ΤΟ ΕΝΥΔΡΕΙΟ

[Aquazone Team]

ΤΟ ΕΝΥΔΡΕΙΟ



Από το mongabay.com

Μετάφραση: Μανεσιώτης Χρήστος & Ντόβας Απόστολος

Επιλογή Ενυδρείου

Ο τύπος και το μέγεθος του ενυδρείου εξαρτάται από τον διαθέσιμο χώρο, το κόστος και τις ανάγκες των ψαριών. Να γνωρίζετε ότι τα μεγαλύτερα ενυδρεία είναι πιο εύκολα στη συντήρησή τους από τα μικρά ενυδρεία. Ο λόγος είναι ότι στα μεγαλύτερα ενυδρεία υπάρχει περισσότερος όγκος νερού για την απόθεση και την αποσύνθεση των αποβλήτων και πιο σταθερό περιβάλλον.

Για παράδειγμα η θερμοκρασία σε ένα ενυδρείο 40 λίτρων επηρεάζεται πιο γρήγορα από το ηλιακό φως ή από μια κρύα νύκτα από ότι ένα ενυδρείο των 100 λίτρων. Ένα ενυδρείο των 100 λίτρων έχει ακόμη πιο σταθερό ΡΗ από ένα των 40 λίτρων. Επομένως αυτοί που αποκτούν ένα ενυδρείο θα πρέπει να διαλέξουν το μεγαλύτερο που μπορούν να έχουν λαμβάνοντας βεβαίως υπόψη το χώρο που διαθέτουν αλλά και την οικονομική τους δυνατότητα.

Επιλογή τοποθεσίας Ενυδρείου: Η πρώτη σκέψη είναι για ένα μέρος που να μπορεί να δεχτεί το βάρος του ενυδρείου. Το νερό είναι πολύ βαρύ, ένα κιλό ανά λίτρο. Για παράδειγμα ένα ενυδρείο των 80 λίτρων θα ζυγίζει περισσότερο από 80 κιλά χωρίς να υπολογίσουμε το έξτρα βάρος γιά χαλίκι ή πέτρες. Μόλις το μέρος που μπορεί να δεχτεί αυτό το βάρος βρεθεί, πρέπει να σκεφτούμε και άλλες παραμέτρους. Το ενυδρείο δεν πρέπει να δέχεται απευθείας ηλιακό φως, το οποίο θα ευνοήσει την γρήγορη ανάπτυξη άλγης και θα επιδράσει άμεσα και στην θερμοκρασία. Αποφύγετε τοποθέτηση κοντά σε πόρτες-παράθυρα, όπου τα ρεύματα μπορεί να ψύξουν το ενυδρείο. Επίσης τοποθέτηση κοντά σε θερμαντικά σώματα κλπ θα το υπερθερμάνουν .Το ενυδρείο θα πρέπει να τοποθετηθεί κοντά σε πρίζα ρεύματος και σε σημείο όπου αλλαγές νερού θα μπορούν να γίνονται εύκολα.

Κόστος:Δυστυχως το κόστος είναι σημαντικός παράγων στην επιλογή σας. Γενικά τα ενυδρεία από γυαλί είναι πιο οικονομικά από αυτά με plexiglas. Συνήθως το μικρότερο είναι φτηνότερο (εκτός από όσα είναι κάτω από 40 λίτρα). Πάντως τα φτηνότερα είναι αυτά που παράγονται συνήθως μαζικά όπως ενυδρεία των 40, 80 και 120 λίτρων.

Ανάγκες ψαριών:Πρίν την επιλογή πρέπει να σκεφτούμε λίγο για το είδος και τον αριθμό των ψαριών που θέλουμε.Το κάθε είδος ψαριών χρειάζεται διαφορετικό μέγεθος ενυδρείου π.χ. ένα Arowana ή Oscar δεν θα μπορέσει να ζήσει σε ενυδρείο των 40 λίτρων. Αν και δεν είναι εντελώς απαραίτητο να αποφασίσουμε για όλα τα είδη των ψαριών που θα έχουμε πριν την αγορά, για καλύτερα αποτελέσματα είναι καλό να κάνουμε κάποια προεργασία.

Τύπος Ενυδρείου

Οι πιο κοινοί τύποι είναι από γυαλί ή plexiglas. Και τα δύο αυτά υλικά είναι κατάλληλα για ενυδρείο. Τα γιάλινα πάντως πλεονεκτούν γιατί βρίσκονται ευκολότερα με σχετικά χαμηλό κόστος. Αξιόπιστοι κατασκευαστές εξασφαλίζουν στεγανότητα ενώ σε μη αξιόπιστους υπάρχει κίνδυνος διαρροής ή και θραύσης. Αναζητείστε εγγύηση για διαρροές για κάποιο χρονικό διάστημα. Ενυδρεία από γυαλί είναι βαριά ενώ το plexiglas αρχίζει να κερδίζει έδαφος. Τέτοια ενυδρεία είναι ελαφριά, ελκυστικά, διαθέσιμα σε πολλά μεγέθη και σχήματα και πιο ανθεκτικά σε διαρροές. Τα μειονεκτήματά τους είναι το υψηλότερο κόστος και μία ευαισθησία σε χαραξιές. Εχει επίσης αναφερθεί ότι με την πάροδο του χρόνου μπορεί να στραβώσουν λίγο. Υπάρχουν και άλλα υλικά για ενυδρεία αλλά όχι τόσο δημοφιλή. Ότι και αν διαλέξετε βεβαιωθείτε ότι θα έχει και κάλυμμα για να ελαττώσετε την εξάτμιση και να αποφύγετε την πιθανότητα να δείτε ένα ψάρι σας να πηδήξει έκτός ενυδρείου.

Σχήμα Ενυδρείου

Υπάρχουν αρκετά σχήματα με συνηθέστερο το ορθογώνιο παραλληλόγραμμο το οποίο είναι καλό για εγκατάσταση ψαριών, καθώς η μεγάλη του συνήθως επιφάνεια, επιτρέπει την εναλλαγή αέρα. Πάντως τα «ψηλά» ενυδρεία με μικρότερη επιφάνεια είναι λιγότερο κατάλληλα και χρειάζονται δυνατό μηχανικό εξαερισμό. Γενικά τα «ψηλά» ενυδρεία δεν μπορούν να δεχτούν τόσα ψάρια όσο τα πιο ρηχά. Άλλα σχήματα όπως τα εξάγωνα κλπ δεν μπορούν να δεχτούν τόσα ψάρια όσο τα παραλληλόγραμμα λόγω της επίσης μικρής τους επιφάνειας, ούτε διαθέτουν τόσο ανοιχτό και μακρύ χώρο κολύμβησης.

Το «Ντύσιμο» του Ενυδρείου

Το χαλίκι, xρησιμεύει τόσο για αισθητικούς όσο και για πρακτικούς λόγους. Δίνει στήριξη στα φυτά, είναι μέσον καθαρισμού (φίλτρο) και χώρος για το ζευγάρωμα και αναζήτηση τροφής. Το είδος του χαλικιού είναι σημαντικό διότι χαλίκι που επιτρέπει σε στοιχεία του να διαλυθούν θα «σκληρύνει» το νερό και αν αυτό είναι ανεκτό με κάποια είδη ψαριών όπως το African Rift Lake fish σε άλλα είδη ψαριών και φυτών η σκληρότητα μπορεί να είναι καταστροφική. Κατάλληλα είδη είναι η άμμος του ποταμού, το quartz, ο βασάλτης ή πιο απλά χαλίκι, που πωλείται σε ειδικά καταστήματα ενυδρείων. Εάν θα βάλουμε και φυτά στο ενυδρείο το χαλίκι πρέπει να έχει μία διάμετρο 2-5 χιλ. Πολλοί προτιμούν μία πρώτη στρώση 5-10 χιλ. στο βυθό, από πάνω ένα ειδικό λίπασμα που βρίσκεται στα ειδικά καταστήματα (laterite) ένα ακόμη στρώμα χαλίκι 5-7 χιλ. και τέλος στην κορυφή ένα στρώμα μεγέθους χαλικιού από 2-4 χιλ. Το τελικό αποτέλεσμα δίνει ένα στρώμα συνολικού ύψους 8 εκατοστών με σύνθεση που θα κάνει τα φυτά να θάλλουν. Το στρώμα χαλικιού μπορεί να είναι είτε επίπεδο είτε διαμορφωμένο σε διαφορετικά επίπεδα με τη βοήθεια λίθων, ξύλου ή τεμαχίων γυαλιού κατάλληλα τοποθετημένων,τα οποία πάντως πριν την τοποθετηση θα πρέπει να ξεπλυθεί για να φύγουν μικρά σωματίδια, χώμα κλπ.

Βράχοι: Χρειάζονται για να δώσουμε μέρος στα ψάρια για να κρύβονται ή και να αναπαράγονται. Οι πέτρες αυτές δεν πρέπει να διαλύονται στο νερό ούτε να το θολώνουν ή να ελευθερώνουν ασβέστιο στο νερό. Αν επιλέξετε να δημιουργήσετε διαφορετικά επίπεδα στον πυθμένα φροντίστε να είναι σταθερά γιά να μην καταρρεύσουν πάνω σε κάποιο ψάρι που θα ζητήσει καταφύγιο.

Ξύλο: Δίνει καταφύγιο, χώρο για ζευγάρωμα και τροφή για μερικά γατόψαρα. Το ξύλο μπορεί να κάνει το νερό πιο όξινο και να ωφελήσει ψάρια που προτιμούν τέτοιο περιβάλλον. Χρησιμοποιείστε μόνο κατάλληλα ξύλα και όχι αυτά που σαπίζουν εύκολα. Μη βάλετε ξύλο σε ενυδρείο με ψάρια που χρειάζονται σκληρό αλκαλικό νερό διότι το ξύλο θα «μαλακώσει» το νερό.

Εξοπλισμός

Φωτισμός:

Ο τύπος του δεν εχει πολλή σημασία αν δεν βάλετε φυτά. Λάμπες πυρακτώσεως ή φθορισμού είναι κατάλληλες. Μη χρησιμοποιήσετε όμως χρωματιστές λάμπες πυράκτωσης σε τροπικά ψάρια γιατί έχουν παρενέργειες. Ανάβετε τα φώτα για 10-12 ώρες την ημέρα, για να μην έχετε μεγάλη ανάπτυξη άλγης.

Τα φυτά χρειάζονται φώς για την φωτοσύνθεση και την ανάπτυξή τους. Χρειάζονται περισσότερο φώς, περίπου 12-14 ώρες την ημέρα, από ότι ένα ενυδρείο με ψάρια μόνο. Το κάλυμμα του ενυδρείου θα πρέπει να αντανακλά προς τα κάτω το φώς και η εγκατάσταση και τα εξαρτήματα να είναι ασφαλή. Η ισχύς φωτισμού περίπου στο 1 watt ανά 4 λίτρα νερού. Διάφοροι τύποι λυχνιών είναι κατάλληλοι αν και πιο συχνά βρίσκουμε φθορισμού ή λάμπες ατμών ιωδίου

1. Λάμπες φθορισμού—Είναι πιο δημοφιλείς σε ακουαρίστες που διατηρούν και φυτά. Εχουν μικρή κατανάλωση, παράγουν λίγη θερμότητα και δίνουν ομοιόμορφο φωτισμό. Υπάρχουν σε πολλά μήκη και είδη που περιλαμβάνουν και λάμπες πλήρους φάσματος. Η έντασή τους αυξάνεται με κάτοπτρο (ή και φύλλο αλουμινόχαρτου) κάτω από το κάλυμμα. Εχουν το μειονέκτημα ότι με τον καιρό ή έντασή τους μειώνεται και ενώ ο κάτοχος του ενυδρείου μπορεί να μην το αντιληφθεί, αυτό επηρεάζει τα φυτά. Κάποιο προτιμούν να αλλάζουν τις λάμπες φθορισμού κάθε 6 μήνες. Οι λάμπες φθορισμού δεν είναι οι πλέον κατάλληλες για ενυδρεία με βάθος μεγαλύτερο από 50 εκ.

2. Λάμπες ατμών ιωδίου: Δεν είναι τόσο συνηθισμένες αν και πιο κατάλληλες για ενυδρεία με βάθος πάνω από 50 εκ. Χρειάζονται ειδική εγκατάσταση. Σε βαθιά ενυδρεία υπολογίστε περίπου 2.5 watt ανά εκατοστό βάθους. Για καλύτερο έλεγχο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε χρονοδιακόπτη ώστε να έχετε φωτισμό για 12-14 ώρες ημερησίως. Μία άλλη χρήσιμη συσκευή είναι ένα dimmer για να ελέγχετε το επίπεδο του φωτισμού.

Θερμοστάτης:

Με το όνομα αυτό εννοούμε τη συσκευή που θερμαίνει το νερό για τα τροπικά ψάρια. Υπάρχουν οι εμβαπτιζόμενοι και οι μη. Καταλληλότεροι είναι οι πρώτοι καθώς είναι πιο αξιόπιστοι. Χρειάζεται να μένουν χωρίς ρεύμα για 10 λεπτά πριν τους βγάλετε από το νερό αλλιώς μπορεί να σπάσουν (ή να σας κάψουν). Δεν είναι ακριβοί και πριν αγοράσετε, υπολογίστε ισχύ 2-3 watts για κάθε 4 λίτρα νερού. Τοποθετείστε αν γίνεται τον θερμοστάτη μέσα στη μονάδα φίλτρου έτσι ώστε το καθαρό νερό που θα βγαίνει να είναι και ζεστό. Τα ψάρια δεν θα κινδυνεύουν να «καούν» αν ο θερμοστάτης είναι μέσα στο φίλτρο.

Στους Θερμοστάτες θα βρείτε και το κουμπί το οποιο ρυθμίζει την επιθυμητή θερμοκρασία, η οποία μένει έτσι σταθερή. Για σωστή ρύθμιση βάλτε το θερμοστάτη για 10 λεπτά στο νερό στη συνέχεια βάλτε τον στην πρίζα και αφήστε τον σε λειτουργία μέχρι το νερό να φτάσει σε μία σταθερή θερμοκρασία και η μικρή λυχνία του θερμοστάτη (δείχνει ότι ο θερμοστάτης είναι σε λειτουργία) σβύσει. Τώρα διαβάστε από θερμόμετρο τη θερμοκρασία του νερού και αν χρειαστεί ρυθμίστε τον θερμοστάτη ψηλότερα ή χαμηλότερα.

Όταν εργάζεστε στο ενυδρείο συνιστάται, για την ασφάλειά σας, να βγάζετε τον θερμοστάτη από την πρίζα. Μερικά ψάρια συνηθίζουν να κρύβονται ή να ξεκουράζονται πάνω στο θερμοστάτη και μερικές φορές μπορεί και να καούν. Μπορείτε να τα προστατέψετε με ένα πλέγμα γύρω από το θερμοστάτη ή κάτι άλλο κατάλληλο (σωλήνα κ.ά.)

Υπάρχουν και νέοι πλέον εξεζητημένοι θερμοστάτες. Ο τύπος με τα καλώδια που μπαίνει κάτω από το χαλίκι είναι πολύ καλός και για τα φυτά γιατί δημιουργεί ανοδικό ρεύμα από τα χαλίκια ενώ δεν μπορεί να κάψει τα ψάρια σας. Η τιμή του όμως είναι μάλλον ακριβή και ίσως δημιουργήσει έγκαυμα στη τσεπη σας.

Θερμόμετρα:

Χρησιμοποιούμε πάντοτε ένα αξιόπιστο θερμόμετρο για τις μετρήσεις μας. Υπάρχουν διάφοροι τύποι όπως το Αυτοκόλλητο με Οθόνη Υγρών Κρυστάλλων, επιπλέοντα γυάλινα και ψηφιακά. Τα αυτοκόλλητα Υγρών Κρυστάλλων είναι πίο βολικά αλλά όχι ιδιαίτερα ακριβή καθώς μπορούν να επηρεαστούν από την εξωτερική θερμοκρασία. Τα γυάλινα επιπλεοντα ή μη είναι αυτά που χρησιμοποιούν οι περισσότεροι χομπίστες αν και τα ψηφιακά-ηλεκτρονικά είναι τα ακριβέστερα (και αναπόφευκτα τα ακριβότερα!) Αυτός τύπος των θερμομέτρων κάνει μετρήσεις ανά μερικά δευτερόλεπτα, και σύνήθως οι μετρήσεις έχουν απόκλιση ± 0.01 °C.

Αντλία Αέρα :

Πρόκειται για ένα από τα σπουδαία εξαρτήματα ιδιαίτερα αν δεν υπάρχει μηχανικό φίλτρο που να δημιουργεί την απαραίτητη κίνηση του επιφανειακού νερού για οξυγόνωση. Η αντλία αέρα μπορεί με κατάλληλες «πέτρες» αέρα να κινήσει φίλτρα βυθού, και άλλα φίλτρα εσωτερικά με σφουγγάρι. Επιπλέον πέτρες εξασφαλίζουν συμπληρωματική οξυγόνωση. Το κυριότερο μειονέκτημα των αντλιών αέρα πάντως, είναι ο θόρυβος που δημιουργούν ιδιαίτερα όταν «συντονίζονται» πάνω σε κάτι. Ο ίδιος κανόνας και εδώ: Λιγότερος θόρυβος με τα ακριβότερα μοντέλα.

Φιλτράρισμα:

Το φίλτρο ανήκει στα πιο σημαντικά μέρη του ενυδρείου και είναι αυτό που πρέπει να διαχειριστεί τα απόβλητα των ψαριών και τα μικροσωματίδια του νερού.Πρέπει ακόμη να δίνει μηχανική, χημική και βακτηριολογική φίλτρανση.

- Η μηχανική φίλτρανση αφορά στην απομάκρυνση σωματιδίων, μέσω φίλτρων ινών ή αφρώδους υλικού. Μετά από 4 εβδομάδες τα φίλτρα ινών αρχίζουν να δρούν και σαν βιολογικά λόγω των βακτηρίων που τα αποικίζουν. Φίλτρα ενεργού άνθρακα κάνουν μηχανικό καθαρισμό απορροφώντας ακόμη και τοξίνες, φάρμακα και εκκρίσεις ψαριών

- Η χημική φίλτρανση είναι η διαδικασία απομάκρυνσης σωματιδίων ή και χημικής αλλαγής παραμέτρων της σύστασης του νερού. Ένα συνηθισμένο στοιχείο που χρησιμοποιείται είναι ο ζεολίτης (απορροφά την αμμωνία). Ρητίνες ιόντων μπορούν να περιορίσουν την σκληρότητα απομακρύνοντας άλατα από το νερό και χαμηλώνουν το ΡΗ δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες "blackwater" για ορισμένα είδη ψαριών. Απορροφητές νιτρωδών (νέο προϊόν) κάνουν το νερό λιγότερο τοξικό. Πολλά χημικά φίλτρα μετά από τον κορεσμό που δημιουργείται με το χρόνο, χρειάζονται «αναγέννηση» σε διάλλυμμα αλμυρού νερού

- Η βιολογική λειτουργία του φίλτρου είναι και η σπουδαιότερη. Βακτήρια διασπούν τις οργανικές εκκρίσεις των ψαριών από αμμωνία σε νιτρικά και νιτρώδη. Χωρίς βιολογική φίλτρανση η πολύ βλαπτική αμμωνία είναι παρούσα λόγω των εκκρίσεων, του υπερβολικού ταίσματος και των φυτών. Αυτός είναι και ο λόγος που ένα νέο ενυδρεί πρέπει να «ωριμάσει» πριν βάλουμε σε αυτό ακριβά ψάρια. Τα βακτήρια χρειάζονται οξυγόνο για να λειτουργήσουν, που το παρέχουν τα φίλτρα. Οσο μεγαλύτερη είναι η επιφάνεια του υλικού του φίλτρου τόσο καλύτερα, αφού υπάρχει χώρος για την ανάπτυξη των βακτηριδίων. Για το λόγο αυτό η επιφάνεια των φίλτρων είναι πορώδης ή ακανόνιστη για να προσφέρει τη μεγαλύτερη δυνατή επιφάνεια. Τα φίλτρα χρειάζονται ξέπλυμα με κρύο ή χλιαρό νερό κάθε 1-2 μήνες, ούτως ώστε με το πλύσιμο να μην απομακρύνονται όλα τα χρήσιμα βακτηρια. Αν έχετε δύο βιολογικά φίλτρα προτιμήστε να πλένετε ένα τη φορά, ώστε να υπάρχουν πάντα χρήσιμα βακτήρια.

Το φίλτρο προσφέρει και οξυγόνο στα ψάρια. Με ένα καλό φίλτρο δεν υπάρχει ανάγκη για «πέτρες νερού». Τα περισσότερα φίλτρα προσφέρουν καλή οξυγόνωση κινώντας το επιφανειακό νερό. Το οξυγόνο που υπάρχει διαλλυμμένο στο νερό αυξάνεται όταν το νερό της επιφανείας εναλλάσσεται ταχύτερα. Ορισμένα ψάρια που στη φύση ζουν σε ποτάμια ή ρυάκια προτιμούν τέτοια ρεύματα νερού.

Τα φίλτρα πρέπει να είναι αρκετά ισχυρά ώστε να επαρκούν για τον όγκο του ενυδρείου. Χρησιμοποιείστε ένα φίλτρο που είναι ικανό να φιλτράρει όλο τον όγκο νερού 5-6 φορές την ώρα π.χ. για ένα ενυδρείο των 80 λίτρων βάλτε ένα φίλτρο με δυνατότητα 400-500 λίτρων την ώρα.

Τύποι Φίλτρων :

Σήμερα υπάρχουν διάφοροι τύποι φίλτρων διαθέσιμοι.

- Υποχαλίκιο Φίλτρο: Αυτού του είδους το φίλτρο είναι και το πιο διαδεδομένο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι περισσότερες δεξαμενές που αγοράζονται “ κομπλέ “ περιέχουν ένα υποχαλίκιο σύστημα φιλτραρίσματος. Τα υποχαλίκια φίλτρα είναι εύκολα στην χρήση. Αποτελείται από πλάκες οι οποίες καλύπτονται από χαλίκι και από έναν ή περισσότερους ανοδικούς σωλήνες. Το φίλτρο τροφοδοτείται από μια αεραντλία μέσω μιας αερόπετρας που βρίσκεται στον ανοδικό σωλήνα. Καθώς οι φυσαλίδες κινούνται ανοδικά μέσα στο σωλήνα, υπάρχει και ανοδική κίνηση νερού σε αυτόν. Αυτή η ενέργεια δημιουργεί μια vacuum κίνηση τύπου κενού, που έχει σαν αποτέλεσμα την κυκλοφορία του νερού της δεξαμενής μέσα από το στρώμα του χαλικιού, κάτω από τις πλάκες και ξανά στο σωλήνα. Κατά την κίνηση του νερού στο στρώμα του χαλικιού, παγιδεύονται οι ακαθαρσίες στο χαλίκι και διασπώνται σε νιτροπαραγωγά βακτήρια. Τα υποχαλίκια φίλτρα συχνά ενσωματώνουν χημική φίλτρανση μέσω της χρήσης ενός αποσπώμενου «φυσιγγιού» κοντά ή στη κορυφή του ανοδικού σωλήνα.

- Υδραντλία: Η υδραντλία λειτουργεί με ένα υποχαλίκιο σύστημα φιλτραρίσματος. Η υδραντλία είναι ένα μηχανικό φίλτρο το οποίο τοποθετείται στην κορυφή του ανοδικού σωλήνα. Αντλεί νερό από τον σωλήνα προς την δεξαμενή δημιουργώντας μια αναρρόφηση η οποία τραβάει νερό από το στρώμα χαλικιών και επιστρέφει στο σωλήνα. Η υδραντλίες είναι ικανές να μεταφέρουν νερό πολύ πιο γρήγορα από μια συμβατική αερόπετρα και δημιουργούν δυνατά θαλάσσια ρεύματα.

Εναλλακτικά κάποιοι τοποθετούν σφουγγάρι στην βάση της υδραντλίας, προκαλώντας έτσι την μετατροπή της σε ένα «υπέρ-τροφοδοτούμενο» σπογγώδες φίλτρο. Η υδραντλία αντλεί νερό μέσω του σφουγγαριού διοχετεύοντάς το έπειτα στην δεξαμενή. Ακαθαρσίες και κατάλοιπα παγιδεύονται στο σφουγγάρι. Αυτό το σύστημα δεν ενδείκνυται για μεγάλα ενυδρεία που περιέχουν μεσαία η μεγάλα ιχθυακά φορτία. Οι περισσότερες υδραντλίες μπορούν να τροφοδοτούν με αέρα την δεξαμενή ικανοποιητικά ώστε να μην χρειάζεται η προσθήκη αεραντλίας.

- Σπογγώδες Φίλτρο: Το σπογγώδες φίλτρο λειτουργεί και αυτό με αέρα. Ένα σπογγώδες φίλτρο αποτελείται από ένα σωλήνα, ένα σφουγγάρι και ένα σημείο για τη σύνδεση της γραμμής αέρα. Ο αέρας προωθείται στο σωλήνα δημιουργώντας έτσι κενό και προκαλώντας την κίνηση του νερού στο σωλήνα μέσα από το σφουγγάρι. Κατά την διαδικασία αυτή οι ακαθαρσίες του νερού παγιδεύονται στο σφουγγάρι όπου και διασπώνται σε βακτήρια. Τα σπογγώδη φίλτρα κάνουν μόνο για μικρές δεξαμενές με μικρό ιχθυακό φορτίο και αυτό γιατί δεν έχουν μεγάλες δυνατότητες διαχείρισης ακαθαρσιών.

- Υδραντλία αντίστροφης ροής: αυτές χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με ένα υποχαλίκιο φίλτρο. Ένα σφουγγάρι τοποθετείται πάνω στην υδραντλία και η ροή της υδραντλίας διοχετεύεται στον ανοδικό σωλήνα ενός υποχαλίκιου φίλτρου. Έτσι η υδραντλία ωθεί το νερό καθοδικά στον σωλήνα και κάτω από την υποχαλίκια πλάκα διαπερνώντας το χαλίκι. Ακαθαρσίες και κατάλοιπα της δεξαμενής απορροφώνται από το σφουγγάρι και διασπώνται σε βακτήρια.

- Εσωτερικό γωνιακό φιλτρόκουτο: Ένα τέτοιο εσωτερικό φίλτρο λειτουργεί με αντλία αέρα. Οι φυσαλίδες του αέρα δημιουργούν ένα ρεύμα που τραβάει το νερό και ακαθαρσίες προς το φίλτρο, το οποίο συνήθως περιέχει αφρό ή βαμβάκι. Το φίλτρο αυτό είναι κατάλληλο μονό για μικρές δεξαμενές, με μικρό ιχθυακό φορτίο.

- Εσωτερικό (υποβρύχιο) μηχανικό φίλτρο: Αυτού του είδους το φίλτρο λειτουργεί με τις ίδιες αρχές όπως και το προηγούμενο με μόνη διαφορά ότι χρησιμοποιεί μια αντλία. Αυτά τα φίλτρα είναι πιο ιδανικά για μεγαλύτερες δεξαμενές με μεγαλύτερα ιχθυακά φορτία από ότι εκείνα που λειτουργούν με αντλία αέρα.

- Εξωτερικό μηχανικό φίλτρο: Το εξωτερικό μηχανικό φίλτρο ή ανοικτού κουτιού είναι ένα πολύ διαδεδομένο σύστημα φίλτρανσης. Το φίλτρο αποτελείται από έναν σωλήνα αναρρόφησης, ένα κρεμαστό κουτί, υλικά φίλτρανσης, και ένα πέρασμα για την έξοδο του νερού. Αυτού του είδους το φίλτρο τοποθετείται στο πίσω μέρος της δεξαμενής, έτσι απαιτείται κάποιος χώρος μεταξύ της δεξαμενής και του τοίχου. Η λειτουργία του φίλτρου είναι απλή: η αντλία δημιουργεί αναρρόφηση που έχει σαν αποτέλεσμα να εισέρχεται νερό στο φίλτρο. Το νερό περνάει από τα υλικά φίλτρανσης ( ποικίλλουν από άνθρακα έως και υλικά που αυξάνουν την επιφάνεια καλλιέργειας βακτηριών) και εξέρχεται ξανά στην δεξαμενή. Το επιστρεφόμενο οξυγονωμένο νερό δημιουργεί ένα μέτριο ρεύμα. Όταν η στάθμη του νερού είναι λίγα εκατοστά χαμηλότερα, τότε το επιστρεφόμενο νερό πέφτει δημιουργώντας κάτι σαν καταρράκτη. Τα φίλτρα ανοικτού κουτιού είναι γενικά συμφέροντα.

- Φίλτρα τύπου δοχείου: το φίλτρο τύπου δοχείου είναι ένας ολοένα και πιο δημοφιλής τύπος φίλτρου. Το φίλτρο αυτό αποτελείται από ένα δοχείο, που τοποθετείται σε ένα ντουλάπι χαμηλότερα από την δεξαμενή, και σωλήνες εισόδου και εξόδου. Το νερό εισέρχεται στο φίλτρο (μέσω του σωλήνα εισόδου) φιλτράρεται από τα υλικά φιλτραρίσματος μέσα στο δοχείο και επιστρέφει μέσω του σωλήνα εξόδου στην δεξαμενή. Το επιστρεφόμενο νερό μπορεί να εισέρχεται σαν ρυάκι, στάλες βροχής, αργό ρεύμα, ή σε μορφή σπρέι ανάλογα με το τελικό εξάρτημα. Τα φίλτρα τύπου δοχείου είναι άριστα συστήματα φιλτραρίσματος αφού έχουν πολύ μεγαλύτερη επιφάνεια καλλιέργειας από ότι τα λοιπά φίλτρα και είναι αθόρυβα και διακριτικά. Χρειάζονται συντήρηση σε τακτικά διαστήματα ή ανάλογα τις υποδείξεις του κατασκευαστή. Συνήθως δεν χρειάζεται να καθαρίζονται τόσο τακτικά όσο άλλα συστήματα φιλτραρίσματος γιατί βασίζονται περισσότερο στο βιολογικό φιλτράρισμα. Αποφεύγετε να καθαρίζετε όλα τα υλικά φιλτραρίσματος μαζί, γιατί καταστρέφονται πολλά από τα ευεγερτικά βακτηρίδια.

- Φίλτρα διατόμου: Τα φίλτρα αυτά χρησιμοποιούνται λιγότερο από τα φίλτρα τύπου δοχείου και τα υγρά/ξηρά συστήματα και κυρίως για μη συχνά καθαριζόμενες, δεξαμενές. Μέσω της χρήσης διατομικού εδάφους τα φίλτρα αυτά είναι σε θέση να παγιδεύουν μικροσκοπικά σωματίδια. Επειδή τα φίλτρα διατόμου χρησιμοποιούνται συνήθως μόνο για τοπικούς καθαρισμούς, δεν δίνεται χρόνος για την ανάπτυξη βακτηριδίων. Γι’ αυτό και χρησιμεύουν συνηθέστερα για μηχανική φίλτρανση.

- Υγρά/ξηρά φίλτρα: Είναι τα καλύτερα φίλτρα διαθέσιμα αυτή τη στιγμή. Πολλοί τύποι είναι διαθέσιμοι στο εμπόριο αν και πολλοί ακουαρίστες κατασκευάζουν τα δικά τους. Παρόλο που υπάρχουν πολλά διαφορετικά σχέδια, όλα βασίζονται στην ίδια βασική αρχή: αυτή της βιολογικής φίλτρανσης μέσω παροχής άφθονης περιοχής για ανταλλαγή αερίων. Συνήθως τα υγρά-ξηρά φίλτρα αποτελούνται από υλικά φίλτρανσης ( διατεταγμένα σε δίσκους ή με άλλους τρόπους) μέσω των οποίων στάζει το νερό. Τα υλικά διατηρούνται μονίμως υγρά, αλλά ταυτόχρονα εκτίθενται και στο οξυγόνο. Πολλά συστήματα έχουν μία δεξαμενή νερού όπου βρίσκεται ο θερμοστάτης, έτσι ώστε το νερό που επιστρέφει στο ενυδρείο να είναι ζεστό.

Κουβάς: ένας κουβάς χρειάζεται για τις αλλαγές και την προσθήκη νερού. Ένας κουβάς 10-12 L είναι επαρκής. Ο κουβάς αυτός πρέπει να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για το ενυδρείο.

Λάστιχο αναρρόφησης: Ένα λάστιχο αναρρόφησης είναι απαραίτητο για τις αλλαγές νερού. Λάστιχα αναρρόφησης διατίθενται σε μια ποικιλία σχημάτων και σχεδίων: από ευτελή λάστιχα μέχρι μακρύτερα που χρησιμοποιούνται τόσο για γέμισμα όσο και για άδειασμα.

Απόχη: Κάθε ιδιοκτήτης ενυδρείου οφείλει να έχει τουλάχιστο μία ( κατά προτίμηση περισσότερες). Το δίκτυ πρέπει να είναι λεπτό, σχεδιασμένο για χρήση σε ενυδρείο.

ΤΟ ΕΝΥΔΡΕΙΟ

Στήνοντας ένα ενυδρείο

Η πιο σωστή τακτική είναι να επιλέξουμε τους τύπους των ψαριών που επιθυμούμε, προτού επιλέξουμε δεξαμενή. Παρόλο αυτά η επιλογή των ψαριών δεν είναι απαραίτητη εκ των προτέρων.

1. Τοποθετήστε το ενυδρείο σε κατάλληλη θέση.

2. Ξεπλύνετε το εσωτερικό της δεξαμενής και ελέγξτε για διαρροές.

3. Τοποθετήστε το φόντο στο πίσω μέρος της δεξαμενής.

4. Αν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί θέρμανση μέσω καλωδίων, προσθέστε τα καλώδια σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή.

5. Αν χρησιμοποιηθεί υποχαλίκιο φίλτρο προσθέστε τις πλάκες.

6. Προσθέστε πέτρες ή ξύλινα διακοσμητικά, στερεώνοντάς τα με κλωστή. Βαριές πέτρες πρέπει να τοποθετούνται στη δεξαμενή πάνω σε ένα κομμάτι Styrofoam.

7. Για φυτεμένες δεξαμενές προσθέστε το λίπασμα. Για καλύτερη τοποθέτηση ακολουθήστε τις οδηγίες που αναγράφονται στη συσκευασία.

8. Ξεπλύνετε το χαλίκι, ώστε να απομακρύνετε τη βρωμιά και τα ανεπιθύμητα σωματίδια. Γι’ αυτό το σκοπό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένας κουβάς και το χαλίκι να απομακρυνθεί από τον κουβά με ένα σουρωτήρι.

9. Τοποθετήστε το χαλίκι. Αν είναι δυνατό χρησιμοποιήστε χαλίκι από μια ήδη στρωμένη δεξαμενή ώστε να υπάρχει ήδη η καλλιέργεια των νιτροπαραγωγών βακτηριδίων. Το χαλίκι επίσης βοηθάει στη στερεοποίηση των πέτρινων κατασκευών.

10. Εγκαταστήστε το φίλτρο. Αν είναι δυνατό χρησιμοποιήστε υλικά φίλτρανσης από στρωμένη δεξαμενή, ώστε να επιταχυνθεί ο κύκλος του αζώτου.

11. Εγκαταστήστε τον θερμοστάτη, χωρίς να τοποθετηθεί στην πρίζα.

12. Εγκαταστήστε το θερμόμετρο.

13. Αρχίστε την προσθήκη νερού. Χρησιμοποιήστε κρύο προς χλιαρό νερό ( 20-22ο C). Προσθέστε νερό χρησιμοποιώντας ένα λάστιχο και στρέψτε τη ροή πιάνω σε ένα βράχο ή σε ένα δοχείο, ώστε να μην αναταράξετε το χαλίκι. Προσθέστε βελτιωτικά νερού.

14. Όταν έχει γεμίσει η μισή δεξαμενή μπορείτε να φυτέψετε τα φυτά. Τα φυτά που θα επιλεγούν, πρέπει να είναι ανθεκτικά και να μεγαλώνουν γρήγορα. Τέτοια είναι Vallisneria , Hygrophila, Java Moss, and Amazon Swords. Φυτέψτε τα ψηλά φυτά στο πίσω μέρος της δεξαμενής και αυτά με τη μικρή ανάπτυξη στο μπροστινό. Ευπαθή φυτά όπως τα είδη Cryptocoryne θα πρέπει να τοποθετούνται μετά από 2-3 μήνες.

15. Εγκαταστήστε το φωτισμό.

16. Όταν γεμίσει η δεξαμενή ο θερμοστάτης μπορεί να τοποθετηθεί στην πρίζα ( με την προϋπόθεση ότι έχει βυθιστεί για 20 λεπτά)

17. Με το πέρας μιας ώρας ή και παραπάνω, όταν η λυχνία του θερμαντήρα σβήσει, ελέγξτε τη θερμοκρασία. Αν η θερμοκρασία δεν είναι σωστή, ρυθμίστε ανάλογα.

18. Ελέγξτε το pH και την σκληρότητα του νερού, για να δείτε αν οι ιδιότητες του νερού είναι κατάλληλες για τα ψάρια σας. Το pH μπορεί να τροποποιηθεί με χημικά που είναι διαθέσιμα στο εμπόριο.

19. Όταν η θερμοκρασία σταθεροποιηθεί, ένας μικρός αριθμός ανθεκτικών ψαριών μπορεί να προστεθεί. Κατάλληλα ψάρια είναι μεγάλα tetras, barbs, και zebra danios. Αφήστε την σακούλα με τα ψάρια να επιπλέει στο ενυδρείο για 10-15 λεπτά πριν την ανοίξετε, ώστε να μπορέσει λίγο από το νερό του ενυδρείου να μπει στην σακούλα. Περιμένετε για λίγα λεπτά και αφήστε περισσότερο νερό να εισέλθει στη σακούλα. Η διαδικασία μπορεί να συνεχιστεί με τη προσθήκη πιο ευαίσθητων ειδών, ώστε να υπάρξει σταδιακός εγκλιματισμός. Με την απόχη μεταφέρετε τα ψάρια από την σακούλα στο ενυδρείο. Μην επιτρέψετε καθόλου από το νερό τους σακούλας να μπει στη δεξαμενή, γιατί το νερό που υπάρχει στις δεξαμενές των pet shops δεν είναι συνήθως το πλέον κατάλληλο, λόγω της προσθήκης φαρμάκων.

20. Τοποθετήστε το καπάκι του ενυδρείου.

Τώρα η αρχική εγκατάσταση έχει ολοκληρωθεί και αρχίζει ο κύκλος του αζώτου (βλέπε «Χημεία Νερού»).

Τα ψάρια πρέπει να τρέφονται ελαφρά καθημερινά. Σιγουρευτείτε ότι ελέγχετε τις παραμέτρους του νερού 2-3 φορές εβδομαδιαία κατά το αρχικό στρώσιμο. Ο γρηγορότερος τρόπος για να στρωθεί μια δεξαμενή, είναι να χρησιμοποιείται λίγο χαλίκι ή υλικά βιολογικής φιλτρανσης από μια ήδη στρωμένη δεξαμενή. Ένας άλλος τρόπος για να επιταχυνθεί το στρώσιμο του ενυδρείου είναι να χρησιμοποιηθεί καλλιέργεια νιτροπαραγωγών βακτηριδίων. Χωρίς την προσθήκη αυτών η διαδικασία του στρωσίματος διαρκεί από 3-6 βδομάδες. Μετά από 2-3 μέρες οι ακαθαρσίες από τα φυτά και τα ψάρια θα προκαλέσουν την άνοδο των τιμών της αμμωνίας. Επειδή η αμμωνία μετατρέπεται σε νιτρικά μέσω nitrisomonas, τα επίπεδα της αμμωνίας αρχίζουν να υποχωρούν. Τα επίπεδα των νιτρικών αυξάνονται μέχρι να σχηματιστεί ένας πληθυσμός από Nitrobacters, τα οποία μετατρέπουν τα νιτρικά σε νιτρώδη. Τα νιτρικά αυξάνονται μέχρι να γίνει αλλαγή νερού.

Πραγματοποιήστε την πρώτη αλλαγή νερού (50%) μετά από μια εβδομάδα, και οι επόμενες να είναι της τάξης του 25%-33% κάθε τρεις μέρες μέσα στις επόμενες 2-3 εβδομάδες.

Τα λιγότερο ανθεκτικά ψάρια μπορούν να προστεθούν μετά το στρώσιμο του ενυδρείου, όταν η αμμωνία και τα νιτρικά είναι σχεδόν μηδενικά. Πάντα προσθέστε τα ψάρια σταδιακά, μην προσθέτετε 10 νέα ψάρια ταυτόχρονα σε μια δεξαμενή 38 λίτρων. Αντίθετα προσθέστε τα 10 ψάρια εντός αρκετών εβδομάδων.

Προσθέστε τα νέα ψάρια το βράδυ, όταν είναι σβηστά τα φώτα ή όταν τα ήδη υπάρχοντα ψάρια έχουν ταϊστεί. Και στις δυο περιπτώσεις τα ήδη υπάρχοντα ψάρια είναι απασχολημένα με κάτι, ώστε να ελαττώνονται οι πιθανότητες να παρενοχλήσουν τα νέα ψάρια. Κατά την προσθήκη νέων ψαριών στο ενυδρείο, ακολουθήστε την ιδία διαδικασία του βήματος 19. Σε δεξαμενές με επιθετικά είδη η καλύτερη προσέγγιση είναι η αναδιάταξη της δεξαμενής και η εισαγωγή νέων ψαριών όταν τα φώτα είναι σβηστά. Κατά τη διάρκεια της μέρας, τα προϋπάρχονται ψάρια πρέπει να κατοχυρώσουν τη ζωτική τους περιοχή εκ νέου, ταυτόχρονα με το νέο κάτοικο.

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΝΥΔΡΕΙΟΥ

Καθαρισμός του ενυδρείου: Κάθε ενυδρείο θα πρέπει να καθαρίζεται σε τακτικά διαστήματα. Σε δεξαμενές με μεγάλα ιχθυακά φορτία, ευαίσθητα ή υπερσιτιζόμενα είδη, οι αλλαγές νερού πρέπει να είναι συχνές. Κάθε βδομάδα ή κάθε δεύτερη, ανάλογα με την κατάσταση. Σε ενυδρεία με μικρά ιχθυακά φορτία οι αλλαγές νερού πρέπει να γίνονται κάθε 3 με 6 εβδομάδες. Όταν ένα ενυδρείο είναι παραμελημένο για μεγάλο διάστημα οι κάτοικοι υποφέρουν.

Προτάσεις για τον καθαρισμό του ενυδρείου:

1. Κλείστε τα ηλεκτρικά μέρη ώστε να ελαττωθεί η περίπτωση ηλεκτροπληξίας.

2. Άλγη μπορεί να δημιουργηθεί στα τζάμια του ενυδρείου και στις πέτρες αν δεν υπάρχει ψάρι που καταναλώνει άλγη. Η άλγη μπορεί να απομακρυνθεί από το τζάμι χρησιμοποιώντας ένα σφουγγάρι άλγης. Υπάρχουν αρκετά τέτοια προϊόντα διαθέσιμα όπως μαγνητικά, ώστε να μη βρέχεστε. Μη ορατή άλγη μπορεί να απομακρυνθεί από τις πέτρες χρησιμοποιώντας οδοντόβουρτσα ή άλλα μέσα τριβής. Θυμηθείτε ότι η ανάπτυξη της άλγης εξυπηρετεί αρκετά είδη, γι’ αυτό μην απομακρύνεται άλγη σε ανεκτά επίπεδα. Αν διατηρούνται είδη, που καταναλώνουν άλγη αφήστε λίγη σε σημεία που δεν είναι ορατή. Αν έχετε χρησιμοποιήσει φαρμακευτικές ουσίες στο ενυδρείο, όλη η άλγη πρέπει να απομακρυνθεί και αυτό γιατί οι ουσίες συσωρεύονται στην άλγη και τα είδη που την καταναλώνουν μπορεί να δηλητηριαστούν.

3. Μερικές φορές υπολείμματα άλατος και μετάλλων αναπτύσσονται στο καπάκι ή στις άκρες της δεξαμενής. Αυτά μπορούν να αφαιρεθούν με τρίψιμο. Ξύδι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τους επίμονους λεκέδες, αλλά βεβαιωθείτε ότι έχετε ξεπλύνει καλά τα διάφορα μέρη προτού τα επιστρέψετε στη δεξαμενή.

4. Απομακρύνετε όλα τα ξερά ή σάπια φύλλα των φυτών και ψαλιδίστε αυτά με την υπερβολική ανάπτυξη.

5. Καθαρίστε το χαλίκι με τη βοήθεια ενός συστήματος αναρρόφησης με κωνοειδή απόληξη ή με σουρωτήρι. Για να ξεκινήσετε την αναρρόφηση, βυθίστε το λάστιχο στην δεξαμενή και κλείστε με το ένα δάχτυλο την μια άκρη, τοποθετήστε την άλλη άκρη σε ένα κουβά η στον νεροχύτη (σε χαμηλότερο επίπεδο από αυτό της δεξαμενής). Απελευθερώστε την άκρη αφαιρώντας το δάχτυλο σας και έτσι πρέπει να αρχίσει η ροή του νερού προς τον κουβά ή το νεροχύτη. Προσέξτε να μην ρουφηξετε ψάρια κατά την διαδικασία καθαρισμού. Ανάλογα με την κατάσταση της δεξαμενής, αφαιρέστε 15-40% του νερού. Αν είναι ιδιαιτέρα βρώμικη θα πρέπει να αφαιρεσετε μέχρι και 70% του νερού. Αν δεν έχει γίνει αλλαγή για πολύ καιρό, μια μεγάλη αλλαγή νερού δεν είναι η καλύτερη λύση. Αντίθετα πραγματοποιήστε μικρότερες αλλαγές κατά την διάρκεια της εβδομάδας, ώστε οι κάτοικοι της δεξαμενής να μην υποστούν σοκ από την αλλαγή στη χημεία του νερού. Παρόλα αυτά, αν δεν υπάρχει χρόνος για πολλές αλλαγές, προσπαθήστε να ταιριάξετε το νέο νερό με τα προηγούμενα επίπεδα pH και σκληρότητας.

6. Το φίλτρο θα πρέπει να καθαρίζετε σε κάθε καθαριότητα. Ακολουθήστε τις οδηγίες του κατασκευαστή όταν καθαρίζετε το φίλτρο. Αν το φίλτρο έχει δυο ή και παραπάνω διαμερίσματα για υλικά, καθαρίστε τα ανά ένα την φορά, ώστε ο πληθυσμός νιτροποιητικών βακτηριδίων να μην μειωθεί. Όταν καθαρίζετε το βιολογικό μέρος του φίλτρου, να χρησιμοποιείτε κρύο και όχι ζεστό νερό. Μην χρησιμοποιείτε καθαριστικά ή απορρυπαντικά για τον καθαρισμό του φίλτρου, αυτά μπορεί να προκαλέσουν adverse affects στα βακτήρια.

7. Ξαναγεμίστε την δεξαμενή χρησιμοποιώντας νερό, στο οποίο έχουν προστεθεί βελτιωτικά και έχει παρόμοια θερμοκρασία και χημεία με αυτό της δεξαμενής. Για να μην ενοχλήσουμε τους κατοίκους της δεξαμενής, ρίχνουμε το νερό αργά και μέσα από ένα σουρωτήρι.

8. Εξομαλύνατε το χαλίκι αν έχει διαταραχθεί κατά τον καθαρισμό.

9. Επανεκκινήστε το φίλτρο. Αν έχουν παγιδευτεί φυσαλίδες στο δοχείο, επανεκκινήστε το σιφόνι. Γεμιστέ με νερό την υδραντλία πρώτου την ξεκινήσετε.

10. Ανάψτε τον διακόπτη.

11. Επανατοποθετήστε το καπάκι.

12. Καθαρίστε εξωτερικά τα τζάμια με ένα καθαριστικό, προσέχοντας να μην εισέρθει στην δεξαμενή.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύεται μετά από έγγραφη άδεια του Rhett Butler - Mongabay.com προς το Aquazone.gr και τον ευχαριστούμε ιδιαίτερα για την συνεργασία και την υποστήριξη του.

This article is printed following the written permission of the author Rhett Butler - Mongabay.com to Aquazone.gr. and we really like to thank him for his support and cooperation!