Apistogramma borellii (Regan, 1906 )

Apistogramma Borellii “Opal”

Επιστημονικό Όνομα: Apistogramma borellii (Regan, 1906)

Κοινές Ονομασίες: Umbrella Cichlid, Yellow Dwarf Cichlid.

Τάξη: Cichliformes

Οικογένεια: Cichlidae 

Γένος: Apistogramma

Μέγεθος: Μέγιστο μέγεθος αρσενικού τα 7,5 εκατοστά, αν και συνήθως δεν φτάνουν σε αυτές τις διαστάσεις. Τα ώριμα θηλυκά έχουν μέγιστο τα 4 εκατοστά.

Βιότοπος: Απαντώνται στην Νότια Αμερική. Πιο συγκεκριμένα, στην λεκάνη του ποταμού Paraguay και κατά μήκος των χαμηλότερων τμημάτων του ποταμού Paraná στην Αργεντινή. Έχουν αναφερθεί σημεία συλλογής (type localities) τους και σε περιοχές της Ουρουγουάης, της Βολιβίας και της Βραζιλίας. Καταλαμβάνουν στο σύστημα αρίθμησης των Apistogramma τις θέσεις Α101/Α102/Α103/Α104, ανάλογα με την περιοχή συλλογής τους και τις μορφολογικές διαφοροποιήσεις που παρουσιάζονται στον εκάστοτε βιότοπο. Οι περιοχές συλλογής τους είναι από τις νοτιότερες που απαντώνται ψάρια του γένους Apistogramma. Φτάνουν στα όρια της τροπικής ζώνης, όπου υπάρχουν θερμοκρασίες χαμηλότερες από τους τροπικούς από τους οποίους προέρχεται η μεγαλύτερη μάζα των ψαριών που εισάγονται από τον Αμαζόνιο. Μάλιστα, έχουν συλλεχθεί από περιοχή με θερμοκρασία νερού 16°C (!).

Τα νερά που ζουν δεν έχουν ακραίες ροές, είναι ρηχά, και ο βυθός καλύπτεται από παχύ στρώμα νεκρών φύλλων (leaf litter) και λοιπής φυτικής ύλης.

Συντήρηση στο ενυδρείο

PH: 6-8 (Ιδανικά: 6.6-7.3)

KH: 2-17° dKH

GH: 5-19°dGH (Ιδανικά: 5-11°dGH)

Θερμοκρασία: 20-27°C (Ιδανικά: 24-25°C) Το καλοκαίρι αντέχουν υψηλότερες θερμοκρασίες εφόσον δεν διαρκούν μεγάλο διάστημα. Στην αναπαραγωγή προτιμούμε συνήθως τα ανώτερα όρια της θερμοκασίας χωρίς αυτό να είναι υποχρεωτικό. Όπως προαναφέρθηκε, ζουν σε λιγότερο θερμά νερά από τις περισσότερες νανοκιχλίδες.

Λίτρα: Κατ’ελάχιστο 50 λίτρα για ένα ζευγάρι ή χαρέμι (θα γίνει επεξήγηση παρακάτω), με διαστάσεις πάτου ενυδρείου γύρω στο 60*30 και άνω. Δεν έχει μείζονα σημασία το ύψος της δεξαμενής.

Κοινωνική Συμπεριφορά: Από τις πιο φιλήσυχες κιχλίδες του γένους του, δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι έχουμε να κάνουμε με είδος κιχλίδας. Είναι πολυγαμικό είδος και σχηματίζει χαρέμια.Τα αρσενικά αναπαράγονται με όλα τα θηλυκά της περιοχής τους. Σε πιο επιθετικά είδη Apisto, η διατήρηση σε ζευγάρι είναι προβληματική καθώς το αρσενικό επικεντρώνεται στο μοναδικό θηλυκό του ενυδρείου για αναπαραγωγή, πολλές φορές τραυματίζοντάς το θανάσιμα.Στην περίπτωση των Borellii όμως δεν εμφανίζονται τέτοια προβλήματα τις περισσότερες φορές. Με σωστή διαρρύθμιση λοιπόν, μπορεί να γίνει προσπάθεια και χαρεμιού 1αρς+2θηλ στο ελάχιστο μέγεθος ενυδρείου (60*30), αν και θα ήταν πολύ καλύτερο να βάλουμε δυο θηλυκά σε 80 εκατοστά και άνω.  Ο γραφών έχοντας επιχειρήσει και ζευγάρι και χαρέμι σε αυτές τις διαστασεις, θεωρεί και τα 2 εφικτά, προτείνοντας όμως ζευγάρι. Σε ενυδρεία τουλάχιστον άνω των 120εκ.με πολύ προσεγμένη διακόσμηση και διακριτά όρια περιοχών, μπορεί να γίνει προσπάθεια και για 2 χαρέμια (2αρς + 4 θηλ).

Διαχωρισμός φύλου: Ο διαχωρισμός φύλου είναι πολύ εύκολος από μικρή σχετικά ηλικία. Τα αρσενικά έχουν έντονο μπλε χρώμα, είναι μεγαλύτερα σε μέγεθος και με πολύ μακρύτερα πτερύγια από τα θηλυκά, τα οποία έχουν ουδέτερο μπεζ-κίτρινο χρώμα με εξαίρεση την περίοδο της αναπαραγωγής που αποκτούν την χαρακτηριστική χρυσοκίτρινη φορεσιά των Apisto.

Στις παραπάνω φωτογραφίες φαίνονται οι διαφορές των 2 φύλων.

Διακόσμηση ενυδρείου: Μπορεί να προσαρμοστεί στα περισσότερα High-Tech και Low-Tech φυτεμένα ενυδρεία που προσφέρουν επαρκείς κρυψώνες. Είναι καίριας σημασίας να κόβει την άμεση οπτική επαφή ο διάκοσμος του ενυδρείου, ώστε τα ψάρια να μπορούν να βρίσκονται σε ζώνες της δεξαμενής χωρίς την μόνιμη επιτήρηση/επιθετικότητα κάποιου άλλου κυρίαρχου ψαριού του ίδιου είδους.

Ιδανικά, το περιβάλλον τους θα απαρτίζεται από πληθώρα νεκρών φύλλων στο βυθό (οξιά, βελανιδιά, πλάτανος, Catappa, Ketapang Almond Leaves). Πάνω σε αυτά αναπτύσσονται και μικροοργανισμοί που καταναλώνουν ενήλικα ψάρια αλλά κυρίως τα νεοεγέννητα. Διάφορες ρίζες και ξύλα, σπηλιές από καρύδα, savu pods,alder cones κτλπ είναι επίσης χρήσιμα και βιοτοπικα στοιχεία. Σε ενυδρείο με Apistogramma είναι απαραίτητη η ύπαρξη τουλάχιστον μιας σπηλιάς ανά ψάρι ανεξαρτήτου του φύλου.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα βιοτοπικού ενυδρείου για το γένος Apistogramma

Ζώνη Κολύμβησης: Κινείται κυρίως στα κατώτερα στρώματα του ενυδρείου, αλλά θα βρεθεί συχνά σε όλες τις ζώνες κολύμβησης.

Τροφή: Σαρκοφάγο είδος. Στο ενυδρείο θα δεχθεί υψηλής ποιότητας και πρωτεΐνης flakes, pellets και granules. Η διατροφή τους πρέπει να εμπλουτίζεται με κατεψυγμένες όπως Daphnia, Mysis, Artemia, Bloodworms, Tubifex, Black Mosquito Larvae, αλλά και ζωντανά Grindal που τα λατρεύουν. Ορισμένα ψάρια δεν θα δεχτούν απευθείας ξηρές τροφές.

Μέγιστη ηλικία στο ενυδρείο: 4-5 χρόνια

Ιδανικοί Συγκάτοικοι: Είναι από τα λιγότερο επιθετικά ψάρια της κατηγορίας του και δεν δημιουργεί προβλήματα. Το θηλυκό θα προστατέψει πάση θυσία τα μωρά της σε περίοδο αναπαραγωγής αλλά συνήθως καταλαμβάνει πολύ μικρή περιοχή μέσα στο ενυδρείο. Αρκετά είδη Tetra της οικογένειας Paracheirodon, Hemigrammus, Hyphessobrycon (με έμφαση στα Amandae), κάποια είδη Corydoras, Nannostomus και τα Aphyocharax Rathbuni (συναντάται στα ίδια σημεία συλλογής) είναι ιδανικοί συγκάτοικοι. Παρόμοιο ψαράκια από άλλες ηπείρους με παρόμοιες απαιτήσεις όπως τα Rasbora, Microrasbora και Boraras είναι επίσης πιθανές επιλογές. Δεν προτείνονται για ενυδρεία με δίσκους λόγω της ιδιαιτερότητάς τους στην θερμοκρασία. Η ύπαρξη κάποιου dither fish (συνήθως ένα μικρό κοπαδάκι από ήρεμα ψαράκια που δεν συχνάζουν στον βυθό), είναι θετική τόσο για να μειώσει την επιθετικότητα μεταξύ των κιχλίδων αλλά και για να αποκτήσουν περισσότερο θάρρος τα ψάρια και να κολυμπούν σε πιο ανοιχτά σημεία της γυάλας. Στο συγκεκριμένο είδος δεν θεωρείται απαραίτητη.

Υποείδη και υβρίδια: Όπως αναφέρθηκε, υπάρχουν διαφορετικοί χρωματισμοί ανάλογα με το σημείο/χώρα συλλογής του ψαριού Α101(Cuiabá), Α102(Βολιβία), Α103(Παραγουάη), Α104(Ποταμός Ουρουγουάης) και Α105(“Opal”). Οι περισσότεροι λογίζουν ως πιο εντυπωσιακό τον χρωματισμό “Opal”, με τα χαρακτηριστικά κόκκινα σχέδια στο κεφάλι των αρσενικών. Είναι από τα ελάχιστα ψάρια γλυκού που περιλαμβάνει έντονο κόκκινο, μπλε και κίτρινο στον χρωματισμό του.Τα ψάρια του εμπορίου είναι σχεδόν αποκλειστικά αναπαραγωγής και συγκεντρώνουν ένα μιξ χαρακτηριστικών των τύπων Α101-Α104 ενώ βρίσκουμε σε λίστες και τα “Opal”, με αυξημένη, όπως είναι αναμενόμενο, τιμή.

Το υβρίδιο Apistogramma sp. “Steel Blue” φαίνεται να έχει προέλθει από υβριδισμό του Borellii με άλλο είδος, αντίληψη που υποστηρίζει και ο γραφών.Υπάρχουν μερικοί που αντιτίθενται σε αυτήν την άποψη. Ως υβρίδιο, καλό είναι να αποφεύγεται, η διαθεσιμότητα των θηλυκών σπανίζει, η γονιμότητα του ψαριού είναι εμφανώς μειωμένη και δεν είναι όσο ανθεκτικό όσο τα καθαρόαιμα Apistogramma.

Αρσενικό εκτροφής με επιρροές απο Rio Uruguay

Αναπαραγωγή στο ενυδρείο: Είναι από τα Apisto που αναπαράγονται αρκετά εύκολα στο ενυδρείο. Μπορεί να επιτευχθεί γέννα είτε στο κεντρικό σύστημα, είτε σε μικρό ενυδρείο (ελάχιστο μήκος 35-40εκ.) από το οποίο θα αφαιρεθεί ο αρσενικός μετά την γέννα, για να μην υποστεί ζημιά από τις επιθέσεις του θηλυκού, το οποίο μεγαλώνει μόνο τα μικρά. Μερικές φορές και τα αρσενικά θέλουν να βοηθήσουν στην προστασία των μικρών, κάτι που δεν γίνεται επιτρεπτό από τα θηλυκά. Άλλοτε θα επιτεθούν στα μωρά για να ξαναζευγαρώσουν.

Το μητρικό ένστικτο σε αυτό το είδος είναι πολύ ισχυρό, από τα ισχυρότερα που παρατηρούμε σε νανοκιχλίδες. Η αφοσίωση των θηλυκών στα μωρά είναι αξιέπαινη. Μου έχει τύχει να δω θηλυκό να μεγαλώνει μωρά τα οποία δεν ήταν δικά της και ενώ η ίδια δεν βρισκόταν σε κατάσταση αναπαραγωγής.

Στο κεντρικό ενυδρείο όπου θα πρέπει να υπάρχουν αρκετές θηλυκές για κάθε αρσενικό, είναι σύνηθες φαινόμενο να έχουν ταυτόχρονα όλες αυγά, και να κλέβει μωρά ή μια από την άλλη για να αυξήσει τις πιθανότητες επιβίωσης της γέννας.

Καθημερινό τάισμα αρκετές φορές με κατεψυγμένες, δίνοντας έμφαση και στα ζωντανά Grindal, θα φέρει εύκολα τα επιθυμητά αποτελέσματα στους γονείς. Η θηλυκιά θα γεννήσει μεταξύ 30-100 αυγών (συνήθως 50-70), ανάλογα με το μέγεθος, την προετοιμασία και την ωριμότητά της.Συνήθως μια αλλαγή νερού 25-30%, μετά από 1 εβδομάδα εντατικού ταΐσματος, με ελαφρώς χαμηλότερη θερμοκρασία επιτυγχάνει την αναπαραγωγή.

Τα μωρά τις πρώτες μέρες (μετά την κατανάλωση του λεκιθικού σάκου ή αλλιώς μόλις αρχίσουν να κολυμπούν) πρέπει να τραφούν με Artemia Salina Nauplii ή Microworms. Έπειτα εισάγουμε ποικίλες κατεψυγμένες και ξηρές τροφές. Τα μωρά μεγαλώνουν με σχετικά πιο αργό ρυθμό από άλλα είδη Apistogramma. Οι θηλυκές επιλέγουν σχεδόν αποκλειστικά σπηλιές για να γεννήσουν, για αυτό πρέπει να υπάρχουν στο ενυδρείο καρύδες, savu pods κτλπ, με μια και μόνον είσοδο και άνοιγμα ίσα ίσα να χωράει ο αρσενικός, για να μην μπορεί να μπαίνει εύκολα και να παρενοχλεί τα νεαρά ψαράκια.

Σε κοινωνικό ενυδρείο τα ποσοστά επιτυχίας θα μειωθούν αρκετά αν υπάρχουν κοπαδόψαρα που κυνηγούν τον γόνο όπως τα Cardinal Tetra.

Ενυδρείο αποκλειστικά για την επίτευξη γέννας.Το αρσενικό αφαιρέθηκε αμέσως μετά για να μεγαλώσει το θηλυκό απροβλημάτιστα τον γόνο.

Θηλυκό με γόνο

Μικρά 14 ημερών

Γενικές πληροφορίες:

Έχουν από τους πιο ήπιους χαρακτήρες ανάμεσα στις νανοκιχλίδες κάθε οικογένειας. Είναι ιδανική επιλογή για κάποιον που θέλει να ασχοληθεί πρώτη φορά με τέτοιου είδους ψαράκια. Προσαρμόζονται σε πολύ μεγάλο εύρος συνθηκών (προτιμώντας όμως ελαφρώς όξινα νερά), μεγαλύτερη σημασία έχει η σταθερότητα των παραμέτρων. Οι αλλαγές νερού πρέπει να είναι συχνές καθώς δεν έχουν μεγάλη ανοχή στα νιτρικά (ΝΟ3). Σε ενυδρείο που παραμελούμε τις απαραίτητες ρουτίνες θα σταματήσουν τις γέννες και θα παρουσιάσουν νωχελικότητα.

 Σύνταξη/Επιμέλεια: Βασίλης Μπιτζιώνης (bbetta)

Πηγές:

•   seriouslyfish.com

•   apisto.sites.no

•   fishbase.de

•   badmanstropicalfish.com

•   wikipedia.org

•   George Farmer (@georgefarmerstudios) 

•   theaquariumwiki.com