχου και άμμου, όπου ο κύκλος του Αζώτου ολοκληρώνεται με το τελικό στάδιο της διάσπασης των Νιτρικών ριζών σε άζωτο και νερό.

- Η χημική επεξεργασία του νερού πραγματοποιείται από το Skimmer και τα διάφορα χημικά δεσμευτικά, όπως ο ενεργός άνθρακας και τα αντι-φωσφορικά υλικά.

- Η παρουσία ισχυρού φωτισμού, ώστε να προσομοιάζει με το φως του τροπικού ήλιου

- Καμία λήψη οργανικής τροφής –λιπάσματος, εκτός από την τροφή των ψαριών και τα ανόργανα πρόσθετα τα οποία χρειάζονται τα κοράλλια για να αναπτυχθούν όπως είναι το Ασβέστιο, το Μαγνήσιο, διάφορα ιχνοστοιχεία κλπ

- Η μεγάλη κυκλοφορία νερού

- Η διατήρηση σε υψηλά επίπεδα των τιμών του PH και της KH με φυσικές μεθόδους όπως για παράδειγμα η προσθήκη ασβεστόνερου (Kalkwasser) όταν συμπληρώνεται το νερό της εξάτμισης.

Στον πιο πάνω βασικό κορμό του Natural System στις μέρες μας, ήρθαν να προστεθούν και άλλα βασικά στοιχεία, αλλά και παραλλαγές, τα οποία αυξάνουν την βιολογική απόδοση του συστήματος.

Αναφορικά επισημαίνω το Deep Sand Bed (DSB) το οποίο είναι ένα παχύ στρώμα (περίπου 15cm) λεπτόκοκκου ζωντανής άμμου αραγωνίτη σαν υπόστρωμα . Η χρησιμότητά του εκτός από τον βιολογικό κύκλο, είναι και ο συνεχής εμπλουτισμός του νερού με ιχνοστοιχεία απαραίτητα για την ανάπτυξη των κοραλλιών ειδικότερα των σκληρών. Η μέθοδος αυτή αποτελεί βελτίωση της πολυσύνθετης μεθόδου Plenum που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στο Εθνικό Ενυδρείο του Μονακό από τον Dr Jean Jaubert.

Τα πρώτα πειράματα και εφαρμογές του DSB παρουσίασε ο Αμερικανός βιολόγος καθηγητής R.Shimek και σύντομα η «επαναστατική» και ταυτόχρονα απλή φυσική μέθοδος, βιολογικής επεξεργασίας, έγινε ευρέως αποδεκτή και εφαρμόστηκε, από το σύνολο σχεδόν των ερασιτεχνών και επαγγελματιών, διατήρησης θαλάσσιων κλειστών συστημάτων.

Άλλη προσθήκη είναι και η δημιουργία των λεγόμενων refugiums άλγης ή άμμου-βράχου τα οποία συνδέονται εν σειρά με το κυρίως ενυδρείο με τα ίδια προαναφερόμενα αποτελέσματα, όπως και το trickle mud (λάσπης) το οποίο ήρθε για να διχάσει τους σύγχρονους χομπίστες.

Τα τέλεια αποτελέσματα του Natural System δίκαια το έχει τοποθετήσει σαν το μόνο αποδεκτό σύστημα διατήρησης ενυδρείου Reef στον κόσμο. Παρ’όλα αυτά όμως το στάδιο της εξέλιξης αυτής της κατηγορίας θεωρείται ότι βρίσκεται ακόμα σε “Βρεφική ηλικία”.

Ολο και νέα στοιχεία έρχονται, χρόνο με το χρόνο, να προστεθούν στο πάζλ του υφάλου, όπως για παράδειγμα η χρησιμότητα του ιχνοστοιχείου Μολυβδένιου όπου σύμφωνα με τις νεώτερες εκτιμήσεις θεωρείται ένα από τα βασικά συστατικά, μαζί με το Ασβέστιο και το Μαγνήσιο, απαραίτητο για τον σκελετικό σχηματισμό των ακροπορών , πράγμα το οποίο ήταν εντελώς άγνωστο πριν μερικά χρόνια.

Καταλήγοντας επιτρέψτε μου το σχόλιο ότι δεν διανοείται στις μέρες μας να μιλάμε για στήσιμο ενυδρείου Reef που να μην στηρίζεται στις παραπάνω αρχές ή να είναι συνδυασμός Φυσικού και Τεχνικά υποστηριζόμενου συστήματος.

Νομίζω λοιπόν ότι από το αποτέλεσμα δικαιώνεται η φράση του John H. Tullock “ Λιγότερη Τεχνολογία περισσότερη Βιολογία” και θα προσθέσω το ανάλογο του Julian Sprung “Λιγότερo τα χέρια μέσα στο νερό”.

Βιβλιογραφία

“Natural Reef Aquariums”…………………………J.H.Tullock

“The Modern Coral Reef Aquarium”Vol 1……...S.A.Fossa, A.J.Nilsen

*update 7/10/2007