αναδημοσίευση Oι λίμνες της Αφρικής (μια γρήγορη παρουσίαση)

[AfricaTeam]

Η Αφρική είναι η τρίτη σε μέγεθος ήπειρος του πλανήτη μας, μετά την Ασία και την Αμερική. Η έκτασή της είναι, χωρίς τα νησιά, 29,2 εκατομμύρια τετρ. χιλιόμετρα, ενώ με νησιά φτάνει τα 30,2 εκατ. τετρ. χιλιόμετρα και καλύπτει το 6.0% της ολικής επιφάνειας της γης και το 20.4% της στεριάς. Ο πληθυσμός της είναι  1,216 δισεκατομμύρια (2016).

 

 

Στο εσωτερικό της ηπείρου, υπάρχουν μεγάλες λίμνες. Η μεγαλύτερη λίμνη της Αφρικής είναι η λίμνη της Βικτωρίας από την οποία πηγάζει ο Νείλος. Άλλες μεγάλες λίμνες είναι: η Κιόγκα, η λίμνη του Ροδόλφου, η Κίβο, η Ταγκανίκα, η Μοέβο, η Μαλάουι, η Λουαμπούλα, η Τάνα στα υψίπεδα της Αβησσυνίας και άλλες μικρότερες τόσο στη βόρεια όσο και στη νότια Αφρική.
Η Περιοχή των Μεγάλων Λιμνών της Αφρικής είναι μια σειρά από λίμνες μέσα και γύρω από τη Μεγάλη Κοιλάδα του Ρήγματος (Rift Valley) που σχηματίζεται από τη δράση των τεκτονικών ρηγμάτων της Ανατολικής Αφρικής. Περιλαμβάνουν: την λίμνη Βικτώρια, τη δεύτερη μεγαλύτερη λίμνη φρέσκου νερού (freshwater) στον κόσμο όσον αφορά την έκταση, την λίμνη Μαλάουι καθώς και τη λίμνη Τανγκανίκα, δεύτερη μεγαλύτερη σε όγκο και βάθος, στον κόσμο.

 

 

Οι τρεις αυτές λίμνες Βικτώρια, Μαλάουι και Τανγκανίκα είναι γνωστές σε εμάς τους ενυδρειόφιλους για τα μικρά τους πολύχρωμα και πανέμορφα ψάρια, με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα που ανήκουν στο γένος cichlidae , τις ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΚΙΧΛΙΔΕΣ .


Η Λίμνη Βικτώρια.

Η Λίμνη Βικτώρια (γνωστή τοπικά και ως Ukerewe και Nalubaale) είναι η μεγαλύτερη σε έκταση λίμνη της Αφρικής. Εκτός αυτού, είναι η μεγαλύτερη τροπική λίμνη της Γης και η δεύτερη σε έκταση λίμνη γλυκού νερού της Γης. Είναι επίσης γνωστή ως μία από τις πηγές του Νείλου (για την ακρίβεια του Λευκού Νείλου, ενώ ο ποταμός που εκβάλλει σε αυτή ονομάζεται Καγκέρα).

 

 

Το σχήμα της είναι χονδρικά ελλειπτικό με μήκος 337 km και πλάτος 240 km. Η μέση έκτασή της ανέρχεται σε 68.800 km², δηλαδή περίπου το μισό της έκτασης όλης της Ελλάδας. Το μήκος των ακτών της είναι 3.440 χιλιόμετρα. Το μέσο βάθος της είναι 40 μέτρα, ενώ το μέγιστο 84 (σχετικά ρηχή για την έκτασή της). Ή λίμνη, μοιράζεται μεταξύ των κρατών Ουγκάντα, Τανζανία και Κένυα.

Συνθήκες νερού της Λίμνης Βικτώρια
Ph: 7,2 – 8,6
Gh: 8-10°dKH
Kh: 2 – 8°dKH
Θερμοκρασία: 23-27 ° C

Οι Κιχλίδες της Λίμνης Βικτώρια
H Λίμνη Βικτώρια έχει 12 οικογένειες ψαριών με περίπου 550 είδη από 28 διαφορετικά γένη. Από αυτά, 20 γένη και 38 είδη δεν είναι κιχλίδες και μόνο τα 16 είδη είναι ενδημικά στη λίμνη Βικτώρια.
Μέχρι το 1994 πάνω από 400 κιχλίδες είχαν ανακαλυφθεί (Seehausen & Witte 1994). Πιθανώς δημιουργήθηκαν από ένα σμήνος Κιχλίδων με άλλα Haplochromines από τις λίμνες Kyoga, Edward, Kiwu και άλλες μικρές λίμνες της περιοχής.
Πολλά είδη δεν έχουν περιγραφεί πλήρως και υπάρχουν μόνο προσωρινά ονόματα. Τα νέα είδη ανακαλύπτονται κάθε χρόνο και γι 'αυτό θα περάσουν πολλά χρόνια πριν όλα τα είδη λάβουν επιστημονική ονομασία.
Μερικές κιχλίδες πιστεύεται ότι έχουν εξαφανιστεί πριν ακόμη εντοπιστούν. Ο λόγος για αυτή την εξαφάνιση είναι ο ανθρώπινος παράγοντας, που στη δεκαετία του 1950, για την παροχή τροφίμων για τους ανθρώπους της λίμνης και την ανάπτυξη του εμπορίου αλιείας, εισήγαγε στη λίμνη την Πέρκα του Νείλου!
Τα εν λόγω αρπακτικά που μεγαλώνοντας μπορούν να φτάσουν και τα 3 μέτρα μήκος, πιστεύεται ότι έχουν επιτυχώς αφανίσει περίπου τα 250 από τα 500 είδη κιχλίδων που υπήρχαν.

Στη Λίμνη Βικτώρια οι κιχλίδες χωρίζονται σε Haplochromines και tilapiines!
Οι Haplochromines χωρίζονατι σε haplochromis και mbipis.

 

 

 

 

Haplochromines

 

 

 

tilapiines

 

 

 

Δυστυχώς στην Ελλάδα οι εισαγωγές ψαριών από την λίμνη Βικτώρια είναι περιορισμένες. Ελάχιστα και συγκεκριμένα είδη εισάγονται κατά καιρούς και αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο δεν μπορεί να δημιουργηθεί / στηθεί ένα βιοτοπικό ενυδρείο της Λίμνης Βικτώρια.
Το ελάχιστο μήκος που αναφέρεται στην βιβλιογραφία για ενυδρείο που φιλοξενεί ψάρια της Λίμνης Βικτώρια είναι 90 εκατοστά όμως προτιμότερο θα ήταν να ξεκινούσε από 120 εκατοστά!


Η Λίμνη Μαλάουι

Η Λίμνη Μαλάουι καλύπτει έκταση τριών χωρών της Αφρικής – τη Μαλάουι, τη Μοζαμβίκη και την Τανζανία. Το μεγαλύτερο μέρος είναι στη χώρα Μαλάουι. Είναι η τρίτη μεγαλύτερη λίμνη στην Αφρική και η όγδοη μεγαλύτερη στον κόσμο.
Επίσης, είναι περίπου 570 χλμ. μήκος και 75 χλμ. πλάτος. Καταλαμβάνει έκταση 29 600 km2. Το μέσο βάθος 292 m, το ανώτατο όριο είναι 706 μέτρα. Ο όγκος του νερού είναι 8.400 km3. Ενδιαφέρον είναι ότι η Λίμνη Μαλάουι είναι πολύ πλούσια σε πανίδα και σε σύγκριση με άλλες λίμνες στον κόσμο υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη ψαριών, αφού διαθέτει ίσως την μεγαλύτερη ποικιλία από Κιχλίδες στον κόσμο!

 

 

Συνθήκες νερού τις Λίμνης Μαλάουι
Ph: 7,6 – 8,7
Gh: 8-12°dKH
Kh: 8-10°dKH
Θερμοκρασία: 23-27 ° C

Οι Κιχλίδες της Λίμνης Malawi
Περιέχει περίπου 500 με 1000 είδη. Έντεκα οικογένειες ψαριών υπάρχουν στη λίμνη, αλλά εδώ η οικογένεια Cichlidae αντιπροσωπεύει πάνω από το 90% του συνόλου των ψαριών της λίμνης. Η ποικιλομορφία των ‘’πελαγικών’’ κιχλιδών (haplochromis) είναι υψηλή με οποιαδήποτε κριτήρια, όπως και των κιχλίδων που κατοικούν σε νερά με βραχώδη βυθό (mbunas) της λίμνης. Περισσότερα από 500 ψάρια και 22 είδη μπορεί να βρεθούν σε μια περιοχή 50 τετρ.μέτρων.
Οι κιχλίδες της λίμνης malawi χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες τις Haplochromines και τις Tilapiines.

• Οι Haplochromines χωρίζονται σε τρείς ομάδες:
Α) Astatotilapia group όπου εδώ ανήκει ένα μη ενδημικό είδος η A.calliptera που απαντάται και στη Βικτώρια και σε άλλες λίμνες όπως η λιμνη Edward ,kivu κ.τ.λ.

Β) Haplochromis group που όλοι ξέρουμε ότι ανήκουν σε ψάρια σαν τα moori , protomelas καθώς επίσης συγγραφείς βάζουν σε αυτή την ομάδα και τις Aulonocara.

C) Mbuna group γνωστή σε όλους μας και πολύ αγαπημένη ομάδα από πολλούς χομπίστες.

• Οι Tilapiines χωρίζονται σε:
Α) Mouthbrooders Εδώ ανήκουν τα είδη Nyasalapia σημαντική πηγή τροφής για τους πληθυσμούς και τα είδη Oreochromis

 Substrate Spawners .στην ομάδα αυτή ανήκει το μοναδικό μη ενδημικό είδος που δεν είναι στοματοεπωάζουσα και είναι βέβαια η Tilapia rendalli και αυτό μη ενδημικό είδος.

Οι Mbunas(δηλαδή, ψάρια που ζουν σε βράχια) είναι μια μεγάλη ομάδα κιχλίδων που ζουν σε βραχώδη σημεία κατά μήκος της ακτογραμμής, της λίμνης και εμφανίζονται σε μεγάλες ομάδες.. Τα mbuna είναι μικρότερα από τα Haplochromis και παρουσιάζουν έντονα χρώματα , τόσο τα θηλυκά όσο και τα αρσενικά (τα αρσενικά εντονότερα) και είναι σχεδόν όλα χορτοφάγα. Τα ψάρια της ομάδας αυτής αποτελούνται κυρίως από τα γένη Pseudotropheus, Labidochromis, Mealnochromis, Labeotropheus, Metriaclima, Cynotilapia και Idotropheus.

 

 

 

Τα Haps(Haplochromis) είναι ιχθυοφάγα, σε αντίθεση με την χορτοφάγο Mbuna.
Τα haps είναι επιθετικά, αλλά όχι τόσο όσο τα Mbuna. Μορφολογικά διαφέρουν από τα Mbuna, είναι λεπτότερα, μακρύτερα με πιο μεγάλα πτερύγια, αφού αυτά κολυμπούν στα ανοιχτά και όχι στις άκρες της λίμνης. Αυτός είναι και ο λόγος που χρειάζονται μεγάλα σε μήκος ενυδρεία. Ενώ τα αρσενικά μεγαλώνοντας αποκτούν έντονα χρώματα, τα θηλυκά συνήθως παραμένουν χωρίς χρώμα.
 

 

 

 

 

 

Η Λίμνη Τανγκανίκα
Η λίμνη Τανγκανίκα εκτιμάται ότι είναι η δεύτερη μεγαλύτερη λίμνη γλυκού νερού στον κόσμο σε όγκο και η δεύτερη σε βάθος, με μέγιστο στα 1470 μέτρα (και στα δύο την ξεπερνά η Βαϊκάλη). Η έκταση της λίμνης ανέρχεται σε 32.900 km². Τέσσερις χώρες βρέχονται από την Τανγκανίκα: το Μπουρούντι, η Δημοκρατία του Κονγκό (DRC), η Τανζανία και η Ζάμπια. Όμως η Δημοκρατία του Κονγκό και η Τανζανία κατέχουν όλη σχεδόν τη λίμνη (45% και 41% αντίστοιχα). Τα νερά της τροφοδοτούν τον ποταμό Κονγκό. Οι κιχλίδες που απαντούνται και σε αυτή τη Λίμνη έχουν τεράστια ποικιλία και μεγάλο ενδιαφέρον. Από τα 214 είδη των ιθαγενών ψαριών της λίμνης, 176 είναι ενδημικά! Ο αριθμός των ενδημικών ανέρχεται σε τριάντα γένη που ανήκουν στις κιχλίδες και οχτώ που ανήκουν σε άλλα ψάρια.(Non-cichlids).
Η γύρω περιοχή είναι κυρίως ορεινή με ελάχιστα ανεπτυγμένες παραλιακές πεδιάδες, εκτός από την ανατολική πλευρά της λίμνης. .
Αυτή η λίμνη έχει ιδιαίτερα υψηλή περιεκτικότητα σε ανόργανα άλατα και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχει μόνο μία διέξοδο που ρέει προς τον ποταμό Κονγκό.

 

 

 

 

 

Συνθήκες νερού τις Λίμνης Τανγκανίκα
Ph: 8,6 – 9,5
Gh: 11-17°dKH
Kh: 16-19°dKH
Θερμοκρασία: 23-27 ° C

Αξίζει να αναφερθεί ότι η διαφάνεια των νερών στην Λίμνη Tανγκανίκα είναι πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με τις άλλες δυο λίμνες(το νερό εκεί είναι κρυστάλλινο και διαυγές), καθώς και η ποσότητα του οξυγόνου στο νερό, αφού τα ψηλότερα στρώματα τις λίμνης είναι κορεσμένα από οξυγόνο!

Οι Κιχλίδες της Λίμνης Tanganyika
Η λίμνη Τανγκανίκα είναι γνωστή για τις πολλές ποικιλίες των ψαριών, εκ των οποίων σχεδόν 200 μοναδικά είδη είναι Κιχλίδες οι οποίες είναι όλες ενδημικές και γνωστές για τον επιθετικό τους χαρακτήρα.
Η λίμνη Tanganyika περιλαμβάνει τρεις κύριους βιότοπους:
Ο πρώτος είναι ο βυθός που καλύπτεται με άδεια κελύφη σαλιγκαριών, ο δεύτερος αποτελείται από υποβρύχιους υφάλους και βραχώδεις ακτές, που περιστοιχίζουν τη λίμνη, και ο τρίτος βιότοπος είναι τα ανοιχτά νερά της Λίμνης. Οι κιχλίδες Τανγκανίκα βρίσκονται και στους τρεις βιότοπους και τα διαφορετικά είδη προσαρμόζονται στις διάφορες αυτές περιοχές.
Ο διαχωρισμός τους εδώ έχει γίνει με βάση των τρόπο με των οποίο αναπαράγονται.Έτσι έχουμε δυο μεγάλες ομάδες.Την ομάδα των Mouthbrooders και την ομάδα των Subtrate brooders , οι οποίες χωρίζονται ως εξής:

Α.Mouthbrooders

1.Η ομάδα των tropheus

 

 

2.Η ομάδα των sand dwellers

 

3.Η cyphotilapia frontosa

 

4.Η ομάδα των Cyprichromis

 

5.Η ομάδα των featherfin.

 

B.Subtrate brooders

1.Η ομάδα των Brichardi

2.Η ομάδα των leleupi

3.Η ομάδα των Compressiceps

4.Η ομάδα των Julies

5.Η ομάδα των shell–dwellers

 

 

Οι κιχλίδες τις λίμνης Τανγκανίκα που ανήκουν στην κατηγορία των Subtrate brooders είναι πιο διαδεδομένες λόγο των μικρότερων απαιτήσεών τους, αφού ενυδρείο με μήκος 1 μέτρου είναι αρκετό για να διατηρήσει αρκετά από τα είδη αυτά, σε αντίθεση με την ομάδα των Mouthbrooders όπου το μήκος του ενυδρείο θα πρέπει να ξεκινά περίπου από 1,5 μέτρο!

 

To άρθρο αυτό ετοιμάστηκε από το μέλος @PRINCE τον Οκτώβριο του 2010 και αποτελεί ένα καλωσόρισμα στις λίμνες της Αφρικής και μια πρώτη επαφή με αυτές και τις κιχλίδες.Ενημερώθηκε τον Δεκέμβριου του 2020 και αναδημοσιεύεται στα πλαίσια εργασιών της Africa Team από τα μέλη @corto maltese @johnbaggios @marinos .