Αστερίες

[Aquazone Team]

Αστερίες: Σκέψεις για τις πιο συνηθισμένες (και συνήθως παρεξηγημένες) ποικιλίες.

του Anthony Calfo

Μετάφραση: Μάνος Ματσάκης

Με την πρόοδο που υπάρχει στην διατήρηση φυσικών θαλασσινών ενυδρείων, αυξημένοι αριθμοί από τους επονομαζόμενους αστερίες αναπαράγονται. Εφαρμογές όπως τα Deep Sand Beds και τα Refugium δείχνουν να υποστηρίζουν τέτοιες επιτυχίες. Μερικά γένη ίσως να γίνουν ενόχληση λόγω των τεράστιων αριθμών τους και την γόνιμη φύση τους όπως η Asterina, ενώ άλλες είναι ξεκάθαρα ακίνδυνες ή και βοηθάνε στην ανακίνηση των καταλοίπων ή στην κατανάλωση της άλγης, για παράδειγμα.

Το άρθρο αυτό καλύπτει μία ποικιλία αστερίων που διατηρούνται στα ενυδρεία, συμπεριλαμβανομένων των εσκεμμένων και τυχαίων εισαγωγών, των διακοσμητικών και των ανεπιθύμητων αλλά ακόμα και των επιθετικών. Η κατάλληλη φροντίδα των αστερίων για πολύ καιρό αποτελεί μια περιοχή του χόμπι που πραγματικά χρειάζεται βελτίωση. Με πονάει να βλέπω φίλους χομπίστες αθώα να βάζουν αυτά τα ζώα στα διαφόρων θεμάτων ενυδρεία τους χωρίς καμία σκέψη σχετικά με το τι τρώνε αυτά τα ζώα ή τι χρειάζονται για να ζήσουν. Αρκετοί νομίζουν ότι οι αστερίες τρώνε απλά υπολείμματα και ότι με κάποιο τρόπο θα βρουν ότι χρειάζονται «βόσκοντας» στο ενυδρείο. Στην πραγματικότητα, ελάχιστοι αστερίες μπορούν να ζήσουν μόνο με τυχαία τροφή που φυτρώνει ή συγκεντρώνεται στο ενυδρείο. Ακόμα περισσότερο, ελάχιστα ενυδρεία είναι ικανά να παράγουν αρκετό φαγητό για να διατηρήσουν έστω και ένα αστερία. Στα παραδοσιακά ενυδρεία με κοράλλια, οι περισσότεροι από εμάς παλεύουμε να μειώσουμε τα θρεπτικά συστατικά στο νερό (nutrients) και την ενοχλητική άλγη, ταΐζοντας ελάχιστα και χρησιμοποιώντας skimmers, άλλα ζώα που τρώνε από το ενυδρείο (όπως σαλιγκάρια Turbo, Tangs και αχινούς) και ενισχύοντας την κοράλλινη. Όλα αυτά τείνουν να παράγουν καθαρούς βράχους και άμμο χωρίς αρκετό μαλακό υλικό με το οποίο μπορεί να τραφεί ένας αστερίας. Σε ενυδρεία όπου παράγεται κατάλληλη τροφή για έναν αστερία που βοσκάει στις διάφορες επιφάνειες ο περιορισμένος χώρος, άρα και το περιορισμένο φαγητό, είναι συνήθως ανασταλτικός παράγοντας. Μικρά ενυδρεία ή ενυδρεία με μεγάλο βιολογικό φορτίο δεν θα παράγουν αρκετή ποσότητα φαγητού. Η θλιβερή πραγματικότητα για τους αστερίες είναι ότι πολλοί υποσιτίζονται μέχρι θανάτου μέσα σε δύο χρόνια, αν όχι λίγους μήνες μετά την εισαγωγή. Ακόμα χειρότερα, ένας σημαντικός αριθμός δεν επιβιώνει ούτε την διαδικασία εισαγωγής. Για να είμαι ξεκάθαρος, δεν σκοπεύω να κριτικάρω γενικά την διατήρηση αστερίων στο ενυδρείο. Αντίθετα, ο σκοπός μου είναι να συστήσω τους φίλους του θαλασσινού ενυδρείου με μερικά γεγονότα σχετικά με την συλλογή, διατήρηση και φροντίδα αυτών των συναρπαστικών ζώων με την ελπίδα μίας πιο ευσυνείδητης και υπεύθυνης συμπεριφοράς απέναντι τους.

Ο υπέροχος μπλε αστερίας Linckia είναι ίσως η πιο γνωστή και δημοφιλής ποικιλία. Έχουν ιδιαίτερα άσχημες επιδώσεις επιβίωσης στα ενυδρεία. Οι περισσότεροι χομπίστες δεν τα καταφέρνουν καλά με το συγκεκριμένο ζώο το οποίο είναι επιβαρυμένο λόγο ευαισθησίας κατά την μεταφορά του. Για καλύτερη επιτυχία, να αγοράζετε αυτά τα ζώα μόνο μετά από προσωπική παρατήρηση και αφού έχουν εγκλιματιστεί τουλάχιστον 5 μέρες στο ενυδρείο του εμπόρου. Μετά από αυτό είναι φρόνιμο να τα διατηρείτε μόνο σε ώριμα ενυδρεία με ζωντανό βράχο και πολύ λίγα ψάρια που τρώνε από το βράχο ή ασπόνδυλα που τρέφονται με υπολοίματα. Ένας καλός εμπειρικός κανόνας είναι να έχετε μόνο ένα Linckia laevigata για κάθε 400 λίτρα.

Ρωτήστε τον εαυτό σας όταν παίρνετε αποφάσεις, ιδιαίτερα για άγνωστα ή διαβόητα ζωντανά για το ενυδρείο σας «έχω αρκετή γνώση για τις ανάγκες του;». Είναι πιθανό να επιτύχετε να το κρατήσετε ζωντανό για το χρονικό διάστημα που προβλέπετε ότι θα ζούσε και στη φύση; Έχετε τώρα τα μέσα (μέγεθος ενυδρείου, ωρίμανση και πηγή παραγωγής τροφής) για να το κρατήσετε χωρίς απλά να ελπίζεται ότι θα βελτιωθείτε κάποτε αγοράζοντας, για παράδειγμα, ένα μεγαλύτερο ενυδρείο; Υπάρχουν και άλλοι τρόποι για να σκεφτείτε τέτοιες αγορές, όπως, «είναι η αγορά μου μια ευσυνείδητη απόφαση για το συγκεκριμένο ζώο;»

Ο ορισμός του τι είναι ευσυνείδητο είναι σε κάποιο βαθμό αντικειμενικό. Αλλά χωρίς να κρυβόμαστε πίσω από έναν ατελείωτο αριθμό «αν» ή υπερβολικές αξιώσεις και απατήσεις, πρέπει να μπορέσουμε να συμφωνήσουμε όλοι μαζί σε κάποια βασικά, όπως οι πολίτες μιας κοινοπολιτείας συνολικά συμφωνούν σε κάποιους νόμους που είναι «λογικοί» για την πλειοψηφία και όλοι τους υπακούουν για το γενικότερο καλό. Ας ξεκινήσουμε απλά εξετάζοντας το τι μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι είναι βιώσιμη συλλογή ζωντανών, από την οπτική γωνία του παθιασμένου χομπίστα που θεωρεί τις ζωές στα ενυδρεία του κάτι παραπάνω από ένα απλό καταναλωτικό αγαθό.

Αρκετά είδη αστερία (συμπεριλαμβανομένου και της συνηθισμένης οικογένειας Protoreaster), από τροπικά και εύκρατα νερά, εισάγονται με το κοινό όνομα «Chocolate Chip Starfish». Σαν κατηγορία θεωρούνται αρπαχτικά με μεγάλο μακροπρόθεσμο ρίσκο σε ενυδρεία με ασπόνδυλα κοραλλιογενούς υφάλου Συνήθως έχουν τεράστια ποσοστά θνησιμότητας κατά την εισαγωγή και μεταφορά τους. Η χαμηλή τιμή τους πιθανόν ενισχύει το πόσο δημοφιλή είναι παρά την άσχημη συμπεριφορά τους και την ακαταλληλότητα τους για τα συνηθισμένα ενυδρεία.

Για να ανακεφαλαιώσω την θέση μου από την αρχή: Πιστεύω ότι ένας υπερβολικός αριθμός αστερίων πεθαίνει ανάμεσα στο σημείο συλλογής και τον τελικό προορισμό της εισαγωγής και επίσης ότι πολλοί που εισάγονται επιτυχώς πεθαίνουν μετά από ένα χρόνο. Οι λόγοι για το δεύτερο αυξάνονται από χομπίστες που κρατάνε αυτά τα ζώα (στην πραγματικότητα κάθε ζώο) χωρίς: 1) κατανόηση για τις ανάγκες τους, 2) να προσφέρουν εξατομικευμένη φροντίδα και 3) στοχευμένο τάισμα. Όλες αυτές οι προκλήσεις μερικές φορές ξεπερνιούνται εύκολα με υπεύθυνη έρευνα ΠΡΙΝ κάνουν την αγορά. Ξεκινήστε βρίσκοντας από ποιο ακριβώς μέρος του υφάλου έρχεται το κάθε ζώο, από σκληρό ή μαλακό υπόστρωμα; Μερικοί αστερίες έχουν υπερβολικά δύσκολες διατροφικές συνήθεις όπως οι feather και basket αστερίες που τρέφονται φιλτράροντας το πλαγκτόν. Ίσως χρειάζονται πολύ συγκεκριμένο πλαγκτόν ή ακόμα και συγκεκριμένο τύπο ροής νερού για να έχουν αρκετές ευκαιρίες ταΐσματος. Άλλοι αστερίες «βοσκούν» στην άμμο ή τη λάσπη και μπορεί να μην τραφούν σωστά σε σκληρές επιφάνειες όπως το τυπικό reef ενυδρείο. Άλλα συστήματα με υγειές βαθύ υπόστρωμα (Deep Sand Bed) και refugium που υποστηρίζουμε μεγάλο πληθυσμό από διάφορα σκουλήκια μπορεί να καταφέρνουν να διατηρούν κάποια είδη αστερίων. Χμμμ… ας μην ξεχάσουμε και τις αρπαχτικές διατροφικές συνήθειες του Ophiarachna incrassate, το διάσημο πράσινο Brittle star, που κάθεται με ένα καλάμι ψαρέματος και πίνει μπύρες ακούγοντας country μουσική. Πράγματι, οι διατροφικές συνήθεις των αστερίων διαφέρουν πάρα πολύ και είναι απαραίτητο να καταλάβουμε προκαταβολικά τις συγκεκριμένες ανάγκες κάθε ζώου.

Ophiarachna incrassate, ο διάσημος Green Brittle Star, και μερικά άλλα συγγενικά είδη είναι οι σπάνιες εξαιρέσεις στην κατά τα άλλα ασφαλή για κοράλλια και με πολύ καλή συμπεριφορά οικογένεια των οφιουροειδών (Ophiuroid). Σε μερικά ενυδρεί ο O. incrassate θα συμπεριφέρεται καλά για μήνες ή ακόμα και χρόνια, ενώ σε άλλα συνηθίζουν να σκοτώνουν διάφορα ασπόνδυλα και ψάρια όποτε είναι δυνατόν. Είναι δραστήρια αρπακτικά που σηκώνουν τον κεντρικό δίσκο τους πάνω από τα πόδια τους για να δημιουργήσουν μία παγίδα για τα ψάρια ή άλλα θύματα τους.

Εάν σκεφτούμε τον πρώτο προβληματισμό που αναφέρθηκε, ότι δηλαδή πολλοί αστερίες πεθάνουν πριν φθάσουν στους καταναλωτές, θα καταλήξουμε εύκολα ότι εμείς οι χομπίστες δεν έχουμε κανένα έλεγχο σε αυτό. Δεν ξέρετε τους συλλέκτες προσωπικά, ούτε έχετε λόγο στις πρακτικές των αεροπορικών εταιρειών που μεταφέρουν θαλάσσια ζωή. Δεν γνωρίζεται απαραίτητα τις πηγές του μαγαζιού που ψωνίζεται ούτε έχετε πρόσβαση σε κάποια απευθείας γραμμή για να εκφράσετε τους προβληματισμούς σας σε αυτούς. Όλα αυτά είναι αλήθεια. Αλλά ΕΣΕΙΣ έχετε την απόλυτη δύναμη στο εμπόριο κάθε καταναλωτικού αγαθού, από στερεοφωνικά μέχρι αστερίες: την απόφαση αγοράς! Το χόμπι μας και το εμπόριο του, όπως και κάθε εμπορική πράξη, υπακούει στα χρήματα. Αν σταματήσετε να αγοράζετε, θα σταματήσουν να τα πουλάνε… όποιο και αν είναι αυτοί. Και έτσι η ερώτηση που σας θέτω είναι, γιατί με τόσα άλλα ανθεκτικά και πανέμορφα ζωντανά που υπάρχουν διαθέσιμα να αγοράζετε είδη με αμφίβολή αξία και δυνατότητα επιβίωσης; Για παράδειγμα, η πώληση ζωντανών «αστεριών για τάισμα» σαν θύράματα για την όμορφη γαρίδα Hymenocera (Harlequin) δεν είναι ασυνήθιστη. Για πολύ καιρό, τουλάχιστον στην «λαϊκή» βιβλιογραφία, πιστευόταν ότι η γαρίδα αυτή τρέφεται μόνο με τα πόδια-σωλήνες συγκεκριμένων αστεριών. Από την άλλη έχει παρατηρηθεί πολλές φορές, χωρίς να δημοσιευτεί, ότι στην πραγματικότητα τρέφονται και με άλλα εχινόδερμα και άλλα σημεία από τα ζώα αυτά. Μέσα στο γένος Asterina υπάρχουν μία ή πολλές ποικιλίες αστεριών που ευημερούν σε πολλά ενυδρεία. Συνήθως εμφανίζονται τυχαία και έχουν καλλιεργηθεί από ενυδρειόφιλους σαν μία εναλλακτική λύση ταΐσματος της γαρίδας Harlequin αντί των αστεριών που αφαιρούνται από τη φύση. Έμποροι και χομπίστες μπορεί να μην ξέρουν, ή να επιλέγουν να αγνοούν, αυτές τις επιλογές και να θεωρούν λογική τη θυσία αστεριών από τη φύση με τη δικαιολογία της μικρής χρήσης- περίπου ένας αστερία το μήνα. Στη διάρκεια όμως τον εισαγωγών παρατηρούνται μεγάλες απώλειες απλά και μόνο για να φτάσει ένας υγιής αστερίας στον έμπορο. Έτσι πρέπει να ρωτήσουμε τον εαυτό μας πόσα ζωντανά πρέπει να θυσιαστούν στην μεταφορά για να πραγματοποιηθεί μία παραγγελία: ένα, δύο, δέκα ή περισσότερα; Κανένα δεν πρέπει να θυσιαστεί, κατά τη γνώμη μου, όταν η Asterina είναι μία εύκολη και διαθέσιμη εναλλακτική λύση. Ακόμα και αυτές οι εναλλακτικές να μην υπήρχαν, πάλι θα έπρεπε να χρησιμοποιούμε υπεύθυνα άγρια ζωντανά. Το να χάνουμε πολλές δεκάδες αστεριών από τη φύση κάθε χρόνο, για να προσφέρουμε ένα σαν τροφή κάθε μήνα δεν είναι αποδεκτό κατά τη γνώμη μου. Σε τέτοια θέματα, ας μην ξεχνάμε τα σκληρά μαθήματα των ενυδρειοφίλων στην Ευρώπη: εάν δεν αστυνομεύσεις ικανοποιητικά τον εαυτό σου, κάποιος άλλος θα το κάνει για σένα! Και δεν πρέπει να χρειάζεται κυβερνητική ή νομοθετική παρέμβαση για να μας αναγκάζει να παίρνουμε λογικές αποφάσεις αγορών.

Αν και θαλάσσιοι αστερίες όπως ο προαναφερόμενος μπλε Linckia και αυτός ο μώβ Leiaster, έχουν κοινή φήμη λόγο της σχετικά όμοιας εμφάνισης τους, η πραγματικότητα είναι ότι διαφέρουν πάρα πολύ όσο αφορά την δυνατότητα επιβίωσης τους. Επειδή αυτός ο μωβ αστερίας είναι πιο ασυνήθιστος στην αγορά, άρα και πιο πολύτιμος, συνηθίζεται να μεταφέρεται καλύτερα σε μεγαλύτερες σακούλες και με περισσότερο νερό. Σαν αποτέλεσμα έχουν μεγαλύτερα ποσοστά επιβίωσης στην αιχμαλωσία. Οι φίλοι του θαλασσινού ενυδρείου πρέπει να χρησιμοποιούν τέτοιες γνώσεις για να διαλέγουν είδη που είναι καλύτερες επιλογές και για αυτούς αλλά και για το χόμπι γενικότερα.

Οι κρίσεις που ακολουθούν για ποικιλίες ή είδη αστεριών και οι χαρακτηρισμοί σαν «επιθυμητά/καλύτερα» ή «ανεπιθύμητα/χειρότερα», λαμβάνουν υπόψη πολλούς παράγοντες. Μερικές υποθετικά ιδανικές για το ενυδρείο ποικιλίες μπορεί να συμμετέχουν στην λίστα των χειρότερων εξ΄ αιτίας της σημερινής πραγματικότητας μεταφοράς (στρατηγικά φτωχές περιοχές συγκέντρωσης – μεγάλη διάρκεια ταξιδιού, φτωχά χρηματοδοτούμενες κοινότητες συλλογής κτλ). Βάζοντας στην άκρη τις δικές μου διαφωνίες σχετικά με εμπειρικούς κανόνες και γενικεύσεις, προσφέρω την παρακάτω κατηγοριοποίηση των θαλάσσιων αστεριών η οποίας πιστεύω ότι είναι δίκαιη και ακριβής:

Οι κοινοί και οι επονομαζόμενοι «φαντεζί» Ophiuroids όπως αυτό το ριγέ είδος είναι διαθέσιμοι από την Φλόριντα. Είναι ανθεκτικοί, μεταφέρονται καλά και ζουν πολύ καιρό, όταν προσαρμοστούν, με μέτρια αλλά σταθερή φροντίδα. Πρέπει να ταΐζονται μικρές ποσότητες πράσινου και ζωικού φαγητού αρκετές φορές την εβδομάδα. Ιδανικός καθαριστής για αρχάριους και σχετικά νέα ενυδρεία που ταΐζονται συχνά.

Ophiuroids – Serpent Stars: με την εξαίρεση του αστερία basket (δες την περίληψη για τους Crinoid feather αστερίες παρακάτω σαν αντίστοιχη δυσκολία), η πλειοψηφία των serpent και brittle αστεριών είναι ανθεκτικοί και κατάλληλοι για ζωή σε ενυδρείο. Αρκετοί θα τα πάνε καλά ακόμα και σε μικρά ενυδρεία (κάτω από 75 λίτρα), με την προϋπόθεση ότι ταΐζονται το λιγότερο μία φορά την εβδομάδα. Οι περισσότεροι είναι ακίνδυνοι, αν όχι και βοήθημα, σε ενυδρεία με κοράλλια καθώς ανακατεύουν ακούραστα την άμμο, τρώνε διάφορα υπολείμματα ή το λιγότερο κρατάν σε κίνηση και αιώρηση σωματίδια για να απομακρυνθούν από το skimmer ή μηχανικά φίλτρα. Είναι οι λιγότερο επιλεκτικοί και οι περισσότερο προσαρμοστικοί αστερίες όσο αφορά την διατροφή του. Αντίθετα από άλλα δημοφιλή ζώα καθαρισμού (ερημίτες για παράδειγμα), οι Ophiuroids είναι ελάχιστη επιβάρυνση στην βιολογική φόρτωση του ενυδρείου. Αρκετά είδη είναι κατάλληλα για αρχαρίους όπως αυτοί που προέρχονται από την Φλόριντα καθώς μαζεύονται εύκολα και μεταφέρονται στους χομπίστες στην Η.Π.Α. πολύ εύκολα λόγο μικρής διάρκειας μεταφοράς (Σ.τ.Μ: Προφανώς αυτό δεν ισχύει για την Ελλάδα αλλά ο χρόνος και τρόπος μεταφοράς τους είναι πολύ σημαντικός).

Ακόμα και διακοσμητικοί – φανταχτεροί Ophiuroids τείνουν να είναι ανθεκτικοί και να ζουν πολύ καιρό όταν προσαρμοστούν στο ενυδρείο. Τους αρέσουν βραχώδεις περιοχές και συνήθως δέχονται ποικιλία τροφών.

Crinoid – Feather Stars και Sea Lilies: υπάρχουν πολύ λίγα πράγματα να συζητήσουμε σχετικά με αυτή την ιδιαίτερα δύσκολη τάξη οργανισμών. Δεν πιστεύω με τίποτα την ευγενή δήλωση «εάν ένα έμπειρος ενυδρειόφιλος δουλέψει αρκετά σκληρά και δημιουργήσει ένα σύστημα αποκλειστικα για [Crinoids], υπάρχει δυνατότητα επιτυχίας». Ας είμαστε απόλυτοι: παρακαλώ να μην κρατάτε ή ενθαρρύνετε άλλους να κρατάνε αυτά τα είδη. Γιατί; Θα ρωτήσετε. Είναι πραγματικά μία δίκαιη ερώτηση. Δυστυχώς, η συντριπτική πλειοψηφία τους θα πεθάνει εβδομάδες ή μήνες μετά την συλλογή τους. Είναι ευπαθή και πάντα ταλαιπωρούνται στη μεταφορά τους. Οι διατροφικές ανάγκες τους είναι ελάχιστα κατανοητές και είναι εξαιρετικά δύσκολο, εάν όχι αδύνατό, να προσφερθούν στα ενυδρεία (για παράδειγμα συνεχή παροχή μεγάλης ποσότητας από συγκεκριμένο πλαγκτόν, βακτήρια κτλ). Τα λίγα ζωντανά από εκατοντάδες που επιβιώνουν έξι μήνες ή περισσότερο στην αιχμαλωσία απλά δεν δικαιολογούν τη συλλογή τόσο πολλών που πεθαίνουν με κάθε εισαγωγή. Αυτό είναι ένα από αυτά τα γκρουπ οργανισμών του υφάλου για τα οποία πρέπει να βγούμε μπροστά και να κάνουμε την επιλογή να μην υποστηρίζουμε την συλλογή τους και να μην κάνουμε αυθόρμητες αγορές. Σε κάθε ενυδρειόφιλο που διαφωνεί με αυτή τη θέση έχω να πω ότι πρέπει να σκεφτεί το αντίκτυπο της διατήρησης τέτοιων οργανισμών και ευγενικά του ζητάω να καταγράψει κάθε επιτυχή διατήρηση τους για αρκετά χρόνια και όχι απλά για 6, 12 ή 18 μήνες.

Asteroid Sea Stars – Αστερίες με «κλασσικό» σώμα: χωρίς να ξεφεύγω εντελώς από τα προηγούμενα, έρχομαι στην πιθανώς πιο παρεξηγημένη τάξη αστεριών. Ενώ αρκετοί χομπίστες συμφωνούν ότι οι Ophiuroids είναι γενικά ανθεκτικοί και τα Crinoids είναι πολύ δύσκολο να επιβιώσουν, οι κλασσικοί Αστερίες συνήθως πέφτουν θύματα κακομεταχείρισης και το υποφέρουν πολύ. Είδη από αυτή την οικογένεια συνήθως έχουν την λανθασμένη φήμη ότι τρώνε υπολείμματα (όπως οι αστερίες Linckia) και ζουν με ένα μαγικό τρόπο από οποιοδήποτε οργανικό φιλμ τυχαίνει να φυτρώνει στο ενυδρείο, εάν υποθέσουμε ότι δεν έχουν στην διάθεση τους στραγάλια και αλμυρά pretzel! Δυστυχώς, μερικοί είναι τόσο φθηνοί που ο καταναλωτής μπορεί να αγοράσει το ένα ετοιμοθάνατο ζωντανό μετά το άλλο με ελάχιστο κίνητρο (εκτός από την ηθική) να σταματήσει και να σκεφτεί την καταλληλότητα του είδους για ζωή στο ενυδρείο. Αλλοίμονο, αυτή η οικογένεια περιλαμβάνει μερικούς από τους πιο όμορφους αστερίες που γνωρίζουμε. Δεν είναι όμως όλα μαύρα στην διατήρηση αστεριών. Αντίθετα με τα crinoid και τους bastet stars που τρέφονται φιλτράροντας το νερό, για τους περισσότερους από τους δύσκολους Asteroids δεν είναι αδύνατη η διατήρηση τους. Με δεδομένο ένα κατάλληλο περιβάλλον όσο αφορά της παραμέτρους του ενυδρείου και με μία υγιή εισαγωγή, πολύ αστερίες μπορούν να κρατηθούν με σχετικά λίγη φροντίδα. Παρ’ όλα αυτά όμως χρειάζονται συγκεκριμένη φροντίδα. Οι περισσότεροι είναι σαρκοφάγοι και στοχεύουν συγκεκριμένα θύματα που μπορεί να μην υπάρχουν ή να μην παράγονται σε αρκετή ποσότητα στα ενυδρεία (ειδικότερα σε μικρά ενυδρεία). Τα περισσότερα είδη αυτού του γκρουπ δεν είναι ασφαλή για ενυδρεία με κοράλλια.

Μία μικρή αλλά σταθερή ποσότητα από μεγάλους και πρωτοεμφανιζόμενους αστερίες φαίνεται ότι πάντα υπάρχει στο χόμπι μας. Μερικά από αυτά (όπως οι λεγόμενοι pillow, pincushion και bat stars) για παράδειγμα είναι ιδιαίτερα επιθετικοί, απαιτούν ασυνήθιστες ποσότητες φαγητού σε πολύ μικρά διαστήματα, και γενικά είναι ακατάλληλα για όλα εκτός από τα μεγάλα ενυδρεία (πάνω από 1.100 λίτρα), όπως αυτό το αρπακτικό κοραλλιών, Dermasterias imbricata.

Είναι εύκολο να υποτιμήσουμε την ανάγκη για μικρά και συχνά ταΐσματα (3 με 5 φορές την εβδομάδα) στην δίαιτα του αστερία. Είναι ακόμα πιο εύκολο να υποτιμήσουμε την ανάγκη του στοχευμένου ταΐσματος για αυτά τα ζωντανά. Πρέπει να αναλογιστούμε το καθόλου αμελητέο μέγεθος/βάρος ενός μεσαίου μεγέθους “Chocolate Chip”, “Red African” ή ενός Μπλε Linckia, για παράδειγμα, που είναι πολλές φορές μεγαλύτερο από την μάζα μερικών ψαριών που τρώνε πολύ συχνότερα. Το μέγεθος αυτών των ζώων δημιουργεί επίσης μεγάλα προβλήματα χωρίς κατάλληλη καραντίνα όταν ένα άρρωστο ή ετοιμοθάνατο ζωντανό εξαφανιστεί σε μία σπηλιά και αρχίσει να σαπίζει. Δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε τι μπορεί να προκαλέσει στην ποιότητα του νερού μία αντίστοιχη μάζα ενός μεγάλου βάζου με τροφή που χύνεται στο ενυδρείο και αφήνεται να σαπίζει. Η καραντίνα δεν χρειάζεται μόνο για έλεγχο ασθενειών αλλά και για παρατήρηση για τυχών παράσιτα ή αρπακτικά (flatworms ή επιθετικά σαλιγκάρια για παράδειγμα) αλλά και για την κοντρολαρισμένη προσαρμογή ενός στρεσαρισμένου ζώου.

Πρέπει επίσης να αναλογιστούμε το τι είναι ασφαλές για κοράλλια (reef-safe) ανάμεσα σε κάποιους υποψήφιους. Κάθε ένας με λίγη εμπειρία στο χώρο γνωρίζει την πραγματικότητα σχετικά με τα reef-safe ζωντανά. Τελικά δεν υπάρχει κανένας οργανισμός από έναν άγριο ύφαλο που τοποθετείτε στο ενυδρείο σας και είναι πραγματικά reef-safe. Για να το θέσουμε αλλιώς, κάθε οργανισμός στον ύφαλο τρώει κάτι άλλο από τον ύφαλο! Έτσι ο ορισμός του αν κάποιος οργανισμός στο ενυδρείο σας είναι ασφαλής ή όχι βασίζεται στο εάν προσωπικά σας αρέσει ή δεν σας αρέσει το τι τρώει. Για να το διευκρινίσουμε καλύτερα, για τον χομπίστα με τεράστιο πρόβλημα άλγης ένας αχινός που «βοσκάει» τρώγοντας τριχοειδή, μακροάλγη και κοραλλίνη είναι ευλογία. Για κάποιο άλλο όμως χωρίς πρόβλημα άλγης το να χάνει την κοραλλίνη ή επιθυμητές μακροάλγες είναι σοβαρό πρόβλημα.

Οι αστερίες Asterina έχουν κατηγορηθεί, άδικα αρκετές φορές, ότι τρώνε ιστούς κοραλλιών. Αν και μεμονωμένες περιπτώσεις έχουν παρατηρηθεί να τρέφονται με επιθυμητά ασπόνδυλα, το πρόβλημα ίσως είναι απλά μία ευκαιριακή επίθεση σαν προσαρμογή στην έλλειψη επιθυμητής τροφής (άλγη, σκουλήκια).

Επιστρέφοντας στο παράδειγμα μας για τους συνηθισμένους, μικρούς Asterina που βρίσκονται σε μερικά ενυδρεία υφάλου, οι αστερίες αυτοί τα τελευταία χρόνια έχουν υποφέρει, άδικα θα μπορούσα να πω, από την φήμη ότι είναι ρίσκο ή απλά ακατάλληλοι για τα κοράλλια μας. Αυτό είναι ενδιαφέρον γιατί για πολλά χρόνια θεωρούντο όχι μόνο ακίνδυνοι αλλά και χρήσιμοι! Το συνέβη; Άλλαξαν όλα μαζί τις συνήθειες τους σε μία νύχτα; Όχι, η απάντηση είναι ιδιαίτερα απλή. Επίσης εξηγεί γιατί κάποια άλλα «επίμαχα» ασπόνδυλα υφάλου έχουν αντιφατικές φήμες όπως τα καβούρια Mithrax/Mitraculus. Πολλά από αυτά τα είδη τρώνε ευκαιριακά. Ενώ προτιμούν ένα τύπο θύματος που είναι ιδανικό για μας, όπως σκουληκάκια της άμμου, διατομική άλγη ή άλγη «φούσκα», θα προσαρμοστούν στο να τρώνε άλλες τροφές εάν μειωθεί η απουσιάζει η προτίμηση τους. Έτσι ο χομπίστας με μία συνεχή ανάπτυξη άλγης θα έχει πιθανών λιγότερα προβλήματα από παμφάγα από έναν άλλο με ένα ενυδρείο με επιθετικό skimming και χωρίς ανάπτυξη άλγης. Σε μία φράση, όσο περισσότερο πεινάει ένα λεγόμενο reef safe ζωντανό, τόσο λιγότερο ασφαλές γίνεται. Στην περίπτωση του Asterina, πολλά χρόνια πριν, την εποχή των ενυδρείων χωρίς άμμο, με σχετικά πρωτόγονα skimmer κτλ διατομικές και άλλες άλγες αναπτύσσονταν γρήγορα στα ενυδρεία μας. Και έτσι η Asterina δεν θεωρείτο επικίνδυνη από τους χομπίστες.

Περίληψη των σημείων για επιτυχία με τους αστερίες:

• Αναγνωρίστε τα είδη, τις ανάγκες και την καταλληλότητα ενός υποψήφιου ΠΡΙΝ αγοράσετε. Να γνωρίζετε το φυσικό περιβάλλον του και τις ανάγκες του (μαλακό ή σκληρό υπόστρομα, ευκαιριακό αρπακτικό, σαρκοφάγο κτλ)

• Να έχετε στρατηγική στην επιλογή σας: αποφεύγετε τις παρορμητικές αγορές, αναζητάτε Ophiuroids που είναι από τους πιο κατάλληλους αστερίες. Να αποφεύγετε τα Crinoids και αντισταθείτε στο να διατηρήτε αστερίες χωρίς φροντίδα ή σε νέα ή μικρότερα ενυδρεία (λιγότερο από 1 χρόνο ή μικρότερα από 380 λίτρα)

• Να βάζετε σε καραντίνα όλες τις νέες αγορές σας για να παρατηρήσετε τυχών εισβολείς, να προσαρμόσετε νεοεισαχθέντα ζώα στους περιορισμούς του ενυδρείου και για να συγκεντρώσετε στοχευμένες προσπάθειες ταΐσματος ώστε να δυναμώσετε το ζωντανό σας και για να γλυτώσετε το κυρίως ενυδρείο σας από σοβαρά ρίσκα όσο αφορά την ποιότητα του νερού στην περίπτωση που κάποιος αδύναμος αστερίας πεθάνει σε κάποια κρυφή εσοχή των βράχων.

• Να ταΐζετε στοχευμένα τα περισσότερα είδη αρκετές φορές την εβδομάδα (μικρά και πιο συχνά ταΐσματα είναι πάντα καλύτερα).

Κλείνοντας θα ήθελα απλά να τονίσω ξανά ότι οι περισσότεροι αστερίες που συναντάμε στην αγορά δεν είναι τόσο ευκαιριακοί στην διατροφή τους, εάν είναι καθόλου, ώστε να είναι ικανοί να επιβιώσουν σε ενυδρεία χωρίς ειδική φροντίδα για το τάισμα τους και άλλες απαιτήσεις της φροντίδας τους. Με το να απομονώνουμε νέα αποκτήματα, να φροντίζουμε τις ειδικές ανάγκες τους, και να μην υποτιμάμε τις ανάγκες της διατήρησης τους, μπορούμε αισθητά να βελτιώσουμε τα ποσοστά επιβίωσης και επιτυχίας αυτών των συναρπαστικών οργανισμών!

Εάν έχετε κάποια ερώτηση για αυτό το άρθρο επισκεφτείτε το forum του συγγραφέα στο Marine Depot

Βιβλιογραφία:

http://www.nhm.org/guana/bvi-invt/bvi-surv/species1.htm

Blake, D. B. 1981. A reassessment of the sea-star orders Valvatida and Spinulosida. - Journal of Natural History 15:375-394.

Colin & Arneson. 1995. Tropical Pacific Invertebrates. Coral Reef Press. Beverly Hills, CA 90210.

Kerstitch, Alex. 1989. Sea of Cortez Marine Invertebrates. Sea Challengers. Monterey, CA 93940.

Sprung, Julian. Invertebrates - A Quick Reference Guide. Ricordea Publishing. Miami, FL U.S.A.

*Θερμές ευχαριστίες στο προσωπικό του Reefkeeping Magazine για συμβουλές και προτάσεις για το άρθρο αυτό.

Το παρών άρθρο δημοσιεύετε μετά από έγγραφη άδεια του συγγραφέα Anthony Calfo προς το Aquazone.gr και τον ευχαριστούμε ιδιαίτερα για την συνεργασία και την υποστήριξη του.

This article is printed following the written permission of the author Anthony Calfo to Aquazone.gr. and we really like to thank him for his support and cooperation!