O Φωτισμός Του Φυτεμένου Ενυδρείου

[Χρήστος]

O φωτισμός του φυτεμένου ενυδρείου

Το αρθράκι αυτό έχει σκοπό να μας βοηθήσει στην επιλογή του φωτισμού μας χωρίς επιστημονικές ορολογίες και ανάλυση ώστε να είναι κατανοητό από όλους.
Παρ' όλ' αυτά επιβάλλεται να γνωρίζει κανείς αρκετές πτυχές του θέματος (πολυσχιδής γνώση).

Σε ένα ενυδρείο για να αναπτυχθούν τα φυτά μας χρειάζονται λίγο πολύ (ανάλογα φυσικά με το είδος του φυτού και τη φυτομάζα) τα εξής:

1) βυθός (και επιλεκτικά υπόστρωμα)
2) Λίπανση (υγρά, ταμπλέτες, συμπεριλαμβάνεται και το CO2)
3) φως

Συνήθως στα ενυδρεία μας έχουμε μια ή δυο αλλά και περισσότερες λάμπες.

Η λάμπες που οι περισσότεροι χρησιμοποιούμε είναι :
Φθορισμού τύπου Τ5
Φθορισμού τύπου Τ8
Compact (σε μικρότερα ενυδρεία)

Συνήθως, οι επιλογές μας στους λαμπτήρες σχετίζονται κατά κανόνα (α) με την ισχύ τους (watt) που στους λαμπτήρες φθορισμού καθορίζει και το μήκος τους και (β) με τη θερμοκρασία του φωτός που μπορεί να είναι ψυχρό, ζεστό ή ουδέτερο και δεν έχει καμία σχέση με την αισθητή πραγματική θερμοκρασία του περιβάλλοντος αλλά περισσότερο σχετίζεται με το χρώμα του λευκού που αντιλαμβάνεται το ανθρώπινο μάτι. Η θερμοκρασία αυτή μετριέται σε μονάδες Kelvin. Για παράδειγμα, μία λάμπα με 3500 Κ εκπέμπει ένα κοκκινωπό χρώμα και το χρώμα αυτό ο άνθρωπος το αντιλαμβάνεται ως ζεστό χρώμα. Αντιθέτως μια λάμπα με 9000 Kelvin βγάζει ένα έντονο λευκό χρώμα με τάση προς το μπλε και αυτό το χρώμα ο άνθρωπος το αντιλαμβάνεται ως ψυχρό. Αυτά για το μάτι μας γιατί στην πραγματικότητα τα 9000Κ είναι πιο ζεστά σε θερμοκρασία από τα 3500Κ. Όπως όμως είπαμε, αυτά δεν μας ενδιαφέρουν εδώ και τα αναφέρουμε μόνο για να μην υπάρξει μπέρδεμα. Ουδέτερη για το μάτι μας θεωρείται η λάμπα που δεν την αντιλαμβανόμαστε ούτε ζεστή ούτε ψυχρή.

Εδώ θα κάνουμε μια παρένθεση. Μιλάμε πάντοτε για ενυδρειακές λάμπες και για το αποτέλεσμα που θα μας δώσουν στο ενυδρείο. Ποτέ δεν κοιτάμε μια λάμπα από κοντά κατάματα για να δούμε αν είναι ζεστή ή κρύα γιατί θα μπερδευτούμε. Παράδειγμα, άλλη ένταση έχει μια λάμπα 2000watt και άλλη μια 20 watt και ας έχουν και οι δυο 3000Κ. Εννοείται πως αν δούμε την λάμπα των 2000 watt από κοντά θα μας φανεί κατάλευκη και ψυχρή. Ενώ αν δούμε την λάμπα των 20 watt από μεγάλη απόσταση θα μας φανεί υπερβολικά ζεστή.

Το να χωρίσουμε της λάμπες σε τρεις κύριες κατηγορίες: είναι λιγάκι δύσκολο και πιστεύουμε δεν θα μας βοηθήσει ιδιαίτερα αφού το χρώμα είναι κάτι το αντικειμενικό και οπτικά αλλάζει ανάλογα με το περιβάλλον και την ένταση του φωτός. Υπάρχουν και άλλοι λόγοι που δεν κάνουμε τον διαχωρισμό μεταξύ ψυχρού, θερμού, και ουδέτερου φως αλλά δεν είναι επί του παρόντος θέματος ώστε να αναλύσουμε όλους τους λόγους.

Αφού μάθαμε κάποια στοιχειώδη πράγματα θα δούμε τώρα ποια λάμπα χρειαζόμαστε για το ενυδρείο μας.

Στην περίπτωση που στο ενυδρείο μας έχουμε μια μόνο λάμπα:
Τότε θα ήταν καλύτερα να βάλουμε μια λάμπα μεταξύ 6000Κ και 7000Κ, ακόμη καλύτερα θα ήταν αν η λάμπα μας είναι πλήρους φάσματος. Έτσι, θα έχουμε το καλύτερο οπτικό αποτέλεσμα για τα μάτια μας και συγχρόνως την καλύτερη δυνατή ανάπτυξη των φυτών μας. Αν έχουμε στο ενυδρείο μας πολύ εύκολα φυτά πχ ανουμπιες, φτέρες και moss θα μπορούσαμε να έχουμε και μια λάμπα εκτός των ορίων που προτείνουμε.

Στην περίπτωση που έχουμε δυο λάμπες:
Τότε προτείνουμε μια 4000Κ και μια 6500Κ συν πλην 500Κ.
Η συνήθης επιλογή είναι να τοποθετήσουμε την λάμπα με τα υψηλά Kelvin μπροστά ενώ την λάμπα με τα χαμηλά πίσω.

Στην περίπτωση που έχουμε τρεις λάμπες:
Τότε προτείνουμε δυο συνδυασμούς.
ο πρώτος συνδυασμός είναι (από μπροστά προς τα πίσω) 6500K, 4000K, 6500K συν πλην 500K.
Ο δεύτερος συνδυασμός είναι (από μπροστά προς τα πίσω) 6500K, 4000K, 9000K συν πλην 500K.


Στην περίπτωση που έχουμε τέσσερις λάμπες
ο συνδυασμός είναι ίδιος όπως και με τις δυο αλλά επί δύο.

Σημαντικές σημειώσεις:
• Η προτάσεις μας αφορούν τους αρχάριους και λιγότερο τους έμπειρους.
• Η απόκτηση της εμπειρίας και ο πειραματισμός τόσο στις θερμοκρασίες του φωτός όσο και την επίδραση τους στην ανάπτυξη των φυτών μας, μας οδηγούν να επιλέγουμε εκείνο τον (συχνά προσωπικό) συνδυασμό λαμπτήρων που καλύπτει τις ειδικές ανάγκες του ενυδρείου μας που εμείς γνωρίζουμε καλύτερα από κάθε άλλον.
• Σε όλες της προτάσεις που κάναμε, μπορούν οι λάμπες να είναι πλήρους φάσματος αλλά να έχετε υπόψη σας ότι αποδίδουν λιγότερο φως.
• Γενικά, λόγω τεχνολογίας, οι λάμπες με χαμηλά Kelvin αποδίδουν λιγότερο φως σε σχέση με της λάμπες με υψηλά Kelvin. Η διαφορά αυτή μερικές φορές φτάνει και το 100%
• Ο κανόνας με τα watt/lit. είναι πολύ ελαστικός και εξαρτάται κατά πολύ από τα Kelvin που έχουν οι λάμπες που θα χρησιμοποιήσουμε και από την εταιρία που της κατασκεύασε. Οπότε για τυχόν απορίες ρωτήστε στο φόρουμ.
• Δώστε λιγάκι βάση και στο καλούμενο Ra Index μας φανερώνει την ποιότητα (απλά διατυπωμένο) του φωτός που έχει η λάμπα μας. Όσο μεγαλύτερο τόσο καλύτερο.
• Τον αριθμό αυτό συχνά τον βρίσκουμε πάνω στον λαμπτήρα, συνήθως δίπλα από τα watt. Παράδειγμα 39w 875. Ο πρώτος αριθμός μας φανερώνει το Ra Index που στο συγκεκριμένο παράδειγμα το 8, είναι ένα Ra Index από 80 έως 89, το 75 μας ενημερώνει για τα Kelvin που στην περίπτωση μας είναι 7500. Μην αγοράζετε λάμπες κάτω από 80 Ra Index. Το Ra Index αναφέρεται και σαν CRI (Color Rendering Index).
• Τέλος αν επιθυμούμε να αυξήσουμε το φωτισμό μας η τοποθέτηση ανακλαστήρων αυξάνει το φως μας έως και 100%

Πώς να υπολογίσουμε τον φωτισμό που χρειαζόμαστε.
Αν δεν γνωρίζουμε τα Lumen της λάμπας τότε έχουμε:
0.3 W/Lt - Πολύ χαμηλός ως Χαμηλός φωτισμός
0.3-0.6 W/Lt - Μέτριος ως υψηλός φωτισμός
0.6-0.9 W/Lt – Υψηλός ως Πολύ υψηλός
>1 W/Lt - Πολύ υψηλός (έως ακατάλληλος)

Αν γνωρίζουμε τα Lumen τότε πιο σωστά είναι:
Έως 30 Lumen/Lt Πολύ χαμηλός ως Χαμηλός φωτισμός
30-50 Lumen/Lt Μέτριος ως υψηλός φωτισμός
50-70 Lumen/Lt Υψηλός ως Πολύ υψηλός
>70 Lumen/Lt - Πολύ υψηλός (έως ακατάλληλος)

Και στις δυο περιπτώσεις σημαντικό ρόλο παίζει το ύψος του ενυδρείου οι σκιές που δημιουργούνται και το χρώμα του νερού. Για παράδειγμα, ένα ενυδρείο με 0.3-0.6 W/Lt μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει μέτριο φωτισμό αν, έχουμε μεγάλο ύψος, ή σκούρο νερό, ή πολλά σημεία με σκιές. Ενώ, μπορεί από την άλλη πλευρά να θεωρηθεί ότι έχει υψηλό φωτισμό αν έχουμε χαμηλό ενυδρείο ή μόνο γρασιδάκι χωρίς σκιές και άχρωμο νερό.

Μερικές από τις πιο διαδεδομένες στο εμπόριο Τ5 λάμπες φθορίου

JBL
JBL SOLAR Tropic T5 Ultra (4000 K)
JBL SOLAR Natur T5 Ultra (9000 K)

SYLVANIA
SYLVANIA Gro lux T5 (8500 K)
SYLVANIA Aqua Star T5 (10000 Κ)

HAGEN
HAGEN Aqua Glo T5 (18000 K) μόνο σε 8 Watt
HAGEN Power Glo T5 (18000 K)
HAGEN Life Glo II T5 (6700 K)

SERA
SERA brilliant daylight T5 (6000 K)
SERA Plant color T5 (4900 K)
SERA Blue Sky T5 (12000 K)

ARCADIA
Για της παρακάτω λάμπες αναφέρουμε τα Kelvin με κάθε επιφύλαξη
ARCADIA T5 Plant Pro 7000Κ ±500 Κ
ARCADIA Τ5 Original Tropical Pro 4000Κ ±500 Κ

DENNERLE
DENNERLE Trocal T5 Longlife Special Plant (3000 K)
DENNERLE Trocal T5 Longlife Amazon Day (6000 K)

JUWEL
JUWEL Day High-Lite T5 (9000 K)
JUWEL Nature High-Lite T5 (4100 K)


Μερικές από τις πιο διαδεδομένες στο εμπόριο Τ8 λάμπες φθορίου

JBL
JBL SOLAR Tropic T8 (4000 K)
JBL SOLAR Natur T8 (9000 K)

SYLVANIA
SYLVANIA Gro lux T8 (8500 K)
SYLVANIA Aqua Star T8 (10000 Κ)
SYLVANIA Daylichtstar T8 (5000 Κ)

HAGEN
HAGEN Aqua Glo T8 (18000 K)
HAGEN Sun Glo T8 (4200 K)
HAGEN Power-Glo T8 (18000 K)
HAGEN Flora Glo T8 (2800 K)
HAGEN Life Glo II T8 (6700 K)

SERA
SERA Tropic Sun Royal T8 (4700 K)
SERA brilliant daylight T8 (6000 K)
SERA Plant color T8 (4900 K)
SERA Blue Sky T8 (12000 K)

ARCADIA
ARCADIA Tropical T8 (4100 Κ)
ARCADIA Fresh T8 (6950 Κ)

DENNERLE
DENNERLE Trocal -de Luxe Special-Plant T8 (3000 Κ)
DENNERLE Trocal -de Luxe Kongo-White T8 (4000 Κ)
DENNERLE Trocal -de Luxe Amazon Day T8 (6000 K)
DENNERLE Trocal -de Luxe African Lake T8 (5000 K)

JUWEL
JUWEL Warm-Lite T8 (άγνωστο)
JUWEL Day - Lite T8 (άγνωστο)

COMPACT λάμπες
ARCADIA COMPACT ~6500Κ
DENNERLE COMPACT Nano Amazon Day (6000 Κ)

Η ομάδα συντονιστών του φυτεμένου.