Η Συντήρηση Του Ενυδρείου

[Aquazone Team]

Η Συντήρηση του ενυδρείου
των Τ. Καρπίδα, Β. Κεσκεμπέ, Σ. Χαλικιά

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΝΥΔΡΕΙΟΥ
Όλα τα ενυδρεία μετά από τους 2 πρώτους μήνες λειτουργίας τους και για την υπόλοιπη ζωή τους χρειάζονται κάποια περιποίηση για να μπορούν να λειτουργούν σε ικανοποιητικό επίπεδο σύμφωνα με τις απαιτήσεις των ψαριών και το προσωπικό μας γούστο.

Αναλόγως τα φίλτρα, τον τύπο των ψαριών, το μέγεθος και την ιχθυοφόρτηση που έχουμε στο ενυδρείο, πρέπει να προσαρμόσουμε τους χειρισμούς μας για τη συντήρηση του ενυδρείου.
Το άρθρο αυτό δεν γράφτηκε για τις ιδιαίτερες περιπτώσεις που χρειάζονται κάποια είδη ψαριών ( άλλωστε αυτοί που έχουν τέτοια ενυδρεία έχουν φροντίσει να ενημερωθούν σχετικά από πριν) αλλά γενικά για ένα κοινόβιο ενυδρείο στα χέρια ενός σχετικά αρχάριου .

Κατ αρχήν θα πρέπει να προσέχουμε πολύ τη ποσότητα των ψαριών το μέγεθος των ψαριών (υπολογίζουμε και το τελικό τους μέγεθος και τις ιδιαίτερες απαιτήσεις τους ) σε σχέση με το μέγεθος του ενυδρείου μας και των φίλτρων που διαθέτουμε .
Δεύτερον θα πρέπει να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στη ποσότητα της τροφής που δίνουμε στα ψάρια . Όσο περισσότερη τροφή τόσο πιο γρήγορα λερώνονται τα φίλτρα .Το τραγικό για τα ψάρια και τα φίλτρα είναι η τροφή να μην καταναλώνεται από τα ψάρια και να τη τραβάει το φίλτρο η να πέφτει στο πυθμένα με αποτέλεσμα σαπίζει .

Τα πιο πάνω μας καθορίζουν πόσο συχνά θα πρέπει να γίνεται η συντήρηση του ενυδρείου μας .
Για να μπορέσουμε να συντηρήσουμε ένα ενυδρείο θα πρέπει να κατανοήσουμε σε γενικές γραμμές από τι πάσχει ένα ενυδρείο .
Το ενυδρείο πάσχει από τα οργανικά απόβλητα των ψαριών σε στερεά μορφή ,από τα σάπια φύλλα αν έχουμε ζωντανά φυτά ,από τη συσσώρευση του ΝΟ3 και ΡΟ4 και από την άλγη που πιάνει σε διάφορες επιφάνειες του ενυδρείου .
Τα οργανικά απόβλητα των ψαριών σε στερεά μορφή υπάρχουν στο πυθμένα του ενυδρείου στο φίλτρο και σε σημεία που δεν έχει κίνηση το νερό .
Τα σάπια φύλλα τις περισσότερες φορές υπάρχουν πάνω στα φυτά και καμιά φορά όταν έχουν αποκολληθεί από το φυτό στο φίλτρο .

Η συσσώρευση του ΝΟ3 είναι αποτέλεσμα του κύκλου του αζώτου (ο λόγος που λέμε ότι θέλει 40 ημέρες περίπου να στρώσει το ενυδρείο) που επιβαρύνει την υγεία των ψαριών και τρέφει την άλγη .
Το ΡΟ4 είναι αποτέλεσμα απευθείας των οργανικών αποβλήτων που έχει σχέση με τη ποιότητα της τροφής .Η άνοδος του ευθύνεται για την υγεία των ψαριών αρνητικά και ευνοεί την ανάπτυξη της άλγης .
Η πράσινη άλγη κακώς θεωρείται από τους αρχάριους σαν κάτι κακό . Αντιαισθητική ναι. Έχει όμως άλλα πλεονεκτήματα πρώτον είναι φίλτρο δεύτερον εμπλουτίζει με οξυγόνο το νερό και τρίτον τρέφει τα ψάρια .Σε περίπτωση που έχουμε ζωντανά φυτά και έχουν πιάσει άλγη τα φύλλα θα πρέπει να αφαιρεθεί διότι εμποδίζει την ανάπτυξη τους .
Για άλλου είδους άλγες θα πρέπει να ψάξουμε να βρούμε τα αίτια και να τις εξοντώσουμε .

Τέλος θα πρέπει να προσέχουμε να μην έχουμε απότομες διακυμάνσεις στις τιμές του νερού π.χ. θερμοκρασία, pΗ, διότι τα ψάρια στρεσάρονται. Γενικά οι όποιες κινήσεις κάνουμε, όσο προσεκτικά και να τις κάνουμε ,τα ψάρια στρεσάρονται και χάνουν μέρος από τη βλένη τους με αποτέλεσμα να προσβάλλονται από ασθένειες .
Αυτός είναι και ο λόγος που χρησιμοποιούμε αντιχλώριο ακόμα και όταν έχουμε νερό που δεν περιέχει χλώριο η βαρέα μέταλλα.

Σε κάθε συντήρηση που κάνουμε εκτός από το αντιχλώριο που χρησιμοποιούμε κάνουμε και χρήση σκευασμάτων που έχουν ζωντανά βακτήρια (παρ' όλο που δεν είναι κυριολεκτικά ζωντανά ) είναι απαραίτητη σε νέα τουλάχιστον ενυδρεία .
Νέο ενυδρείο για μένα είναι ένα ενυδρείο που αλλάζουν συνεχώς οι συνθήκες και τα ψάρια που έχει μέσα .Εδώ πρέπει να λάβουμε υπ' όψιν μας ότι αλλαγή στις συνθήκες είναι και όταν κάνουμε χρήση θεραπευτικών σκευασμάτων διότι το ενυδρείο μας επανέρχεται μετά από 3 μήνες από όταν αφαιρέσουμε και τα τελευταία ίχνη από το φάρμακο που χρησιμοποιήσαμε .

Σε γενικές γραμμές όταν κάνουμε συντήρηση στο ενυδρείο μας προσέχουμε την εύρυθμη λειτουργία του εξοπλισμού του ενυδρείου ,λάμπες, κυκλοφορητές, αεραντλίες, φίλτρα .
Οι λάμπες να αλλάζονται μια φορά το χρόνο τουλάχιστον διότι καταναλώνουν περισσότερο ρεύμα και αποδίδουν λιγότερο .
Οι κυκλοφορητές θα πρέπει να είναι καθαροί, διότι καταστρέφονται.
Οι αεραντλίες αν έχουν προφίλτρο θα πρέπει να το αλλάζουμε μια φορά το χρόνο και οι αερόπετρες (ανάλογα με τη σκληρότητα του νερού) όποτε μειωθεί αισθητά η ροή του αέρα, μη αλλαγή αερόπετρας σημαίνει ότι ζορίζεται η αεραντλία και μπορεί να καταστραφεί η μεμβράνη της, προσοχή μόνο κατά την αφαίρεσή της θα πρέπει να γίνεται εκτός ενυδρείου γιατί υπάρχει περίπτωση να μας διαλυθεί μέσα στο ενυδρείο.
Στα φίλτρα θα πρέπει να προσέχουμε το βιολογικό μας υλικό όποτε χρειάζεται να το ξεπλένουμε με νερό του ενυδρείου και σε καμία περίπτωση με νερό από την βρύση γιατί χαλάμε την βιολογία του αν τυχόν υπάρχει φθορά θα πρέπει να αλλάξουμε τα υλικά σταδιακά με νέα και όχι όλα συγχρόνως .
Στα χημικά υλικά φιλτραρίσματος ένας γενικός κανόνας είναι μια μικρή συσκευασία των 500ml κάθε μήνα στα 100 λίτρα νερού των ενυδρείων εκτός αν οι προδιαγραφές του είναι διαφορετικές .

Τα μηχανικά υλικά φιλτραρίσματος καλό είναι να τα αλλάζουμε η να τα ξεπλένουμε κάθε φορά που ανοίγουμε το φίλτρο .
Αν υπάρχει υαλοβάμβακας θα πρέπει να αλλάζεται κάθε βδομάδα με νέο.
Αν έχουμε εξωτερικό φίλτρο προσέχουμε να είναι καθαρή η φτερωτή και μια φορά το χρόνο να καθαρίσουμε τους σωλήνες .
Σε περίπτωση που έχουμε φίλτρο βυθού προσέχουμε σε κάθε αλλαγή νερού με ένα σιφόνι να περνάμε το βυθό του ενυδρείου. Ως συνήθως δεν μας φτάνει μια αλλαγή νερού για να καθαρίσουμε το βυθό , μεθοδικά όμως μπορούμε σήμερα να κάνουμε ένα μέρος του ενυδρείου μας και την επόμενη ένα άλλο μέρος και ούτω καθ εξής .
Δηλαδή μετά από 5-6 αλλαγές να επανέλθουμε στο πρώτο σημείο .
Το καθάρισμα του βυθού με σιφόνι χρειάζεται σε όλα τα ενυδρεία απλά μπορεί να γίνεται και κάθε 2 συντηρήσεις .

Προσοχή στα εσωτερικά φίλτρα τα περισσότερα που κυκλοφορούν στην αγορά παίρνουν δικά τους υλικά πχ. Σφουγγάρια απλά η εμποτισμένα με κάρβουνο, σε αυτά δεν μπορούμε να βάλουμε ότι υλικό θέλουμε εμείς .Η δε χρήση τους είναι βοηθητική.

Τα εσωτερικά βιολογικά φίλτρα χωρίζονται σε αυτά που απλά μας παρέχουν ένα χώρο κενό στη μέση που μπορούμε να κάνουμε χρήση όποιου υλικού θέλουμε και αυτά που παίρνουν συγκεκριμένους τύπους υλικών .
Φυσικά οι αλλαγές νερού πρέπει να γίνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα που καθορίζονται από τους πιο πάνω παράγοντες και θα πρέπει να είναι της τάξεως του 35% τουλάχιστον κάθε 15 μέρες εφ όσον έχουμε το σωστό αριθμό ψαριών σε σχέση με τα λίτρα και τα φίλτρα του ενυδρείου, εκτός και αν τα τεστ που κάνουμε μας δείξουν κάτι διαφορετικό οπότε θα πρέπει να γίνει έκτακτη επέμβαση .


ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΥΔΡΕΙΩΝ
Για να κάνουμε τις αλλαγές νερού θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι κατάλληλα και τα πράγματα που θα χρησιμοποιούμε θα πρέπει να τα έχουμε μόνο γι αυτή την δουλειά και να μην έχουν χρησιμοποιηθεί ποτέ και κυρίως να μην έχει μπει απορρυπαντικό.

Για τον καθαρισμό θα χρειαστούμε:
• Έναν κουβά ή μια βαρέλα και κάποια λεκάνη
• Το αντιχλώριο
• Ζωντανά βακτήρια
• Ένα λάστιχο
• Μια σκούπα βυθού
• Έναν κυκλοφορητή
• Μια οδοντόβουρτσα
• Και ένα σφουγγαρόπανο (γιατί όλοι ξέρουμε τι μπορεί να γίνει αν πέσουν νερά κυρίως όταν δεν μένουμε μόνοι μας)

Η πρώτη κίνηση που θα πρέπει να κάνουμε είναι να φτιάξουμε το νερό που είναι για την αλλαγή με το αντιχλώριο και την σωστή θερμοκρασία. Στην συνέχεια θα πρέπει να αποσυνδέσουμε τις πρίζες.

Πρώτα απ όλα θα πρέπει να καθαρίσουμε τα τζάμια του ενυδρείου μας από μέσα αλλά και από έξω. Για να καθαρίσουμε τα τζάμια μέσα στο ενυδρείο μας θα χρειαστούμε ένα μαγνήτη, ειδικό για ενυδρείο ή μια ξύστρα για ενυδρειακή χρήση ή κάποιοι χρησιμοποιούν και τηλεκάρτες (που τους έχουμε αφαιρέσει το τσιπάκι ) ή πιστωτικές κάρτες. Θα βάλουμε το μαγνητάκι ή την ξύστρα στο τζάμι και με πολύ προσεκτικές κινήσεις θα αφαιρέσουμε τυχόν άλγη που μπορεί να έχει.

Προσοχή! Όταν χρησιμοποιήσουμε ξύστρα να μην πλησιάσουμε πολύ τις ενώσεις και κόψουμε την σιλικόνη που είναι στα τοιχώματα του ενυδρείου.

Στην συνέχεια με την σκούπα βυθού θα καθαρίσουμε τον βυθό του ενυδρείου πολύ καλά γιατί δεν θα πρέπει να μένουν σάπιες τροφές και βρωμιές γιατί επιβαρύνουν το νερό και την υγεία των ψαριών μας. Η σκούπα βυθού είναι πολύ απλή στην χρήση της και λειτουργεί με την μέθοδο των συγκοινωνούντων δοχείων. Θα βάλουμε την σκούπα μέσα στο ενυδρείο και θα την γεμίσουμε με νερό την άκρη από το λάστιχο θα την κλείσουμε και θα σηκώσουμε την σκούπα για να γεμίσουμε με νερό το λάστιχο. Αυτό θα το κάνουμε μέχρι να γεμίσει το λάστιχο με νερό στην συνέχεια, αφού έχουμε ακόμη κλειστή την έξοδο απ το λάστιχο θα βυθίσουμε σιγά – σιγά την σκούπα μέσα στο ενυδρείο σε γωνία για να φύγει τυχόν αέρα. Την έξοδο από το λάστιχο θα την βάλουμε στον κουβά που θα έχουμε για να μαζέψουμε τον νερό. Κατόπιν φέρνουμε την σκούπα κάθετα στον πυθμένα του ενυδρείου, μερικά χιλιοστά πιο πάνω και αφήνουμε την άκρη για να αρχίσει να τρέχει νερό.

Ένας άλλος τρόπος είναι να χρησιμοποιήσουμε ένα απλό λάστιχο που στην άκρη του θα έχουμε δέσει ένα κομμάτι ξύλο όπως ένα καλαμάκι απ τα σουβλάκια. Θα πρέπει να τραβήξουμε νερό με το στόμα* για να γεμίσει το λάστιχο και κατόπιν βάζουμε την άκρη απ' το καλαμάκι που θα έχουμε δέσει στο λάστιχο έτσι ώστε να αναταράζει την άμμο ή το χαλίκι που έχουμε για βυθό. Με αυτόν τον τρόπο σηκώνονται διάφορα σωματίδια και ακαθαρσίες, τα οποία ρουφάμε με το λάστιχο.

Για τον καθαρισμό των φίλτρων μας θα χρησιμοποιήσουμε μια λεκάνη για να βάλουμε νερό από το ενυδρείο. Δεν θα πρέπει να μαζέψουμε νερό κοντά από τον βυθό, γιατί μπορεί να έχει ακαθαρσίες, αλλά από τα πιο πάνω στρώματα. Θα βάλουμε τα υλικά του φίλτρου μας στη λεκάνη για να τα πλύνουμε. Αυτή η διαδικασία θα πρέπει να γίνει όσες φορές χρειάζεται.

Στην συνέχεια αν έχουμε φυτά θα πρέπει να τα κλαδέψουμε ή να φυτέψουμε τυχόν καινούργια ή να αραιώσουμε κάποια. Τα κομμένα φύλλα μπορούμε να τα μαζέψουμε με τη βοήθεια μια απόχης και να τα απομακρύνουμε. Θα έχουμε ένα ψαλιδάκι που θα μας βοηθήσει σε τυχόν κοψίματα τμημάτων που θέλουμε να απομακρύνουμε από τα φυτά μας.

Θα πρέπει με ένα μαλακό πανάκι ελαφρώς νοτισμένο με νερό, να καθαρίζουμε και τις λάμπες για να έχουμε σωστό φωτισμό. Προσοχή!!! οι λάμπες θα πρέπει να είναι κρύες για να καθαριστούν αλλιώς υπάρχει κίνδυνος να σπάσουν. Επίσης θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε και μια οδοντόβουρτσα που θα έχουμε μόνο για ενυδρειακή χρήση, τρίβοντας τα άλατα που έχουν συγκεντρωθεί στην επιφάνεια των λαμπών.

Την οδοντόβουρτσα θα μπορούσαμε επίσης να την χρησιμοποιήσουμε στον καθαρισμό του κουτιού του φίλτρου ή στους θερμοστάτες, με προσοχή ώστε να μην προκαλέσουμε ζημιά, καθώς και στα διακοσμητικά που έχουμε μέσα στο ενυδρείο, αν έχουν πιάσει άλγη.

Λαμβάνοντας υπ' όψιν πως τα ψάρια στρεσάρονται όταν επεμβαίνουμε συχνά στο «σπίτι» τους, καλό θα είναι ο καθαρισμός του ενυδρείου να γίνεται μια φορά τη βδομάδα. Για να μην μειωθεί αυτό το διάστημα θα πρέπει να προσέχουμε τον υπερπληθυσμό και να μην ταΐζουμε υπερβολικά, γιατί η επιβάρυνση των τιμών θα επιφέρει αστάθεια στην ισορροπία του ενυδρείου. Αποτέλεσμα αυτού μπορεί να είναι η έξαρση άλγης, ασθένειες καθώς και πολλά άλλα.

Τα νεκρά ψάρια πρέπει να αφαιρούνται αμέσως και όχι όταν γίνεται ο καθαρισμός του ενυδρείου, εν αντιθέσει με τα κομμένα φύλλα το οποία και να παραμείνουν μέχρι τον τακτικό καθαρισμό δεν θα προξενήσουν καμία βλάβη.
Αφού έχουμε κάνει όλα τα πιο πάνω, είμαστε έτοιμοι για να συμπληρώσουμε το νερό που αφαιρέσαμε.
Αν χρησιμοποιούμε το νερό του δικτύου, θα πρέπει να το έχουμε προετοιμάσει από πριν, ώστε να έχει τις ίδιες παραμέτρους με το νερό του ενυδρείου μας. Δηλαδή να έχει την ίδια θερμοκρασία, pΗ και σκληρότητες και να έχουμε εξουδετερώσει το χλώριο και τα παράγωγά του με ένα καλό υγρό αντιχλώριο για ενυδρειακή χρήση.
Συνδέουμε λοιπόν τον κυκλοφορητή με το λάστιχο, τον βυθίζουμε στον κουβά ή την βαρέλα και γεμίζουμε σιγά – σιγά το ενυδρείο, προσέχοντας να μην κάνουμε ζημιά στα φύλλα των φυτών και τις ρίζες.

Αφού γεμίσουμε το ενυδρείο με νερό βάζουμε τις συσκευές σε λειτουργία. Αν έχουμε φυτά προσθέτουμε το λίπασμα που χρησιμοποιούμε. Επίσης καλό είναι μετά από κάθε αλλαγή νερού το πρώτο τάισμα των ψαριών μας να είναι εμπλουτισμένο με βιταμίνες γιατί μπορεί τα ψάρια μας να στρεσάρονται.

Τέλος με ένα καθαρό πανάκι, χωρίς πρόσθετα όπως υγρό για τα τζάμια αλλά μόνο με νερό, καθαρίζουμε το εξωτερικό των τζαμιών.


* Σε περίπτωση που στο ενυδρείο φιλοξενούνται ψάρια που εκκρίνουν τοξικές ουσίες, θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση του στόματος.