NEW - OLD Tank Syndrome

[nkarvounis]

New Tank Syndrome – Old Tank Syndrome

Της Αγγελικής Σορομάνη

Με μεγάλο ενθουσιασμό και ανυπομονησία κάποτε αποφασίσαμε να «φτιάξουμε» ένα ενυδρείο. Χωρίς πολλές γνώσεις πήγαμε στο κοντινότερο pet shop αγοράσαμε την γυάλα, το φίλτρο και ότι άλλο αξεσουάρ μας πρότεινε ο υπάλληλος του pet shop και τρέξαμε στο σπίτι για να ξεκινήσουμε το στήσιμο του ενυδρείου. Την επόμενη μέρα βάλαμε και ότι ψάρι μας άρεσε (κρίνοντας ίσως από το χρώμα ή το σχήμα τους). Τις πρώτες μέρες όλα πήγαιναν καλά αλλά μετά από τρεις - τέσσερις μέρες είδαμε τα πρώτα ψόφια ψάρια στο ενυδρείο μας, χωρίς να ξέρουμε τι ακριβώς συνέβαινε.

Αυτό ακριβώς είναι το σύνδρομο του νέου ενυδρείου. Συνήθως προέρχεται από την έλλειψη της γνώσης ότι μέσα στο ενυδρείο μας συμβαίνουν κάποιες «χημικές αντιδράσεις», ή αλλιώς ο κύκλος του αζώτου, ο οποίος απαιτεί κάποιο χρονικό διάστημα για να ολοκληρωθεί. Άλλη μια κυρίαρχη αιτία είναι το υπερφορτωμένο από ψάρια ενυδρείο. Δευτερεύουσες αιτίες μπορεί να είναι οι παράμετροι του νερού, όπως για παράδειγμα η θερμοκρασία του.

Συνήθως όλα ξεκινάνε από μια χημική ουσία, την αμμωνία (ΝΗ3)που δημιουργείται από τα περιττώματα των ψαριών και τα υπολείμματα των τροφών. Σε ένα στρωμένο ενυδρείο υπάρχουν χιλιάδες βακτηρίδια τα οποία «τρώνε» την αμμωνία και έτσι δεν αυξάνεται άρα δεν γίνεται τοξική για τα ψάρια. Σε ένα νέο ενυδρείο υφίστανται ορισμένα στις επιφάνειες του και στο νερό, αλλά σε πολύ μικρές ποσότητες, άρα δεν είναι ικανά να εξουδετερώσουν την αμμωνία. Τροφοδοτώντας το ενυδρείο μας με αμμωνία, είτε τεχνητά (με διάλυμα αμμωνίας σε υγρή μορφή) είτε με φυσικό τρόπο (βάζοντας λίγα και ανθεκτικά ψάρια, το οποίο φυσικά δεν είναι και ο πιο ιδανικός τρόπος και είναι καλό να αποφεύγεται) ουσιαστικά ταΐζουμε τα βακτηρίδια αναπτύσσοντας έτσι ικανές αποικίες στο ενυδρείο και στο φίλτρο οι οποίες μπορούν να εξουδετερώσουν την αμμωνία.

Στην πραγματικότητα δεν την εξουδετερώνουν αλλά την μετατρέπουν σε νιτρώδες οξύ (nitrite / NO2), το οποίο ουσιαστικά είναι πολύ πιο τοξικό απ’ ότι η αμμωνία, αλλά και για αυτό υπάρχει μια άλλη κατηγορία βακτηριδίων τα οποία το εξουδετερώνουν. Το νιτρώδες οξύ στην συνέχεια μετατρέπεται σε νιτρικό άλας (nitrate / NO3), που είναι πολύ λιγότερο τοξικό και μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο με τακτικές αλλαγές νερού.

Συνοψίζοντας λοιπόν, το στήσιμο ενός ενυδρείου διαρκεί περίπου 4 έως 6 εβδομάδες. Σε ένα στρωμένο ενυδρείο οι τιμές της αμμωνίας και του νιτρώδες οξέως πρέπει να είναι μηδενικές, εάν δεν είναι σημαίνει πως δεν έχει πραγματοποιηθεί τουλάχιστον ένας ολοκληρωμένος κύκλος του αζώτου, αρά δεν έχει στρώσει ακόμα και δεν είναι έτοιμο να φιλοξενήσει τα νέα μας ψάρια.

Είναι απαραίτητο κατά το χρονικό διάστημα που πραγματοποιείται στο ενυδρείο μας ο κύκλος του αζώτου να κάνουμε συχνές μετρήσεις (με τα ειδικά test που θα προμηθευτούμε από κάποιο pet shop).

Επίσης για να μπορέσουμε να επισπεύσουμε την διαδικασία του στρωσίματος θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε υλικά από το φίλτρο ενός ήδη στρωμένου ενυδρείου. Με τον τρόπο αυτό απλά μεταφέρουμε ορισμένες αποικίες βακτηριδίων από το φίλτρο του στρωμένου ενυδρείου στο νέο μας ενυδρείο.

Πέραν του συνδρόμου του νέου ενυδρείου υπάρχει και το σύνδρομο του παλαιού ενυδρείου. Συνήθως ξεκινάει από το γεγονός ότι έχει περάσει ο ενθουσιασμός του νέου ξεκινήματος, άρα το ενυδρείο μας είναι λίγο πιο παραμελημένο απ’ ότι θα έπρεπε να είναι και οι αλλαγές του νερού και οι μετρήσεις δεν είναι τόσο τακτικές όσο θα έπρεπε να είναι.

Έτσι λοιπόν αρχίζουν οι αλλαγές στο ενυδρείο μας, τις οποίες συνήθως τις αντιλαμβανόμαστε όταν αρχίζουν αργά αλλά σταθερά και πεθαίνουν τα ψάρια μας. Η ποιότητα του νερού έχει αλλάξει.

Συνήθως κάνοντας μετρήσεις παρατηρούμε ότι η τιμή του pH έχει πέσει αρκετά. Αυτό συμβαίνει διότι το νερό δεν είχε ικανή ποσότητα διαλύματος για να κρατήσει το pH σταθερό. Επίσης η ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα είναι και αυτή μειωμένη. Άρα δεν υπήρχε αρκετό διοξείδιο για να εμποδίσει την σταδιακή πτώση του pH. Παρότι η αμμωνία και το νιτρικό οξύ έχουν μηδενική τιμή (όπως πρέπει άλλωστε σε ένα στρωμένο ενυδρείο), το νιτρώδες άλας είναι ανεβασμένο και αυτό είναι ένας λόγος για να αυξηθεί η άλγη με γοργούς ρυθμούς στο ενυδρείο μας.

Αν καθαρίσουμε το υπόστρωμα του ενυδρείου μας, πολλές ακαθαρσίες θα ανέβουν στην στήλη του νερού και τέλος εάν επιχειρήσουμε να καθαρίσουμε και τα φίλτρα μας θα δούμε ότι είναι «μπουκωμένα» (άρα πολύ βρώμικα) και η πίεση του νερού που βγαίνει από την έξοδό τους πολύ χαμηλή με αποτέλεσμα να μην ανακυκλώνει σωστά το νερό.

Όπως όλοι μπορούμε να αντιληφθούμε το ενυδρείο μας είναι ένα κλειστό σύστημα και ότι προσθέτουμε μέσα σε αυτό δεν μπορεί να βγει εκτός και εάν το αφαιρέσουμε εμείς. Επίσης δεν είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα, όπως η φύση, στην οποία υπάρχουν χιλιάδες άλλοι οργανισμοί που κρατούν την χημεία του νερού σταθερή. Τον ρόλο όλων αυτών των οργανισμών καλείται να παίξει ο ιδιοκτήτης του ενυδρείου.

Στην περίπτωση λοιπόν που το ενυδρείο μας «πάσχει» από αυτό το σύνδρομο καλό θα ήταν να κάνουμε μικρές και τακτικές αλλαγές νερού, να ταΐζουμε τα ψάρια μας την απαιτούμενη μόνο ποσότητα και τέλος να καθαρίζουμε επίσης σε τακτά χρονικά διαστήματα τον βυθό από τις ακαθαρσίες των ψαριών και τα υπολείμματα τροφών που τυχόν υπάρχουν χρησιμοποιώντας μια σκούπα βυθού.

Το σύνδρομο του παλαιού ενυδρείου είναι σαφώς αποτέλεσμα της μειωμένης φροντίδας του ενυδρείου μας γι’ αυτό καλό θα ήταν να συνεχίσουμε να το προσέχουμε όπως και την πρώτη ημέρα καθώς οι μικρές και τακτικές συντηρήσεις το βοηθούν να παραμένει σε μια σταθερά καλή κατάσταση.